Finlandia

Za edukację odpowiada Ministerstwo Edukacji i Kultury. Krajowy Urząd ds. Edukacji (FNBE) określa we współpracy z Ministerstwem cele, treści i metody kształcenia dla poziomu szkoły podstawowej i średniej oraz kształcenia dorosłych. Ponadto w każdej z sześciu fińskich prowincji sprawami edukacji zajmuje się Departament Edukacji i Kultury. Zarządzanie oświatą na szczeblu lokalnym należy do zadań władz lokalnych (na szczeblu gminy), które odgrywają istotną rolę jako organizatorzy kształcenia.

Większość szkół powszechnych i średnich II stopnia jest prowadzona przez władze lokalne lub wspólne urzędy gminne (federacje gmin). Do prywatnych szkół powszechnych uczęszcza mniej niż 3% uczniów. Szkoły prywatne są nadzorowane przez władze publiczne: realizują ogólnokrajowe programy nauczania i stosują się do wytycznych w sprawie kwalifikacji zatwierdzanych przez Krajowy Urząd ds. Edukacji. Otrzymują również fundusze publiczne w takiej samej wysokości, jak szkoły publiczne. Odpowiedzialność za finansowanie edukacji jest podzielona między państwo i władze lokalne.

Dotacja państwowa opiera się na kalkulacji kosztów. Od roku 2010 dotacje państwowe dla szkolnictwa podstawowego i średniego stanowią część ogólnych funduszy państwowych przeznaczonych na finansowanie zadań władz lokalnych (szczebel gminy). Finansowanie w oparciu o dotychczasowe wyniki stanowi integralną część systemu finansowania szkolnictwa zawodowego i technicznego na poziomie szkoły średniej II stopnia oraz szkoleń od początku wczesnych lat 2000.

Zgodnie z nową Ustawą o uniwersytetach zaakceptowaną przez Parlament w czerwcu 2009 r. fińskie uniwersytety otrzymały status niezależnych instytucji działających w ramach prawa publicznego lub fundacji działających w ramach prawa prywatnego (Ustawa o Fundacjach). Uniwersytety funkcjonują w nowych ramach prawnych od 1 stycznia 2010. Poziom finansowania zasadniczo się nie zmienił, chociaż uczelnie zachęca się do pozyskiwania dodatkowych funduszy.

O zakresie autonomii szkół decydują władze lokalne. Szkoły mają prawo świadczyć usługi edukacyjne zgodnie ze swymi uregulowaniami administracyjnymi pod warunkiem, że wypełniają swe podstawowe funkcje określone w przepisach prawnych.

Politechniki, jako instytucje szkolnictwa wyższego zorientowane na kształcenie zawodowe są w większości prowadzone przez władze lokalne lub osoby/instytucje prywatne. Uniwersytety są nadzorowane przez państwo i mają szeroką autonomię.

Nie istnieje odrębny inspektorat szkolny, a władze publiczne zrezygnowały z przeprowadzania inspekcji w szkołach. Placówki edukacyjne prowadzą swą działalność zgodnie z celami określonymi w przepisach prawnych i ogólnokrajowymi programami nauczania. Funkcjonowanie systemu jest uzależnione od sprawnej realizacji przez nauczycieli celów określonych w programach nauczania. Duży nacisk kładzie się zarówno na samoocenę szkół, jak i na ocenę zewnętrzną - krajową i międzynarodową. Od 2003 r. w tym obszarze działa wraz z Ministerstwem Edukacji odrębna Rada ds. Ewaluacji Kształcenia. Do zadań Rady należy planowanie, koordynacja, zarządzanie i rozwijanie działań związanych z oceną kształcenia w szkołach powszechnych i średnich II stopnia, a także szkołach dla dorosłych. Ponadto FNBE prowadzi ewaluację efektów uczenia się na poziomie krajowym. Politechniki i uniwersytety same oceniają swą działalność i jej wyniki, jednak otrzymują również wsparcie ze strony Rady ds. Ewaluacji Kształcenia w Szkolnictwie Wyższym.