Obowiązek szkolny trwa dziesięć lat - rozpoczyna się w wieku 6 lat i trwa do końca roku szkolnego, w którym uczeń kończy16 lat.
Uczniowie uczęszczają najpierw do 9-letniej szkoły podstawowej (zakladna śkola), która prowadzi kształcenie na poziomie szkoły podstawowej (klasy I-IV) i średniej I stopnia (klasy V-IX). Obowiązek szkolny dla uczniów z grup defaworyzowanych trwa od 0 do 9 roku szkoły podstawowej (klasa 0 w szkole podstawowej odpowiada klasie przygotowawczej). Większość uczniów kończy obowiązkową naukę w pełnym wymiarze po ukończeniu pierwszego roku kształcenia na poziomie szkoły średniej II stopnia w szkole średniej (gymnazium, stredna odborna śkola lub konzervatórium).
Po ukończeniu V klasy szkoły podstawowej uczniowie mogą zostać przyjęci do I klasy ośmioletniego programu kształcenia w gimnazjum (gymnazium) lub w konserwatorium tańca (tanecne konzervatórium); uczniowie ci kończą obowiązkową naukę w pełnym wymiarze po ukończeniu drugiego roku kształcenia na poziomie szkoły średniej II stopnia. Uczniowie, którzy ukończyli VIII klasę szkoły podstawowej mogą zostać przyjęci do I klasy pięcioletniego programu kształcenia w gimnazjum dwujęzycznym.
a) Etapy
Zakladna śkola (jednolita struktura, kształcenie na poziomie podstawowym i kształcenie ogólne na poziomie średnim I stopnia) |
Kształcenie na poziomie podstawowym (I etap, klasy I-IV), wiek: 6-10 lat i kształcenie ogólne na poziomie średnim I stopnia (II etap, klasy V-VIII lub V-IX), wiek: 11-14 lub 11-15 lat |
Gymnazium (kształcenie ogólne na poziomie średnim I stopnia i pierwszy rok kształcenia na poziomie średnim II stopnia) |
Wiek: 11-16, 14-16 lub 15-16 lat |
Stredna odborna śkola - Wyspecjalizowana szkoła średnia (pierwszy rok kształcenia zawodowego na poziomie średnim II stopnia) |
Wiek: 15-16 lat |
Konzervatórium - Konserwatorium (kształcenie artystyczne na poziomie średnim I stopnia i pierwszy rok kształcenia artystycznego na poziomie średnim II stopnia ) |
Wiek: 11-16 lub 15-16 lat |
Kształcenie obowiązkowe jest bezpłatne. Wymogiem przyjęcia do zakladna śkola jest wiek ucznia i dojrzałość szkolna. Jednak by zostać przyjętym do 8-letniego gymnazium (w wieku 11 lat), uczniowie muszą ukończyć V klasę szkoły podstawowej i zdać egzamin wstępny. Aby zostać przyjętym do gimnazjum dwujęzycznego (w wieku 14 lat, nauka trwa 5 lat) uczniowie muszą ukończyć VIII klasę szkoły podstawowej i zdać egzamin wstępny. Aby zostać przyjętym do 8-letniego konzervatórium o profilu tanecznym (w wieku lat 11) uczniowie muszą ukończyć V klasę szkoły podstawowej i zdać egzamin wstępny.
c) Dzienny/tygodniowy/roczny wymiar zajęć
Rok szkolny 2009/10 obejmował 188 dni zajęć dydaktycznych i trwał od 1 września do 31 sierpnia. Zajęcia (od minimum 22 do maksimum 25 lekcji trwających 45 minut dla dzieci w wieku ok. 7 lat i od 27 do 29 lekcji dla dzieci w wieku ok. 10 lat) są rozłożone na pięć dni w tygodniu. Minimalny i maksymalny roczny wymiar zajęć dydaktycznych wynosi od 620 godzin (I klasa) do 705 godzin (IV klasa) na poziomie szkoły podstawowej i od 761 godzin (V klasa) do 818 godzin (klasy VII-IX) na poziomie szkoły średniej I stopnia.
d) Wielkość klas/podział uczniów na klasy
Klasy są koedukacyjne i składają się z uczniów w tym samym wieku (wyjątek stanowią klasy mieszane z uczniami w zróżnicowanym wieku).
W roku szkolnym 2008/09 na 1 nauczyciela w zakladna śkola przypadało średnio 12,7 ucznia (15,0 uczniów w przypadku nieuwzględniania nauczycieli pracujących w niepełnym wymiarze godzin). Klasy liczyły średnio 19,0 uczniów. W szkole podstawowej klasy tworzy się dla co najmniej 15 uczniów.
Maksymalna liczba uczniów w klasie 0 wynosi 16, w klasie I 22, w klasach II-IV 25, a w klasach V-IX 28 uczniów. Na lekcjach, w których uczestniczą uczniowie kilku różnych klas, maksymalna liczba uczniów wynosi 24.
Na pierwszym etapie szkoły podstawowej (ISCED 1) wszystkich przedmiotów uczy nauczyciel przedmiotów zintegrowanych, natomiast na drugim etapie (ISCED 2) lekcje prowadzą nauczyciele przedmiotu. Na pierwszym etapie nauczycielami przedmiotu mogą być jedynie nauczyciele języków obcych i religii.)
e) Treść i kontrola programów nauczania
Program nauczania obowiązkowego jest określony przez Państwowy Program Kształcenia. Szkolny program kształcenia musi być zgodny z Państwowym Programem Kształcenia, w skład którego wchodzą standardy kształcenia.
Nowa Ustawa o Edukacji, która weszła w życie 1 września 2008 roku, wprowadza zmiany w obszarze programów nauczania, które zaczęto stopniowo wdrażać w niektórych klasach.
Zaczynając od roku szkolnego 2008/09 programy nauczania dla pierwszej klasy szkoły podstawowej (I klasa zakladna śkola) i dla pierwszej klasy kształcenia ogólnego na poziomie szkoły średniej I stopnia (V klasa zakladna śkola i I klasa 8-letniego gymnazium i konzervatórium), jak również dla I klasy kształcenia na poziomie szkoły średniej II stopnia (I klasa gymnazium, stredna odborna śkola i konzervatórium) są ustalane w oparciu o Państwowy Program Kształcenia na podstawie którego szkoły tworzą swoje programy nauczania, w których szczegółowo określają plan i programy nauczania.
Uczniowie innych klas są nauczani zgodnie z poprzednimi programami dopóki nie przejdą do następnego etapu edukacji.
Zgodność szkolnego programu nauczania z Państwowym Programem Kształcenia jest kontrolowana przez Państwową Inspekcję Szkół.
Szkolny program nauczania w nowej formie reprezentuje ważną zmianę w edukacji. Pozwala on wzmocnić autonomię szkoły i tworzy przestrzeń dla prowadzenia nauczania zgodnie ze specyfiką szkoły, potrzebami regionu, pracowników i innych partnerów.
Na przykład program nauczania dla edukacji podstawowej (ISCED 1) jest podzielony na siedem obszarów kształcenia. 1 - języki i komunikacja z przedmiotami podstawowymi: język słowacki i literatura, pierwszy język obcy. 2 - matematyka i praca z informacją: z przedmiotami matematyka, informatyka. 3 - przyroda i społeczeństwo: nauki przyrodnicze, historia i geografia. 4 - człowiek i wartości: etyka lub religia. 5 - człowiek i świat pracy: edukacja dla pracy. 6 - sztuka i kultura: edukacja muzyczna, edukacja artystyczna. 7 - zdrowie i ruch: wychowanie fizyczne.
Obszary kształcenia są połączone ścieżkami międzyprzedmiotowymi w celu rozszerzenia podstawowej treści przedmiotowej. Ścieżki te mogą być wykładane w ramach poszczególnych przedmiotów bądź w formie kursu lub niezależnego opcjonalnego przedmiotu.
Nauczyciele mogą używać metod nauczania i podręczników wedle własnego wyboru (z listy zaakceptowanej przez Ministerstwo Edukacji Republiki Słowackiej).
f) Ocena, promocja i kwalifikacje
Formy oceniania uczniów są określone przez Ustawę o Edukacji. Ocena może być kształtująca i sumatywna, co może być wyrażone w słowach, gradacji (pięciopunktowa skala oceniania) lub za pomocą kombinacji obu metod. Ocenianie należy do nauczycieli i ma miejsce w trakcie roku szkolnego (sprawdziany pisemne i ustne, zadania domowe). W trakcie kształcenia obowiązkowego uczeń, który nie zaliczył więcej niż dwóch przedmiotów obowiązkowych na koniec roku szkolnego powtarza klasę.
Uczeń, który na koniec roku szkolnego nie osiągnął zadowalających wyników z nie więcej niż dwóch przedmiotów obowiązkowych może decyzją dyrektora szkoły przystąpić do egzaminu poprawkowego.
Uczniowie dziewiątej klasy szkół podstawowych zdają ogólnokrajowy test Testovanie 9 z języka nauczania i matematyki, a uczniowie uczęszczający do szkół z wykładowym językiem mniejszości także z języka słowackiego. Wyniki testu powinny stanowić znaczące kryterium przyjęcia do szkoły średniej.
Uczniowie otrzymują świadectwo na koniec pierwszego semestru i na koniec każdego roku szkolnego. Na zakończenie dziewiątej klasy szkoły podstawowej (zakladna śkola), uczeń otrzymuje świadectwo oparte na wynikach nauki w szkole (bez egzaminu końcowego) wraz z dodatkowym dokumentem potwierdzającym, że „uczeń ukończył edukację w szkole średniej I stopnia”.