a) Etapy
Osnovna sola (jednolita struktura obejmująca szkołę podstawową i średnią I stopnia) |
Nowa 9-letnia szkoła powszechna, w pełni wprowadzona w roku 2003/04 |
I cykl (klasy I-III) |
Wiek: 6-8 lat |
II cykl (klasy IV-VI) |
Wiek: 9-11 lat |
III cykl (klasy VII-IX) |
Wiek: 12-14 lat |
X klasa - nieobowiązkowa |
|
Ukończenie szkoły powszechnej, co obejmuje zdanie zewnętrznych egzaminów końcowych, umożliwia uczniom przejście do wybranej szkoły średniej II stopnia. Uczniowie, którzy spełnili określony w przepisach wymóg dotyczący kształcenia obowiązkowego i ukończyli co najmniej siedem klas w 9-letniej szkole elementarnej, mogą kontynuować naukę w ramach krótkiego cyklu kształcenia zawodowego.
Dzieci rozpoczynają kształcenie obowiązkowe w roku kalendarzowym, w którym kończą 6 lat. Rodzice mają zgodnie z przepisami obowiązek i prawo wybrania szkoły publicznej lub prywatnej, bądź podjęcia decyzji o nauce w domu. Szkoła usytuowana w danym okręgu szkolnym jest zobowiązana przyjąć dzieci zamieszkałe na tym terenie, ale rodzice mogą wybrać inną szkołę powszechną, pod warunkiem wyrażenia przez nią zgody. Jeśli rodzice podejmą taką decyzję, w momencie przyjmowania do szkoły powszechnej przedmiotem oceny może być dojrzałość szkolna dziecka, a rozpoczęcie nauki szkolnej może zostać opóźnione.
c) Dzienny/tygodniowy/roczny wymiar zajęć
Rok szkolny obejmuje od 175 do 190 dni nauki (zależnie od przerw wakacyjnych) i trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku. Szkoły są czynne przez pięć dni w tygodniu, a minimalna liczba godzin zajęć lekcyjnych w tygodniu wynosi od 20 (I klasa) do 30 (IX klasa), zależnie od klasy i liczby wybranych przez ucznia przedmiotów fakultatywnych i pozaprogramowych. Uczniowie mają prawo do 5 dodatkowych dni wolnych od zajęć w ciągu roku szkolnego.
d) Wielkość klas/podział uczniów na klasy
W roku szkolnym 2002/03 na 1 nauczyciela przypadało 11,2 ucznia. W roku szkolnym 2003/04 klasy liczyły średnio 19,55 uczniów, a w małych szkołach - 13,7 (zgodnie z przepisami maksymalna liczba uczniów w klasie wynosi 28). W szkołach, które realizują odpowiednio dostosowane programy nauczania dla dzieci ze specjalnymi potrzebami, klasy liczą średnio 6,14 ucznia. Klasy składają się na ogół z uczniów w tym samym wieku; w małych szkołach mogą uczyć się wspólnie uczniowie w różnym wieku. W I cyklu uczniowie mają jednego nauczyciela do większości przedmiotów; nauczyciele przedmiotu uczestniczą wraz z wychowawcą klasy w prowadzeniu lekcji wychowania fizycznego, wychowania muzycznego, rysunków, jak również języków w obszarach zamieszkałych przez różne grupy etniczne, oraz nieobowiązkowych zajęć z języków obcych. W I klasie zajęcia prowadzi dwóch nauczycieli, przy czym drugi nauczyciel jest na ogół nauczycielem przedszkolnym lub wychowawcą klasy (i uczy jedynie przez pół lekcji). W II cyklu, w zajęciach dydaktycznych coraz szerzej uczestniczą nauczyciele przedmiotu, początkowo jako nauczyciele przedmiotów związanych z umiejętnościami ekspresji i rozwojem fizycznym, oraz języków obcych. Zajęcia dydaktyczne w III cyklu (od VII do IX klasy) prowadzą wyłącznie nauczyciele przedmiotu.
e) Programy i treści nauczania
Krajowy program nauczania, zatwierdzony przez Krajową Radę Ekspertów, nakreśla ogólne treści przedmiotów obowiązkowych i wymagane osiągnięcia uczniów. W tak wyznaczonych ramach, szkoły i nauczyciele określają konkretne treści przedmiotów, wybierają własne metody nauczania i dokonują
wyboru podręczników (z listy zatwierdzonej przez Radę Ekspertów). Obowiązkowymi przedmiotami w szkole elementarnej są: język ojczysty (słoweński; węgierski i włoski w obszarach zamieszkałych przez te mniejszości), jeden język obcy, matematyka, geografia, historia, wychowanie obywatelskie i etyka, ekologia, fizyka, chemia, biologia, wiedza o społeczeństwie, wychowanie muzyczne i plastyczne, technika (włącznie z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi), zajęcia z gospodarstwa domowego oraz wychowanie fizyczne. W ostatnim cyklu oferta szkoły musi obejmować przedmioty obowiązkowe do wyboru z zakresu nauk społecznych i humanistycznych oraz nauk przyrodniczych i techniki - co najmniej trzy takie przedmioty w każdej dziedzinie. Spośród nich uczniowie muszą wybrać trzy przedmioty, z których najwyżej dwa mogą należeć do tej samej dziedziny. Ponadto obowiązkowe są cotygodniowe półgodzinne zajęcia wychowawcze, podczas których uczniowie dyskutują o aktualnych sprawach, problemach osobistych, itp.
f) Ocena, promocja i kwalifikacje
Uczniowie są oceniani przez nauczycieli na podstawie zapisanych w programie nauczania wymagań dotyczących osiągnięć uczniów i określonych w przepisach procedur oceny. Osiągnięcia uczniów ocenia się w sposób ciągły na podstawie prac pisemnych, ustnych i praktycznych oraz za pomocą sprawdzianów przeprowadzanych przez nauczycieli. Nauczyciele wystawiają w I cyklu oceny opisowe, w II cyklu - oceny opisowe i numeryczne, natomiast w III cyklu - wyłącznie oceny numeryczne. Uczniowie i ich rodzice regularnie otrzymują informacje o postępach przez cały rok szkolny. Na zakończenie każdego roku szkolnego otrzymują świadectwo z ocenami z poszczególnych przedmiotów oraz oceną za całość osiągnięć w nauce. Na zakończenie każdego cyklu przeprowadza się egzaminy ogólnokrajowe. Po I cyklu (język ojczysty, matematyka) i II cyklu (język ojczysty, matematyka, język obcy) egzaminy nie są jednak obowiązkowe, a wyniki nie mają wpływu na oceny ani promocję uczniów do następnego cyklu. Są one jedynie źródłem informacji dla szkół, rodziców i uczniów. Na zakończenie IX klasy przeprowadza się egzaminy zewnętrzne z 3 przedmiotów: języka ojczystego, matematyki i jednego przedmiotu wybranego przez ucznia (którym może być język obcy, przedmiot przyrodniczy lub humanistyczny). Uczniowie otrzymują końcowe świadectwo z ocenami, które obejmują wyniki egzaminów zewnętrznych z tych przedmiotów.