a) Rodzaje kształcenia
Splosno srednje izobrazevanje - Gimnazja (kształcenie ogólne na poziomie średnim II stopnia) |
15-18 lat (cztery lata) |
Srednje tehnisko in strokovno izobrazevanje (kształcenie techniczne na poziomie średnim II stopnia) |
15-18 lat (cztery lata) |
Srednje poklicno tehnisko izobrazevanje (kształcenie zawodowe/techniczne na poziomie średnim II stopnia) |
15-19 lat (trzy plus dwa lata) |
Srednje poklicno izobrazevanje (kształcenie zawodowe na poziomie średnim II stopnia) |
15-17 lat (trzy lata) |
Nizje poklicno izobrazevanje (krótki cykl kształcenia zawodowego na poziomie średnim II stopnia) |
15-16-17 lat (od dwóch i pół roku do trzech lat) |
Maturitetni tecaj (zajęcia przygotowujące do egzaminu maturalnego) |
(jeden rok) |
Poklicni tecaji (policealne kształcenie zawodowe poniżej poziomu studiów wyższych) |
(jeden rok) |
Kształcenie w szkole średniej II stopnia jest bezpłatne i przewidziane dla młodzieży w wieku od 15 do 19 lat. Przejście ze szkoły prowadzącej kształcenie obowiązkowe do szkoły średniej II stopnia odbywa się zgodnie z zasadami określonymi na szczeblu krajowym, w ramach wspólnego krajowego systemu składania podań. Szkoły z ograniczoną liczbą miejsc (głównie renomowane gimnazije) biorą pod uwagę wyniki uzyskane na zakończenie ostatniego roku kształcenia obowiązkowego oraz wyniki końcowego egzaminu zewnętrznego. Bezpośrednio po ukończeniu szkoły powszechnej naukę kontynuuje ok. 98% uczniów: około 40% wybiera gimnazije, pozostali - kształcenie techniczne lub krótszy cykl kształcenia zawodowego. Ukończenie gimnazija lub szkoły technicznej uprawnia absolwentów do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe.
c) Programy i treści nauczania
Podstawowe treści programowe i cele programów nauczania określają Krajowa Rada Ekspertów ds. Kształcenia Ogólnego i Krajowa Rada ds. Kształcenia Zawodowego. W ramach kształcenia ogólnego, przedmioty obowiązkowe (zgodnie z ogólnokrajowym programem) stanowią 80-90% programu nauczania (język i literatura słoweńska, matematyka, dwa języki obce, historia, geografia, wychowanie fizyczne, biologia, chemia, fizyka, wychowanie plastyczne, psychologia, socjologia, filozofia i informatyka). W ramach kształcenia technicznego i zawodowego, przedmioty obowiązkowe i ich liczba zależą od rodzaju kształcenia.
Srednje poklicno izobrazevanje (kształcenie zawodowe na poziomie średnim II stopnia) może być prowadzone w placówkach szkolnych lub częściowo w zakładzie pracy, jako przyuczenie do zawodu.
d) Ocena, promocja i kwalifikacje
Programy nauczania dla gimnazije są opracowywane na 4-letni okres kształcenia. Rok szkolny jest podzielony na trzy okresy, kończące się oceną postępów ucznia. Ocenę przeprowadzają nauczyciele. Kształcenie ogólne i techniczne w szkole średniej II stopnia kończy się zewnętrznym egzaminem maturalnym (Matura), tzw. ogólnym egzaminem maturalnym, którego zdanie umożliwia dostęp do wszystkich rodzajów studiów wyższych, i tzw. technicznym egzaminem maturalnym, którego zdanie uprawnia do podjęcia studiów zawodowych; zdanie jednego dodatkowego sprawdzianu maturalnego umożliwia dostęp do niektórych programów studiów akademickich. Ogólna Matura składa się z 5 sprawdzianów (z matematyki, języka ojczystego, języka obcego i dwóch przedmiotów do wyboru), a techniczna Matura obejmuje 4 przedmioty (matematyka, język ojczysty, dwa przedmioty do wyboru). Po zdaniu egzaminu maturalnego absolwenci otrzymują odrębne świadectwo, na którym podaje się szczegółowe informacje o zdanych sprawdzianach, osiągnięty poziom i uzyskane punkty. Uczniowie, którzy ukończyli program kształcenia zawodowego, zdają egzamin końcowy (zakljucni izpit), umożliwiający podjęcie pracy.
Kształcenie policealne, na poziomie poniżej studiów wyższych, ma na celu rozszerzenie lub pogłębienie wiedzy. Programy maturalne (maturitetni tecaj) są przeznaczone dla uczniów, którzy nie ukończyli gimnazija, a chcieliby podjąć studia akademickie na uniwersytecie. Programy zawodowe (poklicni tecaj) są przeznaczone dla osób, które nie zdały egzaminu maturalnego lub chciałyby uzyskać kwalifikacje zawodowe i podjąć pracę. Osoby, które ukończyły trzyletnią średnią szkołę zawodową i mają co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe, mogą zdawać mistrzowski egzamin rzemieślniczy (mojstrski izpit). Po zdaniu tego egzaminu oraz krótkiego „pomostowego” egzaminu z przedmiotów ogólnokształcących mistrzowie-rzemieślnicy mogą zostać przyjęci do wyższych kolegiów technicznych.