Czechy

a) Rodzaje kształcenia

Szkolnictwo średnie drugiego stopnia jest również prowadzone w konserwatoriach.

Warunkiem przyjęcia do szkoły średniej II stopnia jest ukończenie kształcenia obowiązkowego i spełnienie wymogów wstępnych określonych przez dyrektora stredni śkola, który również decyduje o przyjęciu kandydata. Jednym z wymogów może być zorganizowany przez szkołę egzamin wstępny (ewentualnie test zdolności). Procedura przyjęć do konserwatoriów oparta jest na egzaminie sprawdzającym konkretne umiejętności kandydata. Uczniowie mogą zdawać do trzech wybranych przez siebie szkół. Uczniowie, którzy nie zostali przyjęci mogą brać udział w kolejnym naborze w szkołach, które mają wolne miejsca.

Warunkiem przyjęcia do policealnego cyklu kształcenia jest ukończenie szkoły średniej w zależności od ścieżki edukacyjnej i spełnienia wymogów dla kandydatów.

c) Programy i treści nauczania

W roku szkolnym 2010/11 większość uczniów realizuje nowe programy oświatowe przyjęte przez MEMS.⁷

Ramowy Program Nauczania dla Kształcenia Średniego Ogólnego II Stopnia (Gymnazium) określa 8 obszarów edukacji, 5 ścieżek międzyprzedmiotowych, jak również kluczowe kompetencje absolwentów. Ilość lekcji w tygodniu musi wynosić pomiędzy 27 i 35 w każdym roku szkolnym. Dyrektor szkoły określa przedmioty dodatkowe, jak również wykorzystanie dodatkowych godzin lekcyjnych. Minimalna ilość lekcji przypadająca na dany przedmiot to 132, jednak dyrektor może ją zwiększyć do 140.

Ramowy program nauczania dla techników i szkół zawodowych zawiera zarówno ogólne, jak i techniczne/zawodowe obszary nauczania, ścieżki międzyprzedmiotowe, kluczowe i konkretne kompetencje.⁸

Istnieją specjalne ramowe programy nauczania dla cyklów uzupełniających (poziom ISCED 4A), podczas gdy kursy skrócone (4A lub 4C) są opracowane na podstawie ramowych programów nauczania w poszczególnych programach kształcenia na poziomie średnim II stopnia.

Konserwatoria zajmują się edukacją artystyczną. Można ją realizować poprzez kursy tańca, muzyki oraz muzyczno-teatralne kursy artystyczne. Ramowe programy nauczania (RPN) na potrzeby kształcenia w konserwatoriach zostały przyjęte w 2010 roku. Szkoły powinny przygotować szkolne programy nauczania i zacząć nauczanie zgodnie z nimi najpóźniej od 1 września 2012 roku. Struktura RPN jest podobna do tych w zawodowych szkołach średnich II stopnia.

d) Ocena, promocja i kwalifikacje

Szkoły średnie II stopnia prowadzą zarówno ocenę ciągłą, jak i wystawiają oceny końcowe uczniów w szkolnych raportach. Wyniki uczniów mogą być przedstawione w formie stopni, oceny ustnej, lub obu. Nie ma egzaminów pod koniec roku.

Wszystkie szkoły średnie II stopnia samodzielnie przeprowadzają egzaminy końcowe:

• maturitni zkouśka⁹ w czteroletnim ogólnym lub technicznym cyklu kształcenia (poziom ISCED 3A)¹⁰ i dwuletnim cyklu uzupełniającym lub skróconym (poziom ISCED 4A); absolwenci szkół otrzymują świadectwo vysvedceni o maturitni zkousce, które umożliwia ubieganie się o przyjęcie na wyższy poziom edukacji;

• zavereCna zkouska - na zakończenie trzy- (większość) i dwuletniego cyklu kształcenia (poziom ISCED 3C) lub cyklu skróconego (poziom ISCED 4C), w których egzamin obejmuje część praktyczną; absolwenci szkół otrzymują świadectwo vysvedCen^ o zavereCne zkousce oraz vyuCm list, które poświadczają ich umiejętności w danym obszarze;

• zavereCna zkouska - w dwuletnim lub rocznym cyklu ogólnym lub zawodowym (poziom ISCED 2C/3C), absolwenci otrzymują świadectwo vysvedCen^ o zaveCne zkousce. (Absolwenci stanowią bardzo mały odsetek ogółu absolwentów.)

W Ustawie o edukacji z 2004 roku wprowadzona została nowa struktura maturitni zkouska. Egzamin składa się z części wspólnej (krajowej) i profilowej (szkolnej). Od roku szkolnego 2010/2011 uczniowie powinni kończyć naukę tym egzaminem. Trwają prace nad przygotowaniem centralnej (krajowej) wersji zavereCna zkouska, jednak w chwili obecnej legislacja nie jest jeszcze gotowa.

⁴ Uczniowie w konserwatoriach mogą również ukończyć naukę egzaminem maturitnf zkouska (poziom ISCED 3A), jednak nie przed ukończeniem klasy czwartej, lub klasy ósmej w przypadku ośmioletnich konserwatoriów tanecznych. Mimo to, większość uczniów w konserwatoriach (poziom ISCED 5B) kończy naukę uzyskaniem absolutorium.

⁵ Uczniowie zdobywają wykształcenie średnie poprzez ukończenie programu edukacyjnego trwającego rok lub dwa lata. Uczniowie mogą uczęszczać na cykle Prakticka skola (rok lub 2 lata; poziom ISCED 2C) lub cykle Odborne ućiliste (2 lata; poziom ISCED 3C). Więcej informacji znajduje się w rozdziale 7 “Kształcenie specjalne”.

⁶ Absolwenci z wykształceniem średnim II stopnia mogą podwyższyć lub zmienić swoje kwalifikacje w trzech rodzajach cyklów policealnych: w 2-letnim nastavbove studium (cykl uzupełniający) umożliwiającym absolwentom 3-letnich cyklów zawodowych 3C z ogólnymi i teoretycznymi przedmiotami w danym obszarze osiągnięcie poziomu ISCED 4A, oraz w dwóch rodzajach zkracene studium (cyklów skróconych) umożliwiających absolwentom ogólnych i technicznych cyklów na poziomie ISCED 3 nabyć wiedzę z innego obszaru albo umiejętności na poziomie ISCED 4A (dla absolwentów cyklów na poziomie ISCED 3A), lub umiejętności na poziomie ISCED 4C (dla absolwentów cyklów 3A lub 3C).

⁷ Więcej informacji na temat reformy podstawy programowej znajduje się w rozdziale 14 Eurypedii (https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/eurydice/index.php/Czech-Republic:Ongoing_Reforms_and_Policy_Developments).

⁸ Proporcja przedmiotów ogólnych i zawodowych w nowo powstałych szkolnych programach edukacyjnych dla cyklów technicznych (poziom ISCED 3A) wynosi 60:40 (wyłączając szkolenie praktyczne). W nowo powstałych szkolnych programach edukacyjnych dla cyklów zawodowych (poziom ISCED 3C) proporcja (średnio) waha się pomiędzy 19% dla cyklów 2-letnich i 34% dla cyklów 3-letnich (włącznie ze szkoleniem praktycznym). Badanie: Analyza śkolnich vzdelavacich programu, NUOV, 2008.

⁹ Absolwenci z maturitni zkouśka (w obszarach ogólnych i technicznych) stanowią ponad 74% wszystkich absolwentów szkół średnich II stopnia (edukacja dzienna; włącznie z cyklami uzupełniającymi i skróconymi). Absolwenci gymnazium (tj. edukacji ogólnej - prawie połowa uczniów rejestruje się do 6-letniego lub 8-letniego gymnazium już w trakcie drugiego etapu szkoły powszechnej) stanowią 30% absolwentów z maturitni zkouśka i 22% wszystkich absolwentów szkół średnich II stopnia. Absolwenci cyklów uzupełniających stanowią około 8% tych, którzy zdając maturitni zkouśka w tradycyjnym cyklu. Cykl skrócony jest nowym rodzajem cyklu od roku szkolnego 2005/06.

¹⁰ Uczniowie w konserwatoriach mogą również ukończyć naukę egzaminem maturitni zkouska (poziom ISCED 3A), jednak nie przed ukończeniem klasy czwartej, lub klasy ósmej w przypadku ośmioletnich konserwatoriów tanecznych.