Najstarsze szczątki Homo sapiens

Dwie czaszki pochodzące z południowej Etiopii liczą sobie ok. 195 tys. lat i są najstarszymi szczątkami członków naszego gatunku. Świadczą o tym wyniki ostatnio przeprowadzonych analiz, które zostały opublikowane w najnowszym numerze "Nature".

Przeprowadzona ostatnio analiza fragmentów dwóch czaszek
pochodzących z doliny etiopskiej rzeki Omo wykazała, że są to
najstarsze znane nauce fragmenty kostne ludzi współczesnych.
Odnalezione blisko 40 lat temu pochodzą sprzed 195 tys. lat.
Dotychczas palmę pierwszeństwa dzierżyły fragmenty szkieletów
odkryte dwa lata temu w rejonie Middle Awash na stanowisko Herto.
Czaszki i zęby z Herto datowano na 160 tys. lat.

Fragmenty czaszek pochodzą ze stanowiska Kibish, leżącego w
dolnym biegu rzeki Omo, w południowej Etiopii. Skamieniałe
fragmenty zostały odsłonięte w trakcie wykopalisk, jakie odbyły
się na tym stanowisku w 1967 r. Ponowną analizę stanowiska, ze
zwróceniem szczególnej uwagi na datowanie układu warstw skalnych,
w których wcześniej odnaleziono pozostałości czaszek,
przeprowadził niedawno zespół australijskich i amerykańskich
antropologów pod kierownictwem Ian'a McDougall'a z Australijskiego
Uniwersytetu Narodowego w Canberze.

Znaleziska opatrzone symbolami Omo I i Omo II są starsze od
fragmentów kostnych z Herto o ok. 35 tys. Datowanie warstw tufu
wulkanicznego zalegającego pod i nad pozostałościami ludzkimi
wykazało, że warstwy te powstały odpowiednio 198 i 104 tys. lat
temu. Tak więc fragmenty czaszek naszych przodków pochodzą z
okresu pomiędzy tymi datami. Dodatkowe badania ich ułożenia
wykazały, że chronologicznie znaleziska Omo I i Omo II są sobie
współczesne i spoczywają tutaj od ok. 195 tys. lat.

Do określenia dokładnego wieku znalezisk z Kibish australijscy
naukowcy posłużyli się metodą argonową - techniką wykorzystywaną
na co dzień w badaniach geologicznych. Polega ona na określeniu
czasu, jaki upłynął od powstania badanej warstwy skalnej na
podstawie oszacowania ubytku radioaktywnych izotopów argonu.

Skamieniałości dwóch czaszek znane są antropologom już od blisko
40 lat, jednak dotychczas uważano, że pochodzą z późniejszego
okresu i nie są sobie współczesne. Ostatnie badania rozwiały
wątpliwości naukowców i zdetronizowały znaleziska z Herto,
dotychczas uważane za najstarsze z kręgu Homo sapiens.

Wyniki prac międzynarodowego zespołu na stanowisku Herto w
środkowej Etiopii zostały opublikowane w czerwcu 2003 r., również
na łamach magazynu "Nature", przez Tima White’a, antropologa z
Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Czaszki, fragmenty kości
i zęby Homo sapiens odnalezione w rejonie Middle Awash zostały
datowane na 160 tys. lat temu i uznane za najstarsze
skamieniałości członków naszego gatunku.

Uczestnicy ostatnich prac w Kibish zwracają uwagę na fakt, że
ustalone przez nich datowanie dwóch czaszek przypada na
najwcześniejszy okres tworzenia się gatunku Homo sapiens.
Większość naukowców przychyla się obecnie do hipotezy zakładającej
afrykański rodowód człowieka współczesnego, który pochodzi
prawdopodobnie od jednej grupy osobników, która utworzyła się ok.
200 tys. lat temu. (PAP)

fot. Michael Day/Nature