Wideo mocno spakowane
Przekleństwo dla Hollywood, dobrodziejstwo dla właścicieli
komputerów. DivX pozwala zapisać na dysku twardym
skompresowany film, którego jakość nieznacznie ustępuje
materiałowi odtwarzanemu z płyty DVD, a bije na głowę to, co
oferuje taśma VHS
Zwiększenie mocy obliczeniowej
domowych komputerów zbiegło
się w czasie ze spopularyzowaniem
niezwykle efektywnych
metod redukcji objętości plików multimedialnych.
Najpierw karierę zrobił
format MP3, a już niewiele później
można było wykonać kompresję materiału
filmowego. Wszystko to dzięki
użyciu kodeka DivX. Termin "DivX"
ekscytuje większość użytkowników
komputerów. Z przeprowadzonej przez
nas ankiety internetowej wynika, iż
niemal 70% właścicieli pecetów odtwarza
filmy zapisane w tym standardzie.
Co to takiego?
W świecie multimediów istnieje wiele
różnych kodeków, które mogą być stosowane
do zapisywania w jednym pliku
AVI zarówno obrazu, jak i dźwięku. A
czym właściwie jest DivX? To także
kodek - tyle że przeznaczony wyłącznie
do wykonywania jednego zadania:
zmniejszania objętości strumienia
wideo. DivX to metoda stratnej
kompresji fi lmu. Kodek DivX bazuje
na algorytmie MPEG-4, który pozwala
nawet na dziesięciokrotne zmniejszenie
rozmiaru danych potrzebnych
do zapisania ruchomego obrazu w stosunku
do strumienia zakodowanego
z wykorzystaniem algorytmu MPEG-2.
Kodeki MPEG-2 i MPEG-4 działają na
podobnych zasadach, są jednak wykorzystywane
do zupełnie innych zastosowań.
MPEG-2 jest przeznaczony do
pracy z dużym współczynnikiem przepływu
danych (bitrate). Wynosi on co
najmniej 3000 Kbit/s. Ta metoda kompresji
wykorzystywana jest na przykład
do zapisywania fi lmów na płytach DVD.
Standard MPEG-4 opracowano natomiast
z myślą o transmisji strumienia
wideo przez łącza internetowe.
Jeżeli do obrazu zechcemy dodać
ścieżkę dźwiękową, nie obejdzie sie bez
dodatkowego narzędzia, służącego do
kompresji dźwięku. Nietrudno się domyślić,
że najczęściej wykorzystywany
będzie jakiś kodek MP3. Zastosowanie
dwóch metod kompresji informacji nakłada
spore wymagania co do wydajności
sprzętu odtwarzającego zakodowany
materiał. Co prawda poradzi sobie
z nim niemal każdy w miarę nowoczesny
domowy komputer, ale warto wspomnieć,
iż minimalna częstotliwość procesora
dekodującego w czasie rzeczywistym
materiał skompresowany z wykorzystaniem
DivX-a powinna być większa
niż 500 MHz.
|
DivX - legalny, ale...
 Rafał Korczyński
prawnik zajmujący się problemami
prawa komputerowego
Kwestia kodowania utworów z użyciem
technologii DivX może być problematyczna.
Wątpliwości budzi fakt
używania kodeka, o którym mówi się,
iż został wykradziony Microsoftowi. Czy
zatem tzw. końcowemu użytkownikowi
wolno stosować takie narzędzie? Artykuł
23 ust. 1 ustawy o prawie autorskim
i prawach pokrewnych (Dz. U.
z 2000 r., nr 80, poz. 904 z późniejszymi
zmianami) stanowi, iż bez zezwolenia
twórcy wolno nieodpłatnie korzystać
z już rozpowszechnionego utworu
w zakresie własnego użytku osobistego.
Tak zwany dozwolony użytek,
o którym stanowi wskazany wyżej przepis,
dotyczy wszelkich form korzystania
z utworu. Dla zwykłego użytkownika
największe znaczenie ma możliwość
wykonania kopii fragmentu lub całości
utworu (np. fi lmu). Działanie takie,
o ile faktycznie jest związane z własnym
użytkiem, jest dozwolone przez
prawo. Jeśli zatem mamy egzemplarz
płyty DVD z fi lmem i chcielibyśmy zakodować
go do formatu DivX, nie powinno
być problemu. Nie musimy się także
obawiać sytuacji, gdy kopia będzie udostępniana
członkowi rodziny - np. siostrze
czy szwagrowi. Zakres osób, które
korzystają z dobrodziejstwa tzw.
dozwolonego
użytku, został także rozszerzony
wolą ustawodawcy o osoby, z którymi
wiąże nas stosunek towarzyski (np.
przyjaciele). Nie wolno jednak udostępniać
kopii jakimkolwiek innym osobom
(dalekim znajomym) ani rozpowszechniać
jej w żadnej postaci - na przykład
umieszczać pliku DivX na serwerze FTP,
gdyż dostęp do takiego utworu miałaby
praktycznie nieograniczona grupa
osób. Powołując się na tzw. dozwolony
użytek, trzeba pamiętać o pozostałych
przepisach prawa. Wykonanie
większej liczby kopii utworu może naruszać
zasady normalnego korzystania
z utworu i godzić w interesy twórcy (art.
35 ustawy), a to skutkować może odpowiedzialnością
cywilną oraz karną.
|
Zaczęło się
od kradzieży
Pierwsze wydanie
DivX-a bazowało
na implementacji
algorytmu
MPEG-4 opracowanej
przez Microsoft.
Program
"wyciekł" z fi rmy i
pojawił się właśnie
jako kodek DivX;-).
Jego obecna edycja,
nosząca numer
5.0.3, jest rozpowszechniana
jako
shareware. Ponieważ
specyfi kacja
MPEG-4 jest powszechnie
znana,
powstały również
inne implementacje
tego algorytmu.
Warto wymienić
przynajmniej dwie z nich: Xvid
oraz FFMpeg. Pomimo pewnych różnic
oba kodeki bez większych problemów
radzą sobie z odtwarzaniem materiałów
zakodowanych za pomocą DivX-a.
Czy zwróciliście uwagę na zwrot "bez
większych problemów"? W praktyce
oznacza on tyle, że po zainstalowaniu
FFMpega komputer będzie odtwarzał
większość plików z obrazem zakodowanym zgodnie ze standardem MPEG-4.
Jeśli jednak sami chcecie kompresować
zbiory AVI, to musicie wiedzieć, że
FFMpeg z takim zadaniem
sobie nie poradzi.
Ostatnio na popularności
zyskuje Xvid.
Coraz więcej osób
używa wspomnianego
narzędzia także
do tworzenia plików
AVI. Xvid pozwala
na przeprowadzenie
tzw. kodowania dwuprzebiegowego,
które
polega na dwukrotnej
obróbce materiału
wideo. Za pierwszym
razem kodek analizuje
kompresowany
fi lm i tworzy plik,
w którym zapisywane
są specjalne statystyki.
Podczas powtórnej
obróbki obrazu
kodek uśrednia statystyki
dla całego materiału, a później
sporządzany jest zbiór AVI z optymalnie
dobranym współczynnikiem bitrate,
zmieniającym się w zależności od
potrzeb.
Żeby jeszcze zagrał
Jeżeli nasz pecet pracuje pod kontrolą
Windows 2000/XP, nie musimy instalować
specjalnych dekoderów do odsłuchania
ścieżki dźwiękowej zapisanej
w pliku AVI - odpowiednie oprogramowanie
jest wbudowane w system.
W przypadku gdy korzystamy z Windows
9x/Me, będzie nam potrzebny
kodek audio MP3 - najlepiej fi ltr DirectShow
(np. Lame).
Na ekran
Mówiąc o odtwarzaniu plików DivX,
musimy jeszcze wspomnieć o zagadnieniach
związanych z kartą grafi czną.
Jest ona komponentem, którego wydajność
w decydującym stopniu wpływa na
to, co i jak ostatecznie zostanie wyświetlone
na ekranie monitora. Istotna jest
prędkość przesyłania danych z pamięci
komputera do RAM-u karty grafi cznej.
Akurat to nie stanowi dzisiaj większego
problemu - przynajmniej wtedy, kiedy
mamy w miarę nową płytę główną i nowoczesny
adapter grafi czny. Obecnie
wszystkie urządzenia odpowiedzialne
za wyświetlanie obrazu wykorzystują
szybki port AGP. Jest on wprawdzie
przeznaczony na potrzeby akceleratorów
grafi ki trójwymiarowej, ale
również podczas wyświetlania obrazów
dwuwymiarowych spisuje się znakomicie.
Producenci kart grafi cznych nie zapominają
o użytkownikach komputerów
namiętnie oglądających fi lmy. Niemal
każdy dekoder DivX zawiera funkcje
pozwalające na dodatkowe przetwarzanie
obrazu - tak aby lepiej zamaskować
niedoskonałości kompresji.
Wideo nie tylko dla pirata
Na sam koniec pozostawiłem drażliwą
sprawę: prawne aspekty wykorzystywania
technologii DivX. Musimy
pamiętać, że wykonanie kopii fi lmów
DVD to nie jedyne zastosowanie kodeka
DivX. Jeśli tylko mamy kamerę wideo,
to wykorzystując tę metodę kompresji,
możemy zarchiwizować np. relację
z wycieczki. A kiedy wyposażymy pecet
w odpowiednio szybki procesor, kartę
tunera TV i zainstalujemy specjalne
oprogramowanie (np. iuVCR), kodek
DivX posłuży nam do rejestracji audycji
telewizyjnej. Słowo "DivX" nie musi
zatem kojarzyć się z terminami "prokurator"
czy "grozi kara pozbawienia wolności
do lat...". Na ripowaniu płyt DVD
świat się przecież nie kończy.
Krzysztof Sokołowski
Magazyn komputerowy CHIP
 | Magazyn komputerowy CHIP ma 10 lat!
Szukaj w kiosku wersji z CD lub DVD
PRENUMERATA CHIP-A TEL. /71/ 7823205, 7823206
MAIL: PRENUMERATA@VOGEL.PL
|
