Góral oświecony

Rower na wyprawy musi być wytrzymały, a przede wszystkim wygodny. Jeżeli zamierzasz jeździć nim po kilka godzin dziennie, powinien pasować do ciebie jak ubranie szyte na miarę.

Kolejność przygotowań do wyprawy powinna być taka: najpierw ustalasz trasę (czy będą to krótkie wycieczki po polach i lasach, czy długodystansowa wyprawa drogami asfaltowymi), potem kupujesz rower.

Górski czy nizinny
Istnieją dwie podstawowe grupy rowerów turystycznych: rowery górskie (na ścieżki leśne, górskie drogi, wyboje, kamienie i piach) oraz rowery trekkingowe (na równe, utwardzone drogi). Każdy model można i nawet należy podrasować, dopasowując go do własnych wymagań. Góral ma koła o średnicy 26 cali i szerokie opony ze średnim lub wysokim bieżnikiem. Na równej drodze jest wolniejszy od roweru trekkingowego i szosówki, ale pewniej trzyma się gorszego, nawet mokrego podłoża. Rower trekkingowy ma większe koła (średnica 28 cali) i węższe opony o niskim bieżniku. Jeżeli zamierzasz objechać np. Europę Zachodnią, rower trekkingowy będzie idealny.

Na ramię broń
Bardzo ważna jest rama. Od jej kształtu i rozmiaru zależy m.in., czy podróżujesz w pozycji wyprostowanej, pochylonej, czy wręcz kolarskiej. Pozycja miejska (wyprostowana) jest niezdrowa na wyboistym terenie, ponieważ kręgosłup pełni funkcję amortyzatora i przyjmuje na siebie ogromne obciążenie. Na krótkich wycieczkach po równych drogach można to wytrzymać. Góral zmusza do przyjęcia pozycji mniej lub bardziej pochylonej, obciążającej raczej ręce i nogi niż kręgosłup. Tak wygodniej jest pokonywać długie dystanse. W turystyce rowerowej obowiązuje bowiem zasada, że im dłużej człowiek jeździ, tym bardziej się pochyla. Ale uwaga, pozycja kolarza, który ma siodełko wyżej niż kierownicę, a plecy prawie w poziomie, nie jest komfortowa dla przeciętnego turysty. Zanim przyzwyczai do niej mięśnie pleców i szyi, będzie już po urlopie.

Wybierz golasa
Nie oszukujmy się, nie kupisz dobrego roweru w supermarkecie. Dobre części kosztują więcej, ale znacznie zmniejszają ryzyko, że rower rozpadnie się w szczerym polu. Przed kupnem poradź się fachowca. Zaglądaj do sklepów, których sprzedawcy znają się na rzeczy, bo sami jeżdżą. Jak je znaleźć? Zrób wywiad środowiskowy, odwiedzaj i obserwuj sklepy. Do tych dobrych często przyjeżdżają pasjonaci - rozpoznasz ich na pierwszy rzut oka, to na przykład kurierzy. Zanim kupisz rower, przetestuj go. Poproś sprzedawcę, by pozwolił ci się przejechać - zorientujesz się, czy pojazd jest wygodny i czy podczas zakrętów nie zahaczasz kolanami o kierownicę. Nie wierz sprzedawcy, który mówi, że jak trochę pojeździsz, to do dyskomfortu się przyzwyczaisz. To nieprawda. Negocjuj warunki i cenę. Niektóre akcesoria w sklepach rowerowych są nawet tańsze niż w supermarketach, poza tym nietrudno wytargować zniżkę, wymianę w gotowym rowerze niektórych części na lepsze albo prezent w postaci przydatnych drobiazgów (bidonu z koszykiem, oświetlenia). Do "swojego" sklepu możesz zawsze później przyjechać np. na szybką, bezpłatną regulację przerzutek. Kiedyś opłacalne było kupno "składaka". Wybierało się osobno ramę, koła, kierownicę, osprzęt itd., by po jakimś czasie odebrać gotowy pojazd. Obecnie na takiej kombinacji raczej się nie zaoszczędzi. Model z katalogu będzie o ok. 30% tańszy. Warto jednak kupić "goły" rower i wyposażyć go w porządne dodatki - bagażnik, błotniki itp. W większości gotowych rowerów trekkingowych te części nie są najlepszej jakości.

Crossroads, Specialized Dobry na długie wycieczki po utwardzonym podłożu, wytrzymały. Rama: aluminiowa Koła: 28 cali, wzmacniane podwójne obręcze Osprzęt: Shimano Acera; 24 przełożenia Hamulce: V-Brake Shimano Amortyzator: tył - amortyzowana sztyca podsiodłowa Pedały: aluminiowe Siodełko: Specialized, żelowe z wycięciem pośrodku Cena: ok. 2000 zł

Tiburon, Gary Fisher Niedrogi rower o uniwersalnym przeznaczeniu, ale ze wskazaniem na drogi utwardzone. Rama: aluminiowa Koła: 28 cali, wzmacniane podwójne obręcze Osprzęt: Shimano Altus; 21 przełożeń Hamulce: V-Brake Shimano Amortyzator: tył - amortyzowana sztyca podsiodłowa, przód - SYNC, Odessa 160 Pedały: plastikowo-gumowe Siodełko: Oasis, żelowe z paskiem odblaskowym, szerokie Cena: ok. 1500 zł

Capitola, Gary Fisher Wygodny rower na krótkie, rekreacyjne wycieczki; rowerzysta jedzie w pozycji wyprostowanej. Rama: aluminiowa Koła: 26 cali, pojedyncze obręcze Matrix Osprzęt: Shimano Altus; 21 przełożeń Hamulce: V-Brake Shimano Promax Amortyzator: tył - amortyzowana sztyca podsiodłowa Pedały: plastikowo-gumowe Siodełko: Oasis, żelowe z paskiem odblaskowym, szerokie Cena: ok. 1500 zł

X-Caliber, Gary Fisher Wytrzymały, na warunki ekstremalne, górskie drogi, ale także szosy, wygodny na dłuższe wyprawy. Rama: aluminiowa ZR9000 Koła: 29 cali, wzmacniane podwójne obręcze Bontrager Osprzęt: Shimano Deore LX/Deore; 27 przełożeń Hamulce: V-Brake Bontrager Amortyzator: przód - Bomber Marzocchi 03 Pedały: Shimano 515, z jednej strony SPD,z drugiej platforma do normalnych butów Siodełko: Titec, żelowe z pokryciem skórzanym Cena: od 5000 zł

Rockhopper, Specialized Do ciężkiej turystyki górskiej i terenowej, na wyboje i długie trasy. Rama: aluminiowa Koła: 26 cali, wzmacniane podwójne obręcze Mavic 139 Osprzęt: Shimano Deore LX/Deore; 27 przełożeń Hamulce: V-Brake Shimano Deore Amortyzator: przód - Manitou COMP Pedały: aluminiowo-gumowe z noskami Siodełko: Specialized COMP, żelowe z wycięciem pośrodku Cena: ok. 2500 zł

Tarpon, Gary Fisher Tani rower, ale dość wytrzymały, na dłuższe wycieczkiw trudnym terenie, ale nie na warunki ekstremalne; raczej nie w góry. Rama: chromowo-molibdenowa (także widelec) Koła: 26 cali, pojedyncze obręcze Osprzęt: Shimano Altus; 21 przełożeń Hamulce: V-Brake Bontrager Amortyzator: brak Pedały: aluminiowo-gumowe Siodełko: Gary Fisher, żelowe Cena: ok. 1000 zł

SIODEŁKO
Im dłuższa trasa, tym węższe powinno być siodło. Ale bez przesady - bardzo wąskie i twarde siodełka sportowe nie nadają się do turystyki. Na krótkich wycieczkach sprawdza się szeroka i miękka kanapa. Dobre jest żelowe siodełko z wycięciem pośrodku - zapewnia obieg powietrza. Pokrycie - najlepiej skórzane.
Uwaga: są siodełka damskie i męskie.
 
RAMA
Nie ma większego znaczenia, czy jest wykonana z lekkiego, czy cięższego materiału - rower z pełnymi sakwami i tak będzie ciężki. Najpopularniejsze są ramy stalowe Hi-Ten (150-300 zł) oraz lżejsze i bardziej wytrzymałe aluminiowe (do turystyki - od 400 do 1000 zł). Niestety, coraz trudniej dostać na rynku ramy w całości chromowo-molibdenowe. Rama typu męskiego jest stabilniejsza i bardziej wytrzymała od "damki".
 
HAMULCE
Nie muszą być tarczowe. Powszechne i niedrogie V-Brake wystarczą.
 
AMORTYZATOR
Na wyboje przede wszystkim przedni. Znacznie poprawia komfort jazdy, tłumi drgania i odciąża kręgosłup. Najskuteczniej działa oczywiście wtedy, kiedy jeździmy w pozycji pochylonej (dobrzy producenci: Rock Shox, RST, Manitou, Marzocchi). Amortyzator przedni można zamontować też w używanym rowerze, jednak w niektórych starszych modelach widelce ram stalowych mogą nie pasować do nowoczesnych amortyzatorów. Ramy stalowe, w przeciwieństwie do aluminiowych, nie należą do twardych i same nieźle amortyzują wstrząsy. Amortyzator tylny (podsiodłowy) zamontowany w średniej klasy góralach nie sprawdza się w spokojnej turystyce - pochłania zbyt wiele energii potrzebnej do przemieszczania się. Czasem uniemożliwia zamontowanie bagażnika, dlatego zamiast sztycy sprężynowej warto kupić siodełko na sprężynach.
 
KOŁA
Są najważniejsze, bo przyjmują największe obciążenie. Na trudne warunki powinny mieć wzmacniane, podwójne obręcze oraz szprychy z nierdzewnej stali. Cena dobrych kół: od 300 zł za komplet (bez opon).
 
BŁOTNIKI
Plastikowe wsuwane na jeden haczyk są dobre na krótkie wycieczki przy pięknej pogodzie. Podczas wyprawy sprawdzają się tylko długie błotniki mocowane na druty.
 
OPONY
Im lepszy producent, tym dłużej pojeżdżą. Dobry komplet kosztuje 100-120 zł (Michelin, Continental, Specialized). Powinny mieć sztywne opaski pod dętki (Michelin, 7-10 zł komplet) - wtedy wolniej się przecierają.
 
BAGAŻNIK
Tylko dobry, aluminiowy, na trzech podporach (nie warto kupować taniego stalowego bagażnika). Bagażniki mają różne kształty i długości, dlatego najpierw kup sakwy, a potem dobierz do nich bagażnik. Bardzo ważne jest jego zamocowanie - po przykręceniu w żadnym wypadku nie może się ruszać! Najlepsze są śruby na podkładkach sprężynowych, inne mają tendencję do odkręcania się w czasie jazdy.
 
OSPRZĘT
Łańcuch i zębatki tylne powinny być najwyższej klasy, bo w czasie wyprawy szybko się zużywają (dobre firmy - Shimano, SRAM). Oś suportu powinna być hermetycznie zamknięta; nierozbieralna kaseta nie zużywa się tak szybko, bo nie dostają się do niej drobiny piasku.

Monika Nietubyć

foto: Kalbar/6, klatman-SN
Podziękowania dla pana Dariusza Cejnora ze sklepu "Legio Sport - Ski team" Warszawa ul. Ptasia 2

30 % taniej dla studentów! Zamów prenumeratę Podróży. Za jedyne 57,97 zł możesz otrzymać 12 numerów!    ZAMÓWIENIA: (22) 870 54 95, 870 04 70, 870 52 23 LUB PRZEZ INTERNET: www.prenumerata.murator.com.pl Bardzo prosimy o przesłanie ksero lub skanu swojej legitymacji