Wyobraźcie sobie chudego i wysokiego, siwego jak gołąbek małomiasteczkowego glinę Konrada Sejera, uosobienie spokoju i opanowania, wiecznie zmartwionego złymi wiadomościami. Obowiązkowa lektura dla miłośników gatunku".
Zygmunt Miłoszewski Jesienią 2008 roku w księgarniach pojawią się dwie książki "królowej norweskiego kryminału" Karin Fossum. Nie oglądaj się trafi do księgarń już 18 września. 16 października zaś czytelnicy będą mogli kupić kolejną książkę opisującą sprawy inspektora Konrada Sejera Kto się boi dzikiej bestii.
NIE OGLĄDAJ SIĘ
"To porażająco prosta historia. Najstraszniejsze jest to, iż coś takiego może się zdarzyć wszędzie, nie tylko na dalekiej Północy. Książka Karin Fossum atmosferą przypomniała mi trochę Miasteczko Twin Peaks. Ta opowieść naprawdę wciąga…"
Marcin Dorociński, aktor teatralny i filmowy
W małym cichym norweskim miasteczku, w którym życie płynie spokojnym torem i wszyscy znają sekrety swoich sąsiadów, ginie kilkuletnia dziewczynka. Dzień później policja znajduje zwłoki młodej dziewczyny Annie. Do obydwu spraw wyznaczeni zostają doświadczony inspektor Konrad Sejer i jego energiczny pomocnik Jacob Skarre, których czeka niezwykle trudne zadanie. Muszą rozszyfrować skomplikowane relacje między Annie a jej rodziną i znajomymi. Tylko w ten sposób poznają tajemnicę, którą znała ofiara, a przy okazji zupełnie nieświadomie odkryją coś znacznie więcej niż tylko ślad zabójcy…
Trudno byłoby to miejsce nazwać plażą. Przypominało raczej błotnistą łachę, na której leżało cztery czy pięć dużych kamieni wystarczających, by powstrzymać ekspansję sitowia. Prawdopodobnie tylko tu można było dostać się do wody. Na błotnistej ziemi leżała kobieta. Spoczywała na boku, plecami w ich stronę. Przykrywała ją ciemna kurtka. Oprócz tego nie miała nic na sobie. Niebieskie i białe ubrania leżały złożone obok. Sejer zatrzymał się i odruchowo sięgnął po telefon komórkowy, który nosił na pasku. Po chwili zmienił zdanie i ostrożnie zbliżył się w stronę ciała, słysząc chlupot błota pod podeszwami butów. - Nie ruszaj się - powiedział niskim głosem do policjanta.
Skarre posłuchał. Sejer stał teraz na krawędzi wody, balansując na kamieniu tak, by móc zobaczyć kobietę od przodu. Nie chciał niczego dotykać, jeszcze nie teraz.
(fragment książki)
Karin Fossum, Nie oglądaj się
tłum. Ewa Bolińska
data premiery: 18 września 2008
cena detaliczna 29,00, ilość stron: 264
oprawa miękka ze skrzydełkami
3
KTO SIĘ BOI DZIKIEJ BESTII
Inspektor Konrad Sejer prowadzi dwie, dziwnie z sobą powiązane, sprawy. Pierwsza dotyczy zabójstwa samotnie mieszkającej staruszki. Na miejscu zbrodni 12-letni Kannick widział Errkiego Jorhmę, lokalnego świra i uciekiniera ze szpitala psychiatrycznego. Mężczyznę prześladują krwawe koszmary oraz Głosy każące mu robić różne rzeczy… Wszystko komplikuje się jednak, gdy następnego dnia dochodzi do porwania podczas napadu na bank. Morderca przemieni się w ofiarę, ofiara w mordercę - niełatwo będzie Sejerowi rozwikłać tę zagadkę, bo w norweskim miasteczku nic nie jest takie, jak się na pozór wydaje.
- To ty ją zabiłeś? To ty, Errki?
Errki zrobił kilka niepewnych kroków naprzód.
- Stój tam! Nie zbliżaj się!
Morgan uniósł kolana pod brodę i cofnął się pod ścianę.
- Kiedy cię złapią, powiesz im po prostu, że niczego nie pamiętasz, rozumiesz? Albo
że głosy kazały ci to zrobić, żebyś nie poszedł do więzienia. Siadaj! Słyszysz mnie?
Chcę, żebyś usiadł!
Ostatnie słowa wykrzyczał falsetem. Próbował zebrać myśli. Errki był nie tylko
wariatem, był o wiele bardziej niebezpieczny. Kompletnie szalony. Zabił bezbronną
starą kobietę, a teraz siedział razem z nim w jednym pokoju! Ciarki przebiegły mu po
spoconych plecach.
(fragment książki)
Karin Fossum, Kto się boi dzikiej bestii tłum. Rafał Śmietana data premiery: 16 października 2008 cena detaliczna 29,00, ilość stron: 232 oprawa miękka ze skrzydełkami
4
KARIN FOSSUKarin Fossum zwana jest norweską królową kryminału. Jednak jak sama przyznaje w wywiadzie dla wydawnictwa Harcourt, za swój największy sukces uważa... poetycki debiut w 1974 roku. Los chciał inaczej i międzynarodową sławę przyniósł Fossum cykl powieści kryminalnych z inspektorem Konradem Sejerem w roli głównej. W 2008 roku pisarka znalazła się na prestiżowej liście 50 Największych Pisarzy Powieści Kryminalnych dziennika "The Times". W tym samym roku kolejna powieść, na której kartach pojawia się intrygująca postać inspektora Sejera - The Indian Bride - została wyróżniona prestiżową Los Angeles Times Book Prize.
Karin Fossum urodziła się 6 listopada 1954 roku w Sandefjord w Norwegii. Swoją pisarską karierę rozpoczęła w wieku dwudziestu lat tomikiem wierszy Może jutro, który przyniósł jej Nagrodę Literacką im. Tarjei Vesaasa przyznawaną debiutantom. Fossum od 18 roku życia pracowała jako pielęgniarka w szpitalu psychiatrycznym. Wyróżniony nagrodą tomik wierszy powstał na podstawie doświadczeń autorki w obcowaniu z osobami chorymi, a jednak, na swój sposób wyjątkowymi i niepowtarzalnymi. Te dwa lata naznaczyły całą jej pisarską karierę. Niezwykły psychologiczny rys postaci i rzetelność w przedstawianiu złożonej struktury ludzkiego umysłu stały się znakiem rozpoznawczym Karin Fossum.
Wkrótce po poetyckim debiucie spod jej pióra wyszedł kolejny zbiór poezji i dwa tomy opowiadań. Wydana w 1995 roku powieść Oko Ewy była pierwszą, na której kartach pojawila się postać Konrada Sejera. Co ciekawe, książka, która rozpoczęła serię przetłumaczoną na szesnaście języków i przyniosła autorce międzynarodową sławę, wcale nie miała być kryminałem. Fossum w wywiadzie dla "Crime Time Magazine" wyznała - "Piszę od 18 roku życia. I tak naprawdę powieścią kryminalną zajęłam się przez przypadek. Moja pierwsza książka, Oko Ewy, wcale nie miała być kryminałem. Zdecydowałam się na ten wątek jakoś tak w połowie powieści, a ponieważ książka okazała się sukcesem, nie przestałam pisać". Przełomem w karierze pisarki okazała się kolejna powieść z Sejerem w roli głównej - Nie oglądaj się (Se deg ikke tilbake!, Don't Look Back), która otrzymała Nagrodę Rivertona oraz w 1997 roku Glass Key Award, przyznawaną corocznie najlepszemu skandynawskiemu autorowi powieści kryminalnej. Laureatami tej nagrody zostali m.in. Henning Mankell, Jo Nesbø czy
5
Arnaldur Indriðason. Siódma powieść z cyklu, Den som elsker noe annet, ukazała się w 2007 roku. Przetłumaczona w 2005 roku na angielski Elskede Poona jako The Indian Bride) została nominowana do prestiżowej Dagger Awards w kategorii najlepsza powieść. Kryminały Fossum doczekały się ekranizacji. Na podstawie przygód Inspektora Sejera zrealizowane zostały cztery seriale telewizyjne, które cieszą się w Norwegii ogromną popularnością. W 2007 roku film La ragazza del lago, który powstał na kanwie powieści Fossum Nie oglądaj się, został wyróżniony Donatello Award (zwaną włoskim Oscarem) aż w 10 kategoriach (w tym za najlepszy film i najlepszy scenariusz). Obraz trafił do kin i był pokazywany na wielu prestiżowych festiwalach, zdobywając bardzo dobre recenzje.
Powieści sensacyjne Karin Fossum wyróżnia doskonałe literackie opracowanie, dbałość o detale, a przede wszystkim bogata psychologiczna złożoność występujących w nich bohaterów. Zaledwie przy użyciu kilku zdań. Fossum potrafi oddać klimat niewielkiej, zamkniętej społeczności, która pod przykrywką spokoju i codziennych przyzwyczajeń skrywa mroczne sekrety. W ujęciu Fossum przeciętna, niepozorna, senna norweska osada staje się areną krwawej przemocy. Jak przyznaje sama autorka, inspiracją jest dla niej… własne miejsce zamieszkania, bo jak powiedziała w jednym z wywiadów, potrafi pisać jedynie o tym, co dobrze zna. Zbrodnia w ujęciu Fossum nie jest zatem niczym spektakularnym. To efekt długo tłumionych kompleksów, lęków i fobii, z którymi na co dzień musimy się mierzyć. Zwyczajna zbrodnia jest tym bardziej przerażająca, że dzięki Fossum uświadamiamy sobie, że każdy z nas może być do niej zdolny. Ta niezwykła umiejętność łączenia wątków kryminalnych, psychologicznych i obyczajowych sprawiła, że książki Fossum cieszą się ogromną popularnością wśród wielbicieli ambitnej literatury kryminalnej na całym świecie, a inspektor Konrad Sejer stał się jednym z najlepiej rozpoznawanych bohaterów tego gatunku. Karin Fossum mieszka i tworzy w Tyrifjorden, niedaleko Oslo.
O FOSSUM NAPISALI
Znakomity twórca psychologicznego suspensu.
"New York Times"
Fossum jest mistrzynią w ujawnianiu ogromu winy zatruwającej społeczność, w której każdy ma coś do ukrycia. Albo myśli, że ma.
"The Washington Post"
Fossum, którą londyński "The Times" uznał niedawno za jednego z 50 najlepszych autorów literatury kryminalnej wszechczasów, potrafi stworzyć niezwykle misterny psychologiczny suspens: jej powieści łączą dynamikę thrillerów z błyskotliwością oraz kunsztem literatury pięknej.
"The Washington Post"
Norweżka Karin Fossum, najprawdopodobniej najpopularniejsza zagraniczna autorka powieści kryminalnych, jest błyskotliwą pisarką, która dostarcza nam więcej niż tylko wciągającą intrygę, a to za sprawą psychologicznej głębi i precyzyjnych opisów.
"Daily Mail"
Nikt nie buduje klimatu grozy lepiej niż Karin Fossum.
"Time Out"
Karin Fossum, popularna norweska autorka powieści kryminalnych, debiutowała w Stanach Zjednoczonych piątą powieścią z Inspektorem Sejerem w roli głównej. W misternej, pełnej mrocznego klimatu historii ukazała mistrzostwo w tworzeniu psychologicznego suspensu.
"Publishers Weekly"
8
Fossum trafiła mocno i od razu w samo sedno. Prosto na szczyt listy bestsellerów! To olśniewające pisarstwo, prawdziwe mistrzostwo kryminału.
"Aftenposten"
Czytając Nie oglądaj się, łatwo zrozumieć, dlaczego Fossum zdobyła tak wielką popularność w Europie.
"Sunday Times"
Jeden z najlepszych autorów nowej fali twórców skandynawskiego kryminału.
Marcel Berlins, "Times"
Ma talent do tworzenia niezwykle wiarygodnych postaci i wyjątkowo trafnie oddaje cechy mieszkańców tego dalekiego, odizolowanego zakątku Norwegii.
"Irish Times"
Doskonałe… Świeże spojrzenie na dobrze znane motywy.
"Uncut"
9
SERIA KSIĄŻEK Z INSPEKTOREM KONRADEM SEJEREM
Evas øye (1995), polskie wydanie: Oko Ewy (2002, 2006, Książnica)
Ewa Magnus, młoda malarka, żyje w stanie ciągłego lęku. Boi się o przyszłość swoją i córeczki; boi się ciężaru życia w samotności; boi się także psów i wielu innych rzeczy. Przychodzi jednak dzień, kiedy te wszystkie lęki stają się niczym wobec strachu przed komisarzem policji, który z wolna ją osacza, i przed t a m t y m - przed mordercą którego widziała... Oryginalna powieść psychologiczna z wątkiem kryminalnym, dramat kobiety przypadkiem uwikłanej w zbrodnię i postawionej w sytuacji bez wyjścia.
Nie oglądaj się (polskie wydanie 2008, Znak) Se deg ikke tilbake! (1996), Don't Look Back (angielskie wydanie, 2002)
Książka, która rozpoczęła międzynarodową karierę Fossum jako autorki kryminałów. Na jej postawie powstał serial telewizyjny cieszący się ogromnym powodzeniem w Norwegii. Powieść stała się także podstawą scenariusza filmu La ragazza del lago, wyróżnionego w 2007 roku Donatello Award (zwaną włoskim Oscarem) aż w 10 kategoriach, w tym za najlepszy film i najlepszy scenariusz. Obraz trafił do kin i był pokazywany na wielu prestiżowych festiwalach, zdobywając bardzo dobre recenzje.
Kto się boi dzikiej bestii (polskie wydanie, 2008, Znak) Den som frykter ulven (1997), He Who Fears the Wolf (angielskie wydanie, 2003)
Inspektor Konrad Sejer prowadzi dwie, dziwnie z sobą powiązane sprawy. Pierwsza dotyczy zabójstwa samotnie mieszkającej staruszki. Na miejscu zbrodni 12-letni Kannick widział Errkiego Jorhmę, lokalnego świra i uciekiniera ze szpitala psychiatrycznego. Mężczyznę prześladują krwawe koszmary oraz Głosy każące mu
10
robić różne rzeczy… Sprawy komplikują się jednak, gdy następnego dnia dochodzi do porwania podczas napadu na bank. Morderca przemieni się w ofiarę, ofiara w mordercę - niełatwo będzie Sejerowi rozwikłać tę zagadkę, bo w norweskim miasteczku nic nie jest takie, jak się na pozór wydaje.
Djevelen holder lyset (1998), When the Devil Holds the Candle (angielskie wydanie, 2004)
Dwóch nastolatków krąży po mieście w poszukiwaniu łatwego zarobku. Konfrontacja z jedną z ofiar zakończy się tragedią. Na drodze zbuntowanych chłopaków, Zippa i Andreasa, staje ciemnoskóry wnuk inspektora Konrada Sejera, Matteus. Jednego z przeciwników napastnicy nie ocenią właściwie. Kiedy Zipp obserwuje, jak Andreas pewnym krokiem wkracza do domu starszej kobiety, nie wie, że widzi przyjaciela po raz ostatni. I nikt już nigdy nie dowie się, co się stało z chłopakiem… Czy samotna starsza kobieta mogłaby posunąć się do ostateczności? Tym razem nawet inspektor Sejer może nie rozwiązać przypadkowo związanych z sobą spraw, które łączy tylko jedno - śmierć.
Elskede Poona (2000), Calling Out For You (angielskie wydanie, 2005, jako The Indian Bride, 2007)
W 2005 roku książka znalazła się na ścisłej liście powieści nominowanych do prestiżowej nagrody Gold Dagger. W 2008 roku The Indian Bride otrzymała prestiżową Los Angeles Times Book Prize w kategorii mystery/thriller.
Podobnie jak w poprzednich powieściach z cyklu, głównym bohaterem książki Fossum jest niewielka norweska osada i jej niewinni, na pozór, mieszkańcy. Gunder Jomann jest cichym, spokojnym mężczyzną w średnim wieku. Prowadzi proste i uregulowane życie. Gdy w czasie podróży do Indii zakochuje się, można mieć wrażenie, że już nic nie stanie na jego drodze szczęścia. W dniu kiedy jego świeżo
11
poślubiona małżonka ma dołączyć do niego w Norwegii, Jomann musi nagle udać się do szpitala. Po ukochaną żonę zostaje wysłany taksówkarz. Kierowca wraca jednak bez kobiety. Wkrótce kruchy spokój osady zostanie zburzony przez wiadomość o brutalnym zabójstwie cudzoziemki…
Svarte sekunder (2002), Black Seconds (wersja angielska, 2007)
Ginie mała Ida Joner. Dziewczynka zabrała swój żółty rower i wybrała się po to, co dzieci lubią najbardziej, słodycze. I ślad po niej zaginął. Nikt, żaden z sąsiadów, znajomych nie jest w stanie odpowiedzieć zrozpaczonej matce na pytanie, co stało się z jej dzieckiem. Także Konrad Sejer, choć zwykle spokojny i zrównoważony, powoli traci cierpliwość w obliczu bezlitośnie mijającego czasu, z którym odchodzą szanse na odnalezienie małej Idy. Ma tylko jeden jedyny ślad - i tu też nie kieruje się niczym innym jak swoim doświadczeniem i przeczuciem.
Drapet på Harriet Krohn (2004)
To powieść o tym, jak człowiek staje się mordercą. Mistrzowski pokaz budowania psychologicznej głębi w wykonaniu Fossum.
Charles Olav Torp jest bankrutem. Stracił wszystkie pieniądze, a co ważniejsze, ukochaną córkę Julię. Ma do spłacenia ogromny dług, a na karku osiłków, którzy wszelkimi metodami wydobędą od niego zwrot pożyczki. Zdesperowany, postanawia napaść Harriet Krohn. Liczy na to, że prosty rabunek pozwoli mu odzyskać życie, w tym sympatię córki. Problem polega na tym, że zaczynając jako niedoszły włamywacz, Charles kończy jako bezwzględny zabójca. Do sprawy skierowany zostaje inspektor Sejer. Morderca czuje, jak zaciska się pętla wokół niego, i to właśnie on opowiada tę historię.
12
Den som elsker noe annet (2007)
Podczas niedzielnego spaceru w lesie para staruszków znajduje ciało małego chłopca - ośmioletniego Jonasa Augusta Løwe. Dziecko ma na sobie jedynie zwyczajną bawełnianą koszulkę. Małżeństwo zeznaje, że widziało na trasie pewnego mężczyznę. Kolejny zaś świadek stwierdza, że nieznajomy był niezwykle podobny do H.Ch. Andersena, sławnego duńskiego pisarza. Tymczasem śledztwo wykazuje, że chłopiec był napastowany seksualnie. Wiadomo, że w okolicy mieszka kilku znanych policji pedofilów. Wydaje się, że śledztwo prowadzone przez Sejera i Skarrego utknęło w miejscu.
13
INNE KSIĄŻKI KARIN FOSSUM
ZBIORY OPOWIADAŃ:
I et annet lys (1992) Søylen (1994) Noveller i utvalg (2004) Kanskje i morgen (1974)
POWIEŚCI:
De gales Hus (1999)
Jonas Eckel (2002)
Natt til fjerde november (2003)
Brudd (2006, angielska wersja Broken - 2008)
TOMIKI POEZJI
Może jutro (1974)
Med ansiktet i skyggen (1978)
14
KONRAD SEJER
Recenzent "Boston Globe" tak opisał bohatera cyklu Karin Fossum Konrada Sejera: Inspektora Sejera postawić należy obok takich literackich postaci jak Adam Dalgliesh i inspektor Morse - to utalentowany detektyw i mężczyzna z przeszłością
Konrad Sejer to samotny wdowiec w średnim wieku. Jest spokojny, opanowany, ale niepozbawiony emocji. Od czasu śmierci ukochanej żony Elise większość swojego czasu poświęca pracy. W rzadkich wolnych chwilach słucha jazzu - szczególnie ceni sobie wokalistki - i stara się bawić ze swoim psem. Stara się, nie jest to bowiem łatwe. Sejer ma niewiele słabych punktów, ale jednym z nich jest właśnie Kollberg, ogromny pies rasy leonberger, który w krytycznych sytuacjach pomaga swojemu panu w śledztwie, a na co dzień zajmuje jego ulubiony fotel. Jedną z rzeczy, które naprawdę sprawiają Sejerowi trudność, jest nawiązywanie relacji międzyludzkich. Chłodny i opanowany, trudno się zaprzyjaźnia. Nie otwiera się nawet przed swoją córką, pobłażliwość okazując jedynie ukochanemu wnukowi Matteusowi i swojemu młodszemu współpracownikowi Jacobowi Skarremu. Czy to ze względu na zupełnie rozbieżne osobowości czy naturalną, młodzieńczą spontaniczność i spostrzegawczość młodego policjanta Sejer i Skarre tworzą niezwykle zgrany tandem. Łączy ich specyficzne poczucie humoru i niezwykła skuteczność. Nikt nie jest nieomylny, także Sejer popełnia błędy. I ma tego świadomość, tak jak i tego, że nie każda zbrodnia zostanie ukarana. Życiowe i policyjne doświadczenia sprawiają, że Sejer jest wytrawnym znawcą ludzkiej psychiki, znakomitym negocjatorem, a przede wszystkim świadomym ludzkich słabości człowiekiem.
W wywiadzie dla "Crime Time Magazine" Karin Fossum powiedziała: Myślę, że mam wiele wspólnego z moim bohaterem. Lubimy ten sam rodzaj muzyki i ten sam gatunek whisky. Kiedy opisywałam go po raz pierwszy, myślałam o bohaterach, którzy towarzyszyli mi w czasach mojej młodości w latach 50. i 60. To ten sam, poważny typ, jak Jim Reeves czy dr. Kildare. Przyzwoity i dobry facet.
15
Kadr pochodzi z debiutanckiego filmu włoskiego reżysera Andrea Molaioli La ragazza del lago, który powstał na kanwie powieści Fossum Nie oglądaj się. Aktor Toni Servillo, który wcielił się w rolę inspektora Giovanniego Sanzio wzorowanego na postaci Konrada Sejera, otrzymał za tę kreację włoskiego Oscara - nagrodę Donatello Award dla najlepszego aktora.
1
poleca:
