HAILE GERIMA gościem 4. festiwalu Filmy Świata Ale Kino!

Podczas festiwalu Filmy Świata Ale Kino! Pokazane zostaną zostaną cztery filmy artysty, m.in. „Teza” - zdobywca Nagrody Specjalnej Jury i nagrody za najlepszy scenariusz na tegorocznym MFF w Wenecji oraz “Niedoskonała podróż” – dokument zrealizowany razem z Ryszardem Kapuścińskim.

Haile Gerima będzie w gościem festiwalu w dniach 20-24 listopada i spotka się z publicznością podczas projekcji swoich filmów.

FILMY HAILE GERIMY na 4. festiwalu Filmy Świata Ale Kino!:

TEZA - premiera polska

reż. Haile Gerima; Etiopia 2008, 140 min.

Nagroda Specjalna Jury, nagroda za najlepszy scenariusz, Nagroda 'CinemAvvenire' - MFF Wenecja 2008

Najważniejszy afrykański filmów tego roku, owacyjnie przyjęty na festiwalu w Wenecji.

Najnowsze dzieło wielkiego etiopskiego filmowca.
Martin Scorsese

Afrykańska tożsamość i wolność - to dwa główne tematy, które podejmuję w tym filmie.
Haile Gerima.

Teza to wstrząsająca opowieść o najnowszej historii Etiopii, od upadku cesarstwa Haile Selassie, poprzez falę terroru komunistycznego, do rządów kapitalistycznych w afrykańskim wydaniu.

Bohaterem filmu jest Anberber, lekarz, który po kilku latach spędzonych na studiach medycznych w Niemczech, pełen nadziei na lepsze życie, wraca do Etiopii. Niestety zastaje swój kraj pełen chaosu, nękany zamieszkami. Jego marzenie, by móc leczyć mieszkańców Etiopii zostało zniszczone przez juntę wojskową, która wykorzystuje naukowców do własnych, politycznych celów. W kraju panuje przemoc, przed którą nie można uciec. Anberber jej bezsilny wobec zaniku humanitaryzmu i wartości społecznych w swoim kraju.

Po latach bolesnych i tragicznych doświadczeń powraca do rodzinnej wsi, z nadzieją odnalezienia tu spokoju. Niestety, jego marzenie zostaje szybko rozwiane przez akty przemocy dokonywane tu przez uzbrojone bandy lokalnych watażków. Pozorny spokój przerywany jest przez codzienną przemoc. Nadzieja, że kraina dzieciństwa go ochroni, szybko zostaje zastąpiona piekłem wojny. Anberber zdaje sobie sprawę, że pokój w jego kraju jest niemożliwy.

Akcja Tezy przeskakuje w czasie, pomiędzy studenckimi latami Anberbera, jego pracą zawodową, a powrotem do domu. Za każdym razem Anberber musi walczyć, by dostosować się do miejsca w którym żyje, zarówno w ojczystej Etiopii, jak i na emigracji w Niemczech podczas studiów.

Film nawiązuje do osobistych doświadczeń i wspomnień Haile Gerimy, w szczególności wątek czystek wśród etiopskich intelektualistów. Najbardziej wstrząsające sceny mają miejsce w latach 80., kiedy odbywały się procesy pokazowe i egzekucje reżimu Haile Mengistu, który objął władzę w 1974 roku po obaleniu cesarstwa Haile Selassie.

------------------

SANKOFA - premiera polska

reż. Haile Gerima ; Etiopia 1993, 124’

konkurs MFF Berlinale 1993

MFF Toronto 1993

"Sankofa" niesie ze sobą potężne oskarżenie zła epoki niewolnictwa. /…/
Przykład Gerimy i jego filmu Sankofa symbolizuje, jak istotne jest dla ludzi kolorowych, by sami opowiadali historie dotyczące ich samych; ich pochodzenia i przeszłości.
Los Angeles Times

"Sankofa" w języku ludów afrykańskich Akan to wyraz oznaczający słowa: "musisz cofnąć się do przeszłości, żeby pójść do przodu i odkryć kim jesteś."

Bohaterką filmu jest Mona, pochłonięta sobą czarna amerykańska fotomodelka, która w trakcie sesji zdjęciowej w Afryce, opętana przez duchy przenosi się do przeszłości do czasów niewolnictwa, gdzie doświadcza fizycznego i psychicznego terroru. Staje się Sholą, niewolnicą pracującą jako służba domowa, którą wciąż poniża i znieważa jej pan. Wraz z innymi niewolnikami buntuje się i zostaje członkiem organizacji wolnościowej kolonii Maron.

Sankofa to najsłynniejsze dzieło Haile Gerimy. Ten inspirowany prawdziwymi wydarzeniami film o afrykańskim ruchu oporu przeciwko niewolnictwu, zszokował amerykańską widownię. Przez wiele tygodni przed kinami ustawiały się długie kolejki chętnych, by zobaczyć prawdziwe oblicze niewolnictwa. Gerima z brutalnym realizmem przedstawia w Sankofie tragiczny los niewolników. Akcja filmu rozgrywa się na plantacji trzciny cukrowej, gdzie niewolnicy zmuszani są przez sadystycznego nadzorcę do bicia, a nawet zabijania innych niewolników, rodziny i pary rozdzielane są z bezwzględnym okrucieństwem, a za próby ucieczki wymierzane są potworne kary.

Film przesycony jest afrykańską estetyką zanurzoną w kulturowej i duchowej świadomości czarnych ludów, które poprzez rytuały i zaklęcia afrykańskich bogów, próbowali odwrócić swój straszliwy los.

Siłą filmu jest gra aktorska. Ogromne wrażenie wywołuje zwłaszcza przemiana Mony w Sholę.

----------------------

ŻNIWA: 3 TYSIĄCLECIA/ HARVEST: 3000 YEARS/ MIRT SOST SHI AMIT - premiera polska

reż. Haile Gerima; Etiopia 1975, 150 min.

MFF Cannes 1976

MFF Toronto 1976

Srebrny Leopard i Nagroda Jury Ekumenicznego - MFF Locarno 1976

Prawdziwa historia Afryki zrealizowana w prawdziwym afrykańskim stylu. Oddajemy hołd naszemu bratu za to wspaniałe dokonanie.
Black Film Festival, Filadelfia

Epicki i surowy obraz życia mieszkańców etiopskiej wsi, którzy walczą o przetrwanie na farmie bogatego, despotycznego właściciela ziemskiego w warunkach przypominających niewolniczą przeszłość. Film przywołuję epokę włoskiego kolonializmu, który pozostawił niezatarte ślady w świadomości Etiopczyków. Gerima jest narratorem filmu, pokazuje codzienne życie wieśniaków od świtu do zmierzchu. Ten wizualny poemat zrealizowany jest w stylu awangardowego, zaangażowanego kina i przywołuje skojarzenia z ekspresyjnością kina niemego.

Od zawsze poruszają mnie filmu powstałe z potrzeby przez ludzi, którzy po prostu musieli wziąć kamerę i opowiedzieć historię, której nikt jeszcze nie opowiedział. Robienie filmu jest rzeczą trudną, ale robienie go w krajach nierozwiniętych, podczas niespokojnych czasów jest wręcz niemożliwe. Ten wielki etiopski filmowiec Haile Gerima pojawił się na UCLA początku lat 70., by rozpocząć studia. Właśnie w tym czasie powstał jego film Żniwa: 3 tysiąclecia.

Nakręcony na czaro-białej taśmie 16 mm, powstawał w pośpiechu, w ciągu dwóch tygodni podczas wojny domowej, tuż przed wybuchem wojskowej dyktatury. /.../

Gerima dotyka w swoich filmach tematyki dotyczącej najnowszych wydarzeń politycznych, pokazując trudne warunki życia swoich rodaków, które ja uważam, że niemożliwe… Ta "niemożliwość" pojawia się w każdym ujęciu, każdej klatce filmowej obrazu Żniwa: 3 tysiąclecia. To film o całym narodzie, o walce o sprawiedliwość i pomyślność losu. Pragnę oddać hołd wielkiemu Haile Gerimie, prawdziwemu niezależnemu filmowcowi i jego niesamowitemu filmowi. (Martin Scorsese)

NIEDOSKONAŁA PODRÓŻ / IMPERFECT JOURNEY
reż. Haile Gerima; Etiopia 1994, 88’

Znakomity dokument zrealizowany dla telewizji BBC razem z Ryszardem Kapuścińskim, będący zapisem rozmów z napotkanymi ludźmi, wydarzeń ostatnich lat i warunków życia w nowej Etiopii.

Uznany etiopski reżyser Haile Gerima wraz z polskim podróżnikiem Ryszardem Kapuścińskim rejestrują w tym filmie swą podróż przez Etiopię, od Gondar - rodzinnego miasta Gerimy do stolicy Addis Ababa, po upadku marksistowskiego reżimu i wycofaniu się wojsk. Stopniowo zaczęły znikać czołgi i inne militaria. Jednak jak w tym wszystkim odnajdują się zwykli ludzie, co czują? To pytania, na które autorzy filmu starali się znaleźć odpowiedź.

Filmowali przyjaciół, znajomych, jak również zupełnie obcych ludzi, profesorów, nauczycieli, którzy opowiadali o tym, co wydarzyło się w Etiopii w ostatnich latach. Historie, które usłyszeli były wstrząsające i zmuszające do myślenia. Matki opowiadały przede wszystkim o tym jak ich synowie zostali zamordowani. Inni mówili o wciąż istniejących prześladowaniach, podkreślając, że kolejne rządy zawsze urządzały rzeź wśród studentów i ważniejszych urzędników państwowych.

Wszystkie te rozmowy miały na celu próbę zdemaskowania, co zostało zrobione nie tak i co musiałoby się zdarzyć w przyszłości, żeby Etiopia mogła rozwijać się i wyjść z tego marazmu. Autorzy dokonali w tym filmie społecznej analizy, ukazując ogólny stan świadomości narodowej i przekonania współczesnych Etiopczyków. Jednocześnie oddali hołd rodakom Gerimy, którym udało się zachować godność i historyczną tożsamość, pomimo wielu lat ogromnych cierpień i strat.

Mimo, że Niedoskonała podróż pokazuje, że niełatwo o optymizm odnośnie przyszłości Etiopii, daje również trochę wiary dla tego pogrążonego w udrękach kraju. Jako symbol nadziei, pojawia się w filmie grupa młodych ludzi gotowych przejść dookoła ziemię, by nieść swoje przesłanie o pokoju.

HAILE GERIMA

Haile Gerima (ur. 1946 r. Gondor, Etiopia) niezależny filmowiec, który ze sztuką związany jest od najmłodszych lat. Jako młody chłopak występował w trupie teatralnej swojego ojca - dramatopisarza i aktora. Jeździł po całym kraju wystawiając swoje oryginalne sztuki, które zawsze zakorzenione były w kulturze Etiopii.

Swą przyszłość zawodową Gerima wiązał z teatrem. W wieku 21 lat wyjechał do USA, gdzie uczył się sztuki aktorskiej w Goodman School of Drama w Chicago. Potem jednak odkrył potęgę kina i przeniósł się na studia do Los Angeles (UCLA).

Dzięki filmom mógł wyrazić swoje poglądy. Koniec lat 60., społeczne protesty i rewolucyjne nastroje wśród afro-amerykańskiej społeczności USA były wyzwaniem dla młodych filmowców, którzy swoją edukację budowali na społecznych związkach. Haile Gerima właśnie wtedy zainteresował się świadomością afrykańskiego społeczeństwa na poziomie społecznym, politycznym i historycznym, wtedy też zaczęła się jego przygoda z filmem eksperymentalnym.

Haile Gerima na stałe mieszka w USA. Od 1975 roku wykłada sztukę filmową na uniwersytecie Howarda w Waszyngtonie. Oprócz prac nad filmami o Afryce i Diasporze, pracy na uniwersytecie, prowadzi także warsztaty alternatywnej reżyserii i scenopisarstwa, nie tylko w Stanach. Warsztaty prowadził również w Południowej Afryce, a w roku 1995 został zgłoszony do Brytyjskiego Instytutu Filmowego. Chętnie dzieli się swoją wiedzą z młodymi filmowcami, podkreślając, że twórca filmowy musi być zaangażowany w nieustający proces pracy nad sobą, a jednocześnie musi uczyć się od społeczności, której służy.

Chociaż Gerima pracuje i mieszka w USA, utrzymuje kontakt z innymi afrykańskimi reżyserami. Jako członek związku afrykańskich twórców filmowych FEPACI (Fédération Panafricaine des Cinéastes i Comité Africain des Cinéastes) jest również koordynatorem wielu seminariów i spotkań afrykańskich reżyserów w USA. Jego studio Mypheduh Films jest jednym z głównych dystrybutorów afrykańskich i afro-amerykańskich filmów w USA. W strategii dystrybucji kieruje się specyficzną filozofią niezależnego filmowca.

Haile Gerima odnosi sukcesy jako producent i reżyser od ponad 30 lat i jest uznawany za jednego z ważnych, wpływowych i przekonujących „twórców-outsiderów” światowej kinematografii.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Festiwal FILMY ŚWIATA ALE KINO! to przegląd najciekawszego kina spoza zachodniego kręgu kulturowego : z Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Afryki i Ameryki Łacińskiej. 4. edycja festiwalu odbędzie się w dniach 19-30 listopada, w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Katowicach i Gdańsku.

Organizatorami festiwalu są kanał filmowy ale kino! oraz Agencja Promocji Mañana.

Informacje o festiwalu na stronach www.alekino.pl oraz www.manana.pl.