Sobibór funkcjonował od marca 1942 do października 1943 na wschodnich krańcach Lubelszczyzny. Niemcy przeprowadzali tam program masowej zagłady Żydów. Liczbę ofiar szacuje się na ok. 250 tysięcy osób. W Sobiborze działała niezwykle sprawna machina mordu – ludzie przywożeni w transportach byli niemal natychmiast uśmiercani, głównie w komorach gazowych, a w samym obozie przebywała wyłącznie kilkusetosobowa grupa wybranych więźniów, wykorzystywanych przez Niemców do prac pomocniczych.
Ich sytuacja była szczególna - w każdej chwili groziła im śmierć, ale nie przydzielano im "pasiaków", swoim wyglądem mieli utwierdzać przywożonych Żydów w przekonaniu, że Sobibór jest tylko etapem przejściowym, a nie obozem zagłady.
W październiku 1943 więźniowie zorganizowali bunt, w wyniku którego wielu z nich udało się zbiec. Po tym wydarzeniu Niemcy zlikwidowali obóz.
W książce znalazło się 12 relacji ocalałych więźniów. Dziesięć z tych głosów ukazuje się w Polsce po raz pierwszy.
Relacje przekazują, trudny do wyobrażenia, obraz bestialstwa oprawców, codzienności w obozie, stosunków pomiędzy więźniami i nadzorcami. Część przekazów opowiada o przygotowaniach do buntu i o samym buncie, niektóre dotyczą też okresu tuż po ucieczce. Publikowane fragmenty relacji są częścią Archiwum Sobiborskiego, które tworzone jest we Włodawie jako wspólne przedsięwzięcie Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego oraz Stowarzyszenia Upamiętnienia Sobiboru.
Książka stanowi ogromnie cenny wkład w zasób wiedzy o zbrodniach nazistowskich, jest też wstrząsającym świadectwem faktycznego obrazu zdarzeń.
Książka pod redakcją merytoryczną Marka Bema została wydana przez Ośrodek KARTA i Dom Spotkań z Historią, przy wsparciu The Rothschild Foundation Europe, The Conference on Jewish Material Claims Against Germany, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.
Sobibór to kolejny tytuł z serii "Żydzi polscy". W serii publikowane są świadectwa polskich Żydów, odsłaniające zarówno znaczenie, rozmiar i konsekwencje Holokaustu, jak i różne strony relacji polsko-żydowskich.
Dotychczas ukazały się: Testament Barucha Milcha, Ucieczka z getta Haliny Zawadzkiej, Spowiedź Calka Perechodnika, Dotknięcie anioła Henryka Schönkera, Bunkier Chaima Icela Goldsteina, Archiwum Ringelbluma. Dzień po dniu Zagłady.
poleca:
