Zeesboote. Brązowe żagle pomorskich łodzi
Miło nam poinformować, że w najbliższych dniach nakładem Walkowska Wydawnictwo ukaże się nowa książka o lokalnej, pomorskiej tematyce - album autorstwa Timma Stütza "Zeesboote. Brązowe żagle pomorskich łodzi" z fotografiami charakterystycznych łodzi rybackich, niegdyś obecnych w każdym porcie wokół Zalewu Szczecińskiego. Zeesbooty są świadectwem historii pomorskiego rybołówstwa żaglowego.
W czasie Dni Morza w dniach 10-12.06.2011 będzie można zobaczyć Zeesbooty, które przypływają do Szczecina na Zlot Oldtimerów. Zacumują przy Nabrzeżu Wieleckim.
Przed Urzędem Miasta przy pl. Armii Krajowej zostanie także otwarta wystawa fotograficzna o Zeesbootach.
Książka Timma Stütza ukazuje niepowtarzalność i urok tych łodzi, tkwiący w wytrzymałości, w ich specyficznym kolorycie i w starodawnym charakterze. Nazwę zawdzięczają dużej sieci łownej, zwanej "Zeese" (polskie "ceza").
Fragment tekstu z książki:
W roku 1541 kronikarz pomorski Thomas Kantzow napisał: Latem wypływa nań [tzn. na Zalewie Szczecińskim] ponad sto Zesekahnów. Są to małe statki, które potrafią żeglować i pod wiatr, i z wiatrem. Rybacy zarzucają sieci, które nazywają się cezami, i żeglują w górę i w dół Zalewu, łowiąc w ten sposób ryby. To, co złowią, solą i zawożą świeże do pobliskich miast na targ.
U H. Henkinga (1929) czytamy jednak: Łodzie do połowu cezą miały (…) wielkość i masywną budowę, jakiej nie miała żadna pełnomorska jednostka na Bałtyku.
Zeesbooty, które pojawiły się w pierwszej połowie XIX wieku na zatokach Pomorza Przedniego i których dotyczy książka, są od tamtych łodzi o połowę mniejsze, jednak mają tak samo masywną budowę i tą samą metodą łowiło się z nich ryby za pomocą ogromnej sieci, zwanej przez rybaków cezą.
Ostatnie Zeesbooty możemy spotkać dziś między Mönkebude a Kirchdorfem, między Zalewem Szczecińskim a Zatoką Wismarską. Są one świadkami minionych wieków - czasów, gdy rybacy pływali łodziami żaglowymi. Wszędzie, gdzie na horyzoncie pojawiają się ich ciemne żagle, a ich szerokie kadłuby przemierzają wody zatok, wzbudzają zainteresowanie i przenoszą przyglądającego się w przeszłość.
Od roku 1965 na zatokach Meklemburgii-Pomorza Przedniego organizowane są regaty Zeesbootów. Pierwsze z nich zorganizowane zostały w miejscowości Bodstedt, a kolejne - także w Wustrow, Barth, Dierhagen i Althagen. Do tej pory w Rejestrze Statków widnieje ponad sto takich łodzi. Obecnie wraca do łask łowienie siecią zwaną cezą. Pozwala to żywić nadzieję, że tradycje pomorskich rybaków nie znikną w odmętach zapomnienia.
* * * * * * * * * * * *
TIMM STÜTZ urodził się w 1938 roku w Dreźnie, mieszka w Lipsku i w Glinnej. Z zawodu jest inżynierem. Przez trzydzieści lat pracował w niemieckim i polskim przemyśle stoczniowym. Obecnie pracuje w wolnym zawodzie jako fotografik, publicysta i tłumacz. Od 1983 roku jest członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Fotograficznego, w którym kilkakrotnie pełnił funkcję prezesa.