STS – tu wszystko się zaczęło
Za kulisami najsłynniejszego teatru satyrycznego w Polsce. Studencki Teatr Satyryków (STS), jeden z najbardziej zasłużonych zespołów artystycznych PRL-u, dał 55 premier i aż 3210 przedstawień – pierwsze 2 maja 1954, ostatnie 14 marca 1975. STS wyrósł na fali ogromnego fermentu, jaki pojawił się w sztuce wraz z ustępowaniem socrealizmu. Jego specjalnością stały się tak zwane rewie satyryczne. Artyści sprzeciwiali się wypaczeniom systemu żartem, ironią i parodią.
Stali się pionierami zmian politycznych 1956 roku. Obnażali absurdy władzy i konformizm jednostek. Wyśmiewali bezsens pompatycznego stylu oficjalnych akademii i narodowe kompleksy. Odważnie komentowali aktualne problemy społeczne, umiejętnie łącząc satyrę polityczną z liryką.
Dewizą zespołu stało się hasło Andrzeja Jareckiego: Mnie nie jest wszystko jedno. Później dołączyło sarkastyczne stwierdzenie: Myślenie ma kolosalną przyszłość, Jerzego Markuszewskiego. Hymnem kolejnych generacji młodej polskiej inteligencji stała się "Piosenka o okularnikach" Agnieszki Osieckiej z muzyką Jarosława Abramowa.
Trzon zespołu stanowili młodzi ludzie piszący teksty: Andrzej Jarecki, Agnieszka Osiecka, Jarosław Abramow, Ziemowit Fedecki, Stanisław Tym; tworzący muzykę: Marek Lusztig, Edward Pałłasz, Maciej Małecki; reżyserujący: Jerzy Markuszewski, Wojciech Solarz, Olga Lipińska; i występujący: Ryszard Pracz, Kazimiera Utrata, Henryk Malecha, Jan Tadeusz Stanisławski, Krystyna Sienkiewicz, Anna Prucnal, Zofia Merle.
Udało im się stworzyć spontaniczną artystyczną wspólnotę, która razem pracowała, razem bawiła się i razem wypoczywała, a wszystko ze specyficznym poczuciem humoru i absurdu.
Książka powstała na bazie niepublikowanych wcześniej rozmów Pawła Szlachetko z członkami zespołu oraz anegdotycznej historii STS-u zebranej i opracowanej przez Janusza R. Kowalczyka.
Twórcy STS-u mówili ze sceny o wszystkim, co ich niepokoiło i bolało. Zdecydowana większość tekstów napisanych dla STS-u broni się do dziś, a nawet zdaje się być paląco aktualna. Choćby parafraza myśli Juwenalisa: Trudno nie pisać satyry, dopełniona przez Jareckiego: kiedy się na was popatrzy.
Paweł Szlachetko - z wykształcenia polonista, teatrolog, autor kilkunastu słuchowisk radiowych. Twórca zbiorów reportaży i kilku powieści kryminalnych i sensacyjnych. Scenarzysta filmowy i telewizyjny (cykl dokumentalny "Śladami złodziei aniołów" i film fabularny "Zwerbowana miłość"). W 2012 roku nominowany do literackiej Nagrody Wielkiego Kalibru za powieść "Wichrołak".
Janusz R. Kowalczyk - pochodzi z Krakowa, teatrolog i filmoznawca, scenarzysta, satyryk Piwnicy pod Baranami (1978-1987). Wygłaszał, nagrywał, drukował, po części w podziemiu. Wiersze. Fraszki. Aforyzmy. Prozę. Słuchowiska. Scenariusze. Recenzent teatralny "Rzeczpospolitej" (1990-2009) i juror festiwali. Okazjonalnie - wykładowca. Redaktor portalu Culture.pl. Autor wspomnień (o Piwnicy i nie tylko) "Wracając do moich Baranów".
poleca:
