Droga Królów

Świat może się zmienić. Wiązanie Mocy i Odpryski mogą powrócić, magia starożytnych dni znów może należeć do nas. Ta czwórka jest kluczem. Jedno z nich może nas zbawić. A jedno nas zniszczy.

„Książka mnie zachwyciła. Co jeszcze mógłbym powiedzieć”.

— Patrick Rothfuss

Brandon Sanderson

Droga Królów

Księga pierwsza cyklu „Archiwum Burzowego Światła”

(fragment)

1

Burzą Błogosławiony

„Zabiliście mnie. Sukinsyny, zabiliście mnie! Gdy słońce wciąż jest gorące, ginę!”.

Zebrane piątego dnia tygodnia Chach miesiąca Betab roku 1171, dziesięć sekund przed śmiercią. Badanym był ciemnooki żołnierz w wieku trzydziestu jeden lat. Próbka uważana jest za wątpliwą.

PIĘĆ LAT PÓŹNIEJ

– Umrę, prawda? – spytał Cenn.

Ogorzały weteran obok Cenna odwrócił się i przyjrzał. Weteran nosił krótko przyciętą brodę, która po bokach zaczynała siwieć.

Umrę, pomyślał Cenn, ściskając włócznię. Jej drzewce było śliskie od potu. Umrę. Och, Ojcze Burz, umrę...

– Ile masz lat, synu? – spytał weteran.

Cenn nie pamiętał jego imienia. Trudno było cokolwiek pamiętać, patrząc, jak druga armia ustawia się w szeregach po przeciwnej stronie skalistego pola bitwy. To formowanie szyku wydawało się takie uprzejme. Porządne, zorganizowane. Krótkie włócznie w pierwszych szeregach, długie włócznie i oszczepy dalej, łucznicy po bokach. Ciemnoocy włócznicy mieli wyposażenie podobne do tego, jakie dostał Cenn – skórzana kamizela i długa do kolan spódniczka, prosty stalowy hełm i napierśnik.

Wielu z jasnookich nosiło pełne pancerze. Siedzieli na koniach, straże honorowe otaczały ich napierśnikami, które świeciły rubinowym i szmaragdowym blaskiem. Czy byli wśród nich Odpryskowi? Oświecony Amaram do nich nie należał. A któryś z jego ludzi? A jeśli Cenn musiałby walczyć przeciwko jednemu z nich? Zwykli ludzie nie zabijali Odpryskowych. Zdarzało się to tak rzadko, że przeszło do legendy.

To się naprawdę dzieje, pomyślał z coraz większym przerażeniem. To nie kolejna musztra w obozie. Nie szkolenie na polu, machanie kijami. To było prawdziwe. Uświadomiwszy to sobie – jego serce waliło w piersiach jak przestraszone zwierzątko w klatce, a nogi drżały – Cenn nagle zrozumiał, że jest tchórzem. Nie powinien opuszczać stad! Nie powinien...

– Synu? – odezwał się weteran stanowczym głosem. – Ile masz lat?

– Piętnaście, panie.

– A jak się nazywasz?

– Cenn, panie.

Potężny, brodaty mężczyzna pokiwał głową.

– Ja mam na imię Dallet.

– Dallet – powtórzył Cenn, nadal wpatrując się w armię przeciwnika. Było ich tak wielu! Całe tysiące. – Umrę, prawda?

– Nie. – Dallet miał szorstki głos, co jakimś sposobem działało uspokajająco. – Nic ci się nie stanie. Patrz prosto przed siebie. Trzymaj się z oddziałem.

– Ale miałem niecałe trzy miesiące szkolenia! – Mógłby przysiąc, że słyszał cichy brzęk pancerzy lub tarcz przeciwnika. – Ledwie trzymam tę włócznię. Ojcze Burz, jestem martwy. Nie mogę...

– Synu – przerwał mu Dallet, łagodnie, lecz stanowczo. Uniósł dłoń i położył ją na ramieniu Cenna. Krawędź dużej okrągłej tarczy, która wisiała na jego plecach, odbijała światło. – Nic ci się nie stanie.

– Skąd wiesz? – Zabrzmiało to jak błaganie.

– Ponieważ, chłopcze, jesteś w oddziale Kaladina Burzą Błogosławionego.

Pobliscy żołnierze pokiwali głowami.

Za nimi kolejne grupy żołnierzy ustawiały się w szyku – całe tysiące. Cenn znajdował się na samym przodzie, z liczącym około trzydziestu ludzi oddziałem Kaladina. Dlaczego został w ostatniej chwili przeniesiony do nowego oddziału? Miało to coś wspólnego z obozową polityką.

Dlaczego ten oddział znajdował się na pierwszej linii, gdzie musiało być najwięcej ofiar? Małe strachospreny – jak krople fioletowej mazi – zaczęły wyłazić z ziemi i zbierać się wokół jego stóp. W chwili paniki prawie upuścił włócznię i uciekł. Dallet zacisnął dłoń na jego ramieniu. Spoglądając w spokojne ciemne oczy starszego mężczyzny, Cenn się zawahał.

– Odlałeś się, zanim ustawiliśmy się w szyku? – spytał Dallet.

– Nie miałem czasu...

– Zrób to teraz.

– Tutaj?

– Jeśli tego nie zrobisz, mocz popłynie ci po nodze podczas walki, co cię rozproszy, może nawet zabije. Zrób to.

Zażenowany Cenn podał Dalletowi włócznię i opróżnił pęcherz na kamienie. Kiedy skończył, spojrzał z ukosa na pozostałych. Żaden z żołnierzy Kaladina nie uśmiechał się złośliwie. Stali spokojnie z włóczniami u boku i tarczami na plecach.

Wróg był już prawie gotów. Między oboma wojskami znajdowało się pole płaskiej śliskoskały, zadziwiająco równe i gładkie, na którym jedynie z rzadka wyrastały skałopąki. Byłoby z niego świetne pastwisko. Ciepły wiatr uderzał w twarz Cenna, niosąc ze sobą wilgotny aromat arcyburzy ostatniej nocy.

– Dallet! – zawołał ktoś.

Między szeregami szedł mężczyzna, niosący krótką włócznię, do której drzewca przymocowano dwie skórzane pochwy na noże. Był młody, najwyżej cztery lata starszy od samego Cenna, ale wyższy o kilkanaście palców nawet od Dalleta. Nosił prostą skórznię włócznika, ale pod nią parę ciemnych spodni. To nie było dozwolone.

Jego typowe dla Alethich czarne włosy sięgały mu do ramion i kręciły się, a oczy były ciemnobrązowe. Węzły z białego sznura na ramionach kamizeli świadczyły, że jest dowódcą oddziału.

Trzydziestu mężczyzn wokół Cetta wyprostowało się i uniosło włócznie w pozdrowieniu. To jest Kaladin Burzą Błogosławiony, pomyślał z niedowierzaniem Cenn. Ten młodzik?

– Dallecie, wkrótce będziemy mieli nowego rekruta – powiedział Kaladin. Miał mocny głos. – Musisz... – Urwał, kiedy zobaczył Cenna.

– Trafił tu przed kilkoma minutami, panie – odparł z uśmiechem Dallet. – Zacząłem go przygotowywać.

– Dobra robota. Zapłaciłem spore pieniądze, żeby wyciągnąć tego chłopaka od Gare. Tamten jest tak niekompetentny, że właściwie walczy dla przeciwnika.

Co takiego? – pomyślał Cenn. Dlaczego ktoś miałby za mnie zapłacić?

– A co sądzisz o polu? – spytał Kaladin.

Kilku pozostałych włóczników uniosło dłonie, by osłonić oczy przed słońcem, i przyjrzało się skałom.

– Tamto zagłębienie obok dwóch głazów daleko po prawej? – spytał Dallet.

Dowódca pokręcił głową.

– Zbyt trudno znaleźć oparcie dla stóp.

– Ano. Możliwe. A tamto niskie wzgórze po tamtej stronie? Wystarczająco daleko, żeby uniknąć pierwszej salwy, wystarczająco blisko, by nie wysforować się za bardzo naprzód.

Kaladin pokiwał głową, choć Cenn nie widział, o czym rozmawiają.

– Wygląda nieźle.

– Czy reszta waszej bandy to usłyszała?! – krzyknął Dallet.

Mężczyźni unieśli wyżej włócznie.

– Miej nowego na oku, Dallecie – powiedział Kaladin. – Jeszcze nie zna znaków.

– Oczywiście – odparł z uśmiechem weteran.

Uśmiech! Jak on mógł się uśmiechać? Wróg zadął w rogi. Czy to znaczyło, że byli gotowi? Choć Cenn przed chwilą opróżnił pęcherz, poczuł strużkę moczu na nodze.

– Nie cofajcie się – powiedział Kaladin, po czym pobiegł dalej, by porozmawiać z dowódcą kolejnego oddziału. Łucznicy po obu stronach przygotowali się do ­strzału.

– Nie martw się, synu – powiedział Dallet. – Nic nam nie będzie. Dowódca Kaladin jest szczęściarzem.

Żołnierz po drugiej stronie Cenna pokiwał głową. Był chudym, rudowłosym Vedenem, jego opalona skóra miała ciemniejszy odcień niż skóra Alethich. Dlaczego walczył w ich armii?

– Zgadza się. Kaladin jest burzą błogosławiony, na pewno. W ostatniej bitwie utraciliśmy... ile, jednego żołnierza?

– Ale ktoś jednak zginął – zauważył Cenn.

Dallet wzruszył ramionami.

– Ludzie zawsze giną. Nasz oddział poniósł najmniejsze straty. Zobaczysz.

Kaladin skończył naradę z drugim dowódcą, po czym powrócił do swojego oddziału. Choć nosił krótką włócznię – przeznaczoną do trzymania jedną ręką, by w drugiej móc trzymać tarczę – jego broń była o dłoń dłuższa niż włócznie pozostałych.

– Przygotować się! – zawołał Dallet.

W przeciwieństwie do innych dowódców oddziałów, Kaladin nie cofnął się do szeregu, lecz stał przed swoim oddziałem.

Otaczający Cenna mężczyźni poruszyli się, wyraźnie podekscytowani. To samo uczyniła cała wielka armia, bezruch ustąpił zapałowi. Setki poruszających się stóp, uderzających tarcz, brzęczących klamer. Kaladin pozostał bez ruchu, wpatrując się w armię przeciwnika.

– Spokojnie – powiedział, nie odwracając się.

Z tyłu minął ich jasnooki oficer na koniu.

– Bądźcie gotowi do walki! Chcę ich krwi, żołnierze. Walczcie i zabijajcie!

– Spokojnie – powtórzył Kaladin, kiedy mężczyzna ich minął.

– Bądź gotów do biegu – powiedział Dallet Cennowi.

– Biegu? Ale szkolono nas, by maszerować w szyku! Nie wyrywać się z niego!

– Pewnie – zgodził się weteran. – Ale większość z żołnierzy nie jest lepiej wyszkolona od ciebie. Ci, którzy dobrze walczą, zostają wysłani na Strzaskane Równiny, do walki z Parshendimi. Kaladin próbuje wyszkolić nas na tyle, byśmy też się tam udali i walczyli za króla. – Dallet wskazał na szeregi żołnierzy. – Większość z nich się wyrwie i ruszy do ataku. Jasnoocy nie są wystarczająco dobrymi dowódcami, by utrzymać ich w szyku. Dlatego zostań z nami i biegnij.

– Czy mam przygotować tarczę?

Wokół oddziału Kaladina inni żołnierze zdejmowali tarcze z pleców. Ale ludzie Kaladina pozostawili je na miejscu.

Nim Dallet zdążył odpowiedzieć, z tyłu zagrzmiał róg.

– Ruszaj! – powiedział Dallet.

Cenn nie miał wielkiego wyboru. Cała armia zaczęła się poruszać z łoskotem wojskowych butów. Jak przewidział weteran, równy marsz nie potrwał długo. Niektórzy żołnierze zaczęli ryczeć, okrzyki podchwycili pozostali. Jasnoocy kazali im ruszać, biec, walczyć. Szyk się rozpadł.

Kiedy to się stało, oddział Kaladina zerwał się i ruszył biegiem naprzód. Cenn z trudem dotrzymywał im kroku, spanikowany i przerażony. Ziemia nie była tak gładka, jak mu się wydawało, i omal nie potknął się o ukryty skałopąk, z pędami wciągniętymi do skorupy.

Wyprostował się i biegł dalej, trzymając włócznię w ręce. Tarcza odbijała się od pleców. Armia przeciwnika również się ruszyła, ich żołnierze nacierali przez pole. Nie widział żadnego równego szyku ani prostych szeregów. Sytuacja w niczym nie przypominała tego, czego go uczono.

Cenn nawet nie wiedział, kim jest przeciwnik. Jeden z właścicieli ziemskich wtargnął na terytorium Oświeconego Amarama – ziemię, która należała do arcyksięcia Sadeasa. To była potyczka na granicy i Cenn sądził, że walczą z innym księstwem Alethich. Dlaczego walczyli między sobą? Może król by to powstrzymał, ale znajdował się na Strzaskanych Równinach, szukając zemsty za śmierć króla Gavilara przed pięciu laty.

Wróg miał wielu łuczników. Panika Cenna osiągnęła szczyt, kiedy pierwsza chmura strzał uniosła się w powietrze. Znów się potknął, kusiło go, żeby sięgnąć po tarczę. Ale Dallet chwycił go za ramię i pociągnął naprzód.

Setki strzał wzniosły się w niebo, zasłaniając słońce. Wspięły się na szczyt łuku i spadły, niczym węgorze niebieskie na ofiary. Żołnierze Amarama unieśli tarcze. Ale nie oddział Kaladina.

Cenn wrzasnął.

A strzały spadły na środkowe szeregi armii Amarama, za ich plecami. Nie przerywając biegu, Cenn obejrzał się przez ramię. Strzały spadały za nim. Żołnierze krzyczeli, strzały łamały się o tarcze, jedynie kilka wylądowało w pobliżu pierwszych szeregów.

– Dlaczego?! – krzyknął do Dalleta. – Skąd wiedziałeś?

– Chcą, żeby strzały trafiły tam, gdzie tłoczy się najwięcej żołnierzy – odparł potężny mężczyzna. – Gdzie mają największe szanse wbić się w ciało.

Kilka innych grupek biegnących na przedzie nie uniosło tarcz, ale większość biegła niezręcznie z tarczami uniesionymi pod kątem do nieba, obawiając się strzał, które na nich nie spadały. To ich spowalniało i ryzykowali, że zostaną stratowani przez żołnierzy z tyłu, w których rzeczywiście trafiały strzały. Cenna i tak kusiło, żeby podnieść tarczę – czuł się niewłaściwie, biegnąc bez niej.

Druga salwa trafiła w cel i ludzie zaczęli krzyczeć z bólu. Oddział Kaladina przebijał się w stronę wrogich żołnierzy, z których część umierała od strzał łuczników Amarama. Cenn słyszał, jak przeciwnik wydaje okrzyki wojenne, widział ich twarze. Nagle oddział Kaladina zatrzymał się i ustawił w ciasnym szyku. Dotarli do niewielkiego wzniesienia, które Kaladin i Dallet wybrali wcześniej.

Weteran chwycił Cenna i wepchnął go w sam środek szyku. Ludzie Kaladina opuścili włócznie i wyciągnęli tarcze w chwili, kiedy wrogowie ruszyli w ich stronę. Przeciwnik nie nacierał w szyku, nie utrzymywał długich włóczni na tyłach, a krótkich włóczni na przedzie. Wszyscy biegli razem, wrzeszcząc gorączkowo.

Cenn niezgrabnie zdjął tarczę z pleców. Rozległ się trzask włóczni, kiedy oddziały zaczęły walkę. Grupa wrogich włóczników podbiegła do oddziału Kaladina, być może pragnąc zyskać przewagę wysokości. Trzy tuziny atakujących zachowały pewien szyk, choć nie tak ścisły, jak ludzie Kaladina.

Wrogowie wydawali się zdecydowani, by nadrobić to gorliwością – wyli i wrzeszczeli w furii, nacierając na oddział Kaladina. Ludzie Kaladina utrzymali się jednak w szyku, chroniąc Cenna, jakby był jasnookim, a oni jego strażą honorową. Dwie siły zderzyły się z trzaskiem metalu o drewno, tarczy o tarczę. Cenn się skulił.

Wszystko skończyło się w mgnieniu oka. Wrogi oddział wycofał się, pozostawiając na skałach dwóch zabitych. Oddział Kaladina nie poniósł żadnych strat. Utrzymali najeżony włóczniami szyk w kształcie litery V, choć jeden z żołnierzy cofnął się i wyciągnął bandaż, by opatrzyć ranę uda. Ranny był masywny i barczysty. Klął, ale rana nie wydawała się poważna. Wkrótce znów się wyprostował, ale nie powrócił na swoje miejsce. Przeszedł na jeden koniec V, w bardziej chronione miejsce.

Na polu bitwy panował chaos. Dwie armie zmieszały się ze sobą, powietrze wypełniały brzęki, trzaski i krzyki. Wiele z oddziałów rozpadało się, ich członkowie biegali od jednej potyczki do drugiej. Poruszali się jak myśliwi, trzy lub czteroosobowe grupki wyszukiwały samotne jednostki i spadały na nie brutalnie.

Oddział Kaladina utrzymywał pozycję, atakując jedynie te oddziały przeciwnika, które zbytnio się zbliżyły. Czy tak naprawdę wyglądała bitwa? Szkolenie przygotowało Cenna do walki w długich szeregach, ramię przy ramieniu. Nie na taki bezład, tak brutalne pandemonium. Dlaczego inni nie utrzymali się w szyku?

Prawdziwych żołnierzy tu nie ma, pomyślał Cenn. Walczą w prawdziwej bitwie na Strzaskanych Równinach. Nic dziwnego, że Kaladin chce, by jego oddział tam trafił.

Wszędzie błyszczały włócznie, trudno było odróżnić przyjaciela od wroga, mimo symboli na napierśnikach i kolorowej farby na tarczach. Pole bitwy rozpadło się na setki malutkich grupek, jak tysiące wojen jednocześnie.

Po kilku pierwszych wymianach ciosów Dallet wziął Cenna za ramię i ustawił go w szeregu na samym końcu litery V. Cenn jednak okazał się bezużyteczny. Kiedy oddział Kaladina walczył z przeciwnikami, opuściło go całe wyszkolenie. Wielkiego wysiłku wymagało od niego powstrzymanie się od ucieczki, trzymanie włóczni wystawionej na zewnątrz i zachowanie groźnego wyglądu.

Przez większość godziny oddział Kaladina utrzymywał niewielkie wzgórze, walcząc ramię przy ramieniu. Dowódca często opuszczał swoje miejsce na przedzie, biegał w różne strony i w dziwnym rytmie uderzał włócznią w tarczę.

To znaki, zorientował się Cenn, kiedy oddział Kaladina przeszedł od litery V w okrąg. Wrzaski umierających i krzyki niezliczonych żołnierzy sprawiały, że właściwie nie dało się usłyszeć głosu jednej osoby. Ale ostry brzęk włóczni o metalową płytę na tarczy Kaladina brzmiał wyraźnie. Za każdym razem, kiedy zmieniali szyk, Dallet chwytał Cenna za ramię i kierował nim.

Oddział Kaladina nie gonił za maruderami. Pozostawał w defensywie. A choć kilku żołnierzy odniosło rany, żaden nie zginął. Ich oddział był zbyt przerażający dla mniejszych grupek, a większe jednostki wroga wycofywały się po kilku wymianach ciosów, szukając łatwiejszego przeciwnika.

W końcu coś się zmieniło. Kaladin odwrócił się i wpatrzył w przypływy i odpływy pola bitwy. Uniósł włócznię i uderzył nią w tarczę w szybkim rytmie, którego wcześniej nie używał. Dallet chwycił Cenna za ramię i odciągnął go od pagórka. Dlaczego mieli go teraz porzucić?

Wtedy właśnie większe siły Amarama załamały się pod naporem wroga, a żołnierze rozproszyli. Cenn nie miał pojęcia, jak źle wyglądała sytuacja jego armii w tej części bitwy. Kiedy oddział Kaladina się wycofywał, mijali wielu rannych i umierających, chłopakowi aż zrobiło się niedobrze. Żołnierze mieli głębokie rany, ich wnętrzności wylewały się na zewnątrz.

Nie miał czasu na przerażenie – ucieczka szybko zmieniła się w pogrom. Dallet zaklął, a Kaladin znów uderzył w tarczę. Ich oddział zmienił kierunek, ruszając na wschód. Tam, jak zauważył Cenn, nadal trzymała się większa grupa żołnierzy Amarama.

Wróg jednak widział, że ich szeregi się załamują, i to dodało mu odwagi. Ruszyli naprzód w dużych grupkach, niczym dzikie ostrogary polujące na rozproszone wieprze. Nim oddział Kaladina zdołał przebyć połowę pola trupów i umierających, drogę odcięła im duża grupa wrogich żołnierzy. Kaladin niechętnie uderzył w tarczę. Oddział zwolnił.

Cenn poczuł, że jego serce zaczyna bić szybciej. W pobliżu ginął oddział żołnierzy Amarama – mężczyźni zataczali się i padali, krzyczeli i próbowali uciec. Wrogowie używali włóczni jak szpikulców, zabijając leżących na ziemi jak kremliki.

Ludzie Kaladina zderzyli się z wrogiem z trzaskiem włóczni i tarcz. Ciała napierały na siebie ze wszystkich stron, Cenn został obrócony. Pośród towarzyszy i wrogów, umierających i zabijanych, chłopak poczuł się oszołomiony. Tak wielu ludzi biegnących w tak wielu kierunkach!

Spanikował, próbując znaleźć bezpieczne miejsce. Grupa żołnierzy w pobliżu nosiła mundury Alethich. Oddział Kaladina. Cenn pobiegł do nich, ale kiedy niektórzy odwrócili się w jego stronę, z przerażeniem zorientował się, że ich nie poznaje. To nie był oddział Kaladina, ale nieduża grupka nieznanych mu żołnierzy utrzymująca nierówny szyk. Ranni i przerażeni, rozproszyli się w chwili, kiedy zbliżył się do nich wrogi oddział.

Cenn zamarł, trzymając włócznię spoconą dłonią. Żołnierze wroga nacierali na niego. Instynkt kazał mu uciekać, ale widział przecież tak wielu ludzi zabijanych jeden po drugim. Musiał stanąć! Musiał stawić im czoła! Nie mógł uciec, nie mógł...

Wrzasnął i pchnął włócznią w stronę pierwszego żołnierza. Tamten swobodnie odepchnął jego broń na bok swoją tarczą, po czym wbił krótką włócznię w udo Cenna. Ból był palący, tak bardzo palący, że krew wypływająca na jego nogę wydawała się w porównaniu z nim zimna. Cenn jęknął.

Żołnierz wyrwał broń. Cenn zatoczył się do tyłu, upuścił włócznię i tarczę. Upadł na skalistą ziemię, rozchlapując krew innego żołnierza. Jego wróg wysoko uniósł włócznię, górująca sylwetka na tle czystego błękitu nieba, gotów wbić ją w serce Cenna.

I wtedy pojawił się on.

Dowódca. Burzą Błogosławiony. Włócznia Kaladina pojawiła się jakby znikąd, w ostatniej chwili powstrzymując cios, który miał zabić Cenna. Kaladin ustawił się przed chłopakiem, samotnie, przeciwko sześciu włócznikom. Nawet nie zadrżał. Ruszył do natarcia.

Wszystko działo się tak szybko. Kaladin podciął mężczyznę, który pchnął Cenna. W chwili, kiedy ten padał, dowódca wyciągnął rękę i wysunął nóż z jednej z pochew przymocowanych do włóczni. Szarpnął dłonią, a wtedy nóż zabłysł i wbił się w udo drugiego wroga. Mężczyzna opadł z wrzaskiem na kolano.

Trzeci żołnierz zamarł, patrząc na powalonych towarzyszy. Kaladin odepchnął rannego wroga na bok i wbił włócznię w brzuch trzeciego mężczyzny. Czwarty padł z nożem w oku. Kiedy Kaladin chwycił za to ostrze? Dowódca obracał się między pozostałymi dwoma, jego włócznia rozmywała się w powietrzu, poruszał nią jak kijem. Przez chwilę Cennowi wydawało się, że widzi coś otaczającego ich dowódcę. Zniekształcenie powietrza, jakby sam wiatr stał się widzialny.

Straciłem tak wiele krwi. Wypływa tak szybko...

Kaladin obracał się, odpierając ataki, i dwaj ostatni włócznicy padli na ziemię z bulgotem, który Cennowi wydał się pełen zaskoczenia. Powaliwszy wszystkich wrogów, Kaladin odwrócił się i ukląkł przy Cennie. Dowódca odłożył włócznię, wyciągnął z kieszeni pasek białej tkaniny i szybko owinął nim mocno udo Cenna. Robił to ze swobodą kogoś, kto wiele razy opatrywał rany.

– Kaladinie, panie! – powiedział Cenn, wskazując na jednego z żołnierzy, których Kaladin ranił.

Żołnierz wroga podniósł się, trzymając się za nogę. W tej samej chwili jednak pojawił się zwalisty Dallet i tarczą pchnął mężczyznę na ziemię. Dallet nie zabił rannego, lecz pozwolił mu się odczołgać bez broni.

Reszta oddziału dotarła na miejsce i otoczyła Kaladina, Dalleta i Cenna kręgiem. Dowódca wstał i uniósł włócznię do ramienia. Dallet podał mu noże, które wyciągnął z ciał zabitych.

– Zmartwiłeś mnie, panie – powiedział Dallet. – Kiedy tak odbiegłeś.

– Wiedziałem, że ruszycie za mną – odparł Kaladin. – Podnieście czerwoną flagę. Cyn, Korater, wracacie z chłopakiem. Dallet, zostań tutaj. Szeregi Amarama wybrzuszają się w tamtą stronę. Wkrótce będziemy bezpieczni.

– A ty, panie? – spytał weteran.

Kaladin rozejrzał się po polu walki. Pośród wrogich szeregów utworzyła się luka, w której ukazał się mężczyzna na białym koniu, wymachujący potężną maczugą. Miał na sobie pełną zbroję płytową, wypolerowaną i emanującą srebrnym blaskiem.

– Odpryskowy – powiedział Cenn.

Dallet prychnął.

– Nie, Ojcu Burz niech będą dzięki. Jedynie jasnooki oficer. Odpryskowi są zbyt cenni, by marnować ich na niewielkie graniczne konflikty.

Kaladin wpatrywał się w jasnookiego z widoczną nienawiścią. Takiej samej nienawiści był pełen ojciec Cenna, kiedy mówił o złodziejach chulli, i jego matka, gdy ktoś wspomniał o Kusiri, która uciekła z synem szewca.

– Panie? – odezwał się z wahaniem Dallet.

– Pododdział drugi i trzeci, kleszcze – powiedział Kaladin ostro. – Zdejmujemy oświeconego z jego tronu.

– Jesteś pewien, że to rozsądne, panie? Mamy rannych.

Kaladin odwrócił się w stronę Dalleta.

– To jeden z oficerów Hallawa. To może być on.

– Nie wiemy tego, panie.

– Tak czy inaczej, jest dowódcą batalionu. Jeśli zabijemy oficera o tak wysokiej randze, wszyscy z pewnością znajdziemy się w kolejnej grupie wysłanej na Strzaskane Równiny. Bierzemy go. – Jego oczy się zamgliły. – Wyobraź to sobie, Dallecie. Prawdziwi żołnierze. Obóz wojskowy pełen dyscypliny i uczciwi jasnoocy. Miejsce, w którym nasza walka będzie miała sens.

Dallet westchnął, lecz pokiwał głową. Kaladin machnął w stronę grupki swoich żołnierzy – ruszyli biegiem przez pole. Mniejsza grupka, w tym Dallet, została z tyłu z rannymi. Jeden z nich – chudy mężczyzna, w którego czarnych włosach znajdowały się nieliczne jasne pasma, świadczące o domieszce obcej krwi – wyciągnął z kieszeni długą czerwoną wstęgę i przywiązał ją do włóczni. Uniósł ją wysoko, pozwalając, by wstążka załopotała na wietrze.

– To wezwanie dla biegaczy, by znieśli naszych rannych z pola walki – wyjaśnił Dallet Cennowi. – Wkrótce cię stąd wydostaniemy. Byłeś bardzo dzielny, stawiając czoło tamtej szóstce.

– Ucieczka wydawała mi się głupia – odparł Cenn, próbując nie myśleć o pulsowaniu w nodze. – Na polu bitwy jest tak wielu rannych, jak możemy wierzyć, że biegacze przyjdą po nas?

– Dowódca Kaladin ich przekupił – stwierdził Dallet. – Zazwyczaj zabierają tylko jasnookich, ale biegaczy jest więcej niż jasnookich rannych. Dowódca przeznacza większość żołdu na łapówki.

– Ten oddział rzeczywiści