WALLANDER

Ktoś infiltruje posterunek policji w Ystad. Ktoś manipuluje działaniami policjantów. Ktoś skutecznie dezintegruje ich pracę. Ten ktoś jest wszędzie i nigdzie – niczym zbyt późno odkryty wirus. W tym samym czasie komisarz Kurt Wallander usiłuje znaleźć powiązania pomiędzy sprawami zaginionej nastolatki i powieszonej kobiety, której ciało znalazła jego córka Linda. Czy w mieszkaniu komisarza Wallandera ktoś był? Do kogo należy odcięta głowa znaleziona w strumieniu niedaleko Ystad? Czy komisarz ma rację, próbując powiązać ze sobą wszystkie te wątki? Co kryje się za tymi wydarzeniami, które musiały być poprzedzone latami drobiazgowego planowania? Wkrótce Wallander zacznie zachowywać się nie jak policjant, lecz zwierzyna, na którą ktoś poluje…

Wallander w reżyserii Petera Flintha z Kristerem Henrikssonem w roli głównej (znanym z Wiarołomnych Liv Ullman) jest jedną z najdroższych skandynawskich produkcji ostatnich lat. Film został nakręcony na podstawie noweli wybitnego szwedzkiego pisarza Henninga Mankella, napisanej specjalnie na potrzeby filmu. Dla czytelników książek Mankella to niepowtarzalna okazja, żeby poznać dalsze losy komisarza Wallandera z nadbałtyckiego Ystad.

Wallander odniósł ogromny sukces frekwencyjny w Szwecji – obejrzało go ponad 300.000 widzów.  Na festiwalu filmów policyjnych w Cognac uznano go za najlepszy film policyjny roku i nagrodzono dwoma prestiżowymi nagrodami: nagrodą Jury pod przewodnictwem Jonathana Demme (Milczenie owiec) oraz nagrodą dla najlepszego filmu przyznawaną przez jury złożone z oficerów policji.

Wallander to część zainicjowanego przez Mankella projektu, który zakłada sfilmowanie 13 specjalnie napisanych na potrzeby ekranu nowel kryminalnych o perypetiach komisarza z Ystad. Pozostałych dwanaście  pełnometrażowych filmów wchodzących w skład cyklu wkrótce zostanie wydanych na DVD. 

O komisarzu Wallanderze:

Z wywiadu Jacka Szczerby z Henningiem Mankellem (Gazeta Wyborcza, 2005, nr 148):

„…Wallander jest typowym Szwedem, a równocześnie jest bardzo europejski. To człowiek pełen pasji, miotany silnymi emocjami. (…) Sądze, że jedną z tajemnic jego sukcesu jest (…) to, że jest wyrazisty. (…) Jedną ze szczególnych cech Wallandera jest to, że stale się zmienia. W ten sposób różni się od wielu tzw. bohaterów, którzy są identyczni na pierwszej i na tysięcznej stronie książki.

Ja takich książek nie lubię. Interesują mnie osoby, które się zmieniają. Nikt z nas nie będzie jutro taki sam.(…) W tym co piszę jest bardzo dużo złości, bo wiem tak jak Pan, że żyjemy w świecie, w którym jest pełno okrucieństwa. (…) Jestem autorem moralizującym. Chciałbym, żeby każdy mógł sobie postawić pytanie: czemu żyję?”

O kryminałąch Mankella:

„Belgowie mają swojego Georgesa Simenona i komisarza Maigreta, Anglicy Agathę Christie i Herkulesa Poirota. (…) Zupełnie nieznani w tej dziedzinie literatury Szwedzi w ciągu kilkunastu ostatnich lat zawojowali świat postacią komisarza Kurta Wallandera, wykreowaną przez Henninga Mankella.”

Głos Wielkopolski Poznań 2005 (Andrzej Chylewski):

„Skandynawowie w odróżnieniu od Brytyjczyków straszą w swoich kryminałach na serio,

a nie z ironicznym dystansem. I to lubimy.”

Newsweek 2006 (Zygmunt Miłoszewski):

„Jego powieści kryminalne, znane w Polsce od kilku lat, doczekały się u nas fanatycznych wielbicieli.”

Tygodnik Powszechny 2005:

 „…książki o komisarzu Kurcie Wallanderze z Ystad przypominają nieco policyjną sprawozdawczość. (…) Proszę się jednak nie zrażać – ta formuła wciąga jak mało która”.

Gazeta Wyborcza 2006 (Jacek Szczerba):

 „To kryminały na najwyższym światowym poziomie, a ich konstrukcja pokazuje, jakim mistrzem gatunku jest Henning Mankell. Niezrównanym.”

Dziennik Łódzki 2006 (Andrzej Rostocki)

Henning Mankell (ur. 1948) to jeden z najpopularniejszych i najczęściej nagradzanych pisarzy szwedzkich, wybitny dziennikarz i człowiek teatru. Jak sam mówi, od zawsze wiedział, że będzie pisał, nigdy bowiem nie odczuwał „innej przyjemności, którą można by porównać z przyjemnością opowiadania.” Mankell jest autorem powieści o tematyce społecznej, sztuk teatralnych oraz książek dla dzieci i młodzieży (w 1996 roku otrzymał nagrodę literacką im. Astrid Lindgren). Ze swoją żoną (Evą Bergman, córką słynnego reżysera Ingmara Bergmana) większą część roku mieszka w Maputo w Mozambiku, gdzie prowadzi Teatro Avenida. Sławę na całym świecie przyniósł mu rozpoczęty w 1991 roku cykl dziewięciu powieści kryminalnych, których bohaterem jest komisarz Kurt Wallander.

Już pierwszy kryminał o Wallanderze – „Morderca bez twarzy” (polskie wydanie 2004) – stał się bestsellerem. Wszystkie późniejsze powtórzyły jego sukces. Śmiało można powiedzieć, że nie znajdzie się w Szwecji człowieka, który nie wiedziałby, kim jest Kurt Wallander. Książki o komisarzu z Ystad w samej tylko dziewięciomilionowej Szwecji sprzedały się w ponad 3 milionach egzemplarzy, przetłumaczono je na 25 języków. Mankell jest doceniany

i nagradzany wszędzie tam, gdzie trafiają jego powieści (w 2004 roku otrzymał prestiżową niemiecka Nagrodę Tolerancji), a sukces Wallandera przyczynił się do powstania światowej mody na kryminały skandynawskie.

Kryminały o komisarzu Wallanderze są doceniane przez krytyków, którzy porównują głównego bohatera do największych i najsławniejszych literackich detektywów m.in. do komisarza Maigreta stworzonego przez Belga George’a Simenona i do Marlowe’a – Amerykanina Raymonda Chandlera. Przede wszystkim jednak są uwielbiane przez czytelników na całym świecie, którzy nie tylko kupują książki Mankella, ale też zakładają poświęcone mu (i jego bohaterowi) strony internetowe.

W Polsce cykl o Wallanderze wydaje od 2002 roku wydawnictwo W.A.B. Jako pierwszy ukazał się piąty tom: „Fałszywy trop”. Poza nim w Polsce ukazało się 5 książek o Wallanderze (w 2004 pierwszy tom – „Morderca bez twarzy”, w 2005 trzeci i piąty tom -„Biała Lwica” i „Piąta kobieta”, w 2006 siódmy i drugi tom – „O krok” i „Psy z Rygi”), a szósta zapowiedziana jest na lipiec 2007 („Mężczyzna, który się uśmiechał” – czwarty tom serii). Na wydanie czekają jeszcze dwa tomy: powieść „Brandvägg” („Zapora” -  ósmy tom serii) i tom opowiadań „Pyramiden” („Piramida” – kończący cykl kryminałów o Wallanderze i zawierający opowiadania z różnych okresów życia komisarza). Mankell jest też autorem kryminału „Inna Frostem” („Przed mrozem”), poświęconego córce komisarza Wallandera – Lindzie. 

Polacy pokochali komisarz Kurta Wallandera. Każdy z wydanych przez W.A.B. mrocznych i realistycznych kryminałów Mankella uzyskał w Polsce status bestsellera. W 2006 roku, po wydaniu sześciu tomów cyklu, Mankell był drugim spośród autorów najczęściej kupowanych kryminałów – do tego czasu sprzedano w Polsce aż 62 tysiące egzemplarzy jego powieści.

Polakom nie wystarczyła oficjalna strona pisarza i liczne zachodnie strony fanowskie – stworzyli własną stronę poświęconą Mankellowi - (http://www.mankell.elkander.pl/biografia.php), na której można znaleźć min. biogram pisarza, recenzje polskich wydań książek i konkursy związane z komisarzem Wallanderem.

Komisarz Wallander jest bliski czytelnikom, ponieważ, jak mówi sam Mankell, stale się zmienia. Jest przemęczony pracą, rozstaje się z żoną, nie umie dogadać się z dorastającą córka Lindą i ze starzejącym się ojcem. Ma wątpliwości, czy powinien robić to, co robi. A jednak jest świetnym policjantem. Najlepszym w Ystad. Wartością kryminałów Mankella jest jednak nie tylko postać głównego bohatera, którego problemy rozumieją ludzie na całym świecie. Mankell jest mistrzem w budowaniu napięcia za pomocą pozornie prostych środków. Opisuje drobiazgowo śledztwo, każąc czytelnikom uczestniczy w mozolnym dochodzeniu do prawdy. I wcale nie o końcowe zaskoczenie tu chodzi. Równie ważnym elementem fabuły jest też tło obyczajowe i niewesoła diagnoza współczesności, jaką pisarz stawia w swoich książkach. Kryminały Mankella są realistyczne, ponure, a jednocześnie bardzo klarowne moralnie i znakomicie opowiedziane.