wydarzenia lokalnie

PRACA dla studentów

studia krótkiego cyklu

Po zajęciach

Sylwester

Leif Ove Andsnes - Ballada dla Edvarda Griega

4 września 2007 upłynie sto lat od śmierci Edvarda Griega, największego norweskiego kompozytora i jednego z najpopularniejszych twórców w historii muzyki. Jego melodyjne utwory cieszą kolejne pokolenia melomanów w salach koncertowych, kinach i teatrach muzycznych.

Aby uczcić setną rocznicę śmierci kompozytora na początku września ukaże się album „Ballad for Edvard Grieg” Leifa Ove Andsnesa, laureata Brit Awards dla Instrumentalisty Roku 2006 i 2007.Andsnes, być może najlepszy współczesny interpretator muzyki fortepianowej Griega, również jest Norwegiem – jednym z najpopularniejszych i cieszących się największym powodzeniem towarów eksportowych swojego kraju w ostatnich latach.

Na najnowszym albumie tego utalentowanego pianisty znajdzie się nagradzane wykonanie Andsnesa Koncertu fortepianowego a-moll z towarzyszeniem orkiestry Filharmonii Berlińskiej, pod dyrekcją Marissa Jansonsa, wybór pięknych Utworów lirycznych oraz nowe wykonanie Ballady g-moll.

„W tym roku dokonałem odkrycia w związku z Griegiem,” mówi Leif Ove Andsnes. „Nie oznacza to, że odnalazłem nieznane utwory schowane w starej skrzyni pośród norweskich fiordów. Po prostu zrozumiałem jego Balladę g-moll – fortepianowe dzieło Griega o największym rozmachu, w Norwegii legendarne, lecz przedziwnie mało znane na świecie.”

Edvard Grieg skomponował Koncert fortepianowy w 1868, gdy miał zaledwie 25 lat. Jego premiera odbyła się rok później, a utwór stał się jednym z najpopularniejszych koncertów fortepianowych na świecie i cieszy się niesłabnącym powodzeniem po dziś dzień. To właśnie koncert Griega przyczynił się do światowej sławy, którą cieszy się Leif Ove Andsnes – jego wykonanie tego utworu stanowiło w początkach kariery pianisty swoistą wizytówkę. Andsnes interpretacją tego dzieła zrobił furorę w filharmoniach w Bergen i Oslo jeszcze jako nastolatek, potem zaś grał go z towarzyszeniem największych orkiestr świata.

BBC Music Magazine opisuje nagranie koncertu Griega w wykonaniu Andsnesa jako „najprościej rzecz ujmując najlepszą wersję…jaka ukazała się od wielu lat. Leif Ove Andsnes i Mariss Jansons rzucają nowe światło na znany teren i słuchacz ma wrażenie jakby słyszał ten utwór po raz pierwszy. Andsnes ma imponującą władzę nad klawiszami, a do tego rzadko spotykaną liryczną świeżość i szlachetność emocji.”

Gramophone dodaje: “Spontaniczność i skupienie, oddanie i poezja. Bez względu na to, ile razy Andsnes wykonywał koncert Griega, jego gra zachowuje świeżość i ekspresję, które nigdy nie brzmią wyrachowanie, zawsze spontanicznie.”

Grieg skomponował cztery zbiory Utworów lirycznych na fortepian w latach 1867-1901 obejmujące większą część jego twórczości. Wyraziste miniatury, poetyckie i czasem oniryczne w klimacie impresjonizmu, powstały na bazie inspiracji Griega norweską muzyką ludową. Utwory w rodzaju Strumyka, Wieczoru w górach, Wesela w Troldhaugen, czy Marszu Trolli stanowią intymny dziennik muzyczny.

Leif Ove Andsnes nagrał Utwory liryczne na fortepianie Griega w domu kompozytora. Album z tym zapisem otrzymał szereg nagród, w tym nagrodę Gramophone dla Najlepszego Nagrania Instrumentalnego 2002 roku.

W recenzji nagrania magazyn Gramophone pisał, „Niewielu młodym pianistom udało się odnaleźć tak bezpośrednią drogę do prawdy lirycznej jak Leifowi Ove Andsnesowi, szczególnie w przypadku jego ukochanego Griega. […] urzekająca wycieczka Andsnesa w świat intymnego dziennika Griega po prostu nie da się przecenić.”

Natomiast w BBC Music Magazine pisano: “Andsnes grający na fortepianie Griega w jego domu w Bergen, zdołał uchwycić intymność i melancholię tej muzyki – kwintesencję ekspresji kompozytora.”

Komentując wybór utworów na płytę upamiętniającą rocznicę śmierci Griega Leif Ove Andsnes powiedział: “Każdego młodego pianistę ciągnie do koncertu fortepianowego, który w swym dramatyzmie charakteryzuje się swoistą świeżością i niemal dziecięcą niewinnością. Koncert fortepianowy był, podobnie jak w przypadku Griega, moją wizytówką w początkach kariery. Jednak dopiero teraz zacząłem rozumieć i uwielbiać jego Balladę. Gra się ją trudno, a z jej mroczniejszymi emocjami nie jest łatwo się uporać, dlatego jako młody pianista nie potrafiłem się w nią wczuć. Dodanie tego dzieła dziś do repertuaru i zamieszczenie go na płycie obok koncertu fortepianowego i wyboru późniejszych, bardziej refleksyjnych i łagodnych Utworów lirycznych Griega sprawia, że powstaje pełniejszy obraz twórczości kompozytora.

Ballada została skomponowana w Bergen, gdy Grieg przechodził kryzys wieku średniego; oboje rodzice kompozytora niedawno zmarli, co wpędziło go w długi okres depresji, podczas której poszukiwał kierunku dla swojej twórczości. Po wczesnym sukcesie, jaki odniósł jego koncert fortepianowy i sławie, którą mu przyniósł, Grieg miał przez wiele lat aspiracje, by pisać wielkie solowe utwory fortepianowe i w ten sposób umacniać swoją pozycję. Ballada była wynikiem tych zamierzeń, ale jej ton bardzo się różni od młodzieńczej energii koncertu. Słychać tu jego rezygnację, melancholię i gniew, który pod koniec staje się niemal barbarzyński. Ale są tu też momenty niezwykłego piękna, które sprawiają, że ten majestatyczny, wspaniały utwór to jedno z jego najbogatszych dzieł.”

Tej jesieni i wczesną zimą Leif Ove wystąpi z Koncertem fortepianowym Griega w Sztokholmie, Helsinkach, Bergen, Dreźnie i Birmingham. Natomiast Ballada g-moll stanowi część repertuaru jego recitalu, który zagra wiosną 2008 w Kolonii, Londynie, Paryżu, Rotterdamie, Amsterdamie, Mediolanie, Brukseli, Hamburgu, Rzymie, Florencji i Stanach Zjednoczonych.

Lista utworów najnowszego albumu:

Grieg: Koncert fortepianowy a-moll, op.16.

1 I. Allegro molto moderato

2.II. Adagio

3.III. Allegro moderato molto e marcato - Andante maestoso

Grieg Ballada g-moll, op. 24

Utwory liryczne

Utwory liryczne, Bk VI op. 57: Utwory liryczne op.57: nr 6 Nostalgia (Heimweh)

Utwory liryczne, Bk VII op. 62: Utwory liryczne op.62: nr 6 Powrót (Hjemad)

Utwory liryczne, Bk IX op. 68: Utwory liryczne op.68: nr 5 Przy kołysce (Bådnlåt)

Utwory liryczne, Bk VIII op. 65: Utwory liryczne op.65: nr 6 Wesele w Troldhaugen (Bryllupsdag på Troldhaugen)

Utwory liryczne, Bk IX op. 68: Utwory liryczne op.68: nr 4 Wieczór w górach (Aften på höjfeldet)