Paranoid Park

Najlepszy film Gusa Van Santa! Pięknie sfotografowany, świetnie zagrany i niezwykle angażujący.

ViewLondon

Gus Van Sant stworzył niezwykłą, kryminalną historię o dojrzewaniu.

Total Film

Nowy film Gusa Van Santa zachwyca lekkością i fascynuje.

Boston Globe

Ten film to policzek w twarz Hollywood – absolutnie hipnotyzujący.

Rolling Stone

Nawet w tak skromnym filmie widać artystyczny kunszt Van Santa: potrafi opowiadać stare historie w zupełnie nowy sposób.

Washington Post

Najlepszy film Van Santa od wielu lat.

Chicago Tribune

Na przestrzeni 85 minut Van Sant i jego niezastąpiony operator, Christopher Doyle, zabierają nas w podróż od smutku, przez niebezpieczeństwa, do nadziei.

Wall Street Journal

Kolejny dowód na to, że Van Santa poruszyły problemy amerykańskiej młodzieży. Tutaj kręcą się one wokół tajemniczego morderstwa.

Channel 4 Film

Mocny i fascynujący!

Cinema Signal

Niesamowicie emocjonalny.

Hollywood Reporter

WYWIAD Z REŻYSEREM GUSEM VAN SANTEM:

Co skłoniło Pana do przeniesienia na ekran powieści Blake'a Nelsona?

Historia rozgrywa się w Portland, mieście, które zawsze bardzo lubiłem. Bohaterem jest młody chłopak, skater. Sytuacja tutaj przedstawiona jest trudna, a zarazem niezwykle gęsta, naładowana znaczeniami – to szczególnie mnie zainteresowało.

Dokonał Pan jakichś zmian w tekście, w jego strukturze?

Prowadziłem swoistą grę ze strukturą tej opowieści. Większość książki znalazła się w filmie, ale pod względem konstrukcyjnym pozwoliłem sobie na sporo manipulacji.

Dlaczego postanowił Pan skompletować obsadę za pośrednictwem portalu MySpace?

Myślę, że tak powinny postępować wszystkie agencje aktorskie, urządzające castingi wśród uczniów szkół średnich, a szczególne dziś, gdy portal MySpace jest tak popularny wśród młodych ludzi. Robimy to, co inni – próbujemy znaleźć sposób, by przekonać amatorów do udziału w filmie.

Dlaczego zdecydował się Pan kręcić Paranoid Park jednocześnie na dwóch rodzajach taśmy filmowej – super 8 i 35 mm?

Super 8 stanowi swoiste wsparcie dla filmu o życiu skate'ów. Taką rolę spełnia też taśma video – użyliśmy jej w części materiału, a jako uzupełnienie dla niektórych scen potraktowaliśmy super 8. Jest o wiele trudniej utrzymać cięższą kamerę jadąc na deskorolce – to jeden z powodów. Poza tym, taśma 35 mm jest za droga dla tych, którzy kręcą sceny z życia skate'ów. Zresztą, większość materiału została nagrana na taśmie 35 – moim zdaniem najbardziej odpowiedniej.

Pańskie trzy poprzednie filmy – Gerry, Słoń i Last Days – bazowały na kadrze i zdecydowanych, stabilnych ujęciach. Z tej perspektywy, Pański wybór, by powierzyć prace nad obrazem Chrisowi Doyle'owi wydaje się tym bardziej zaskakujący.

Tak, to prawda. Chris znany jest raczej z obrazowania eterycznego i bardzo swobodnego – dla jego twórczości zdecydowanie nie jest charakterystyczne to, co moglibyśmy określić mianem „stabilnego kadru”. Ale sądzę, że wzięło się to przede wszystkim z okresu, gdy Doyle współpracował z Wong Kar-Waiem w latach dziewięćdziesiątych. Kiedy kręcił z nim swój pierwszy film, ujęcia były stabilne – kadry „rozpływały się” w miarę tego, jak filmy Wonga stawały się coraz mniej klasyczne. Sam zresztą próbowałem popchnąć Chrisa na takie właśnie niepewne terytorium, na obszar „szerokiego kąta” – także właśnie ze względu na ostatnie filmy, jakie robił z Wongiem Kar-Wai, które widziałem (w szczególności Upadłe anioły). Ale   Doyle był ostrożny. Przy realizacji Paranoid Park mieliśmy poza tym inny problem – niestabilność powstawała niekiedy ze względu na użycie statywu i kamery z ręki. W tym filmie zobaczyć można kilka rozmaitych stylów. Wiele zdjęć w zwolnionym tempie, do czego także zachęcałem operatora, zostało zainspirowanych ostatnimi filmami Wong Kar-Waia. Ale Chris nakręcił także Kobietę w błękitnej wodzie, gdzie mamy przecież bardzo stabilny kadr. Natomiast rzeczywistości skate'ów nie da się przedstawić w ten sposób – to jest świat na kółkach.

W tym filmie ważna jest praca nad dźwiękiem. Słyszałem, że niektóre sekwencje – zwłaszcza sceny nakręcone na taśmie super 8 – były początkowo dłuższe. Czy praca nad post-produkcją była szczególnie długa i intensywna?

Nie, wydaje mi się, że sceny zrealizowane na super 8 pozostały zasadniczo bez zmian. Być może było ich na początku trochę więcej. Ale stworzenie pejzaży dźwiękowych to przede wszystkim dzieło kompozytorów. Praca, którą wykonaliśmy nad montażem, nad strukturą dźwięku w filmie, była o wiele prostsza. Natomiast pejzaże muzyczne, zwłaszcza te wykreowane przez Ethana Rose’a, są dość złożone. To niekiedy brzmi tak, jakbyśmy puszczali płyty przez cały czas trwania filmu, ale płyty z muzyką nieco tradycyjną. Post-produkcja trwała zaledwie dwa, trzy tygodnie. Montażem dźwięku zajął się Leslie Shatz.

O TWÓRCACH:

GUS VAN SANT

Zyskał sławę dzięki swemu pierwszemu filmowi długometrażowemu, Zła noc, nagrodzonemu w 1987 roku w kategorii Najlepszy Film Niezależny przez Los Angeles Film Critics.

Filmy Van Santa wywarły znaczący wpływ na amerykańskie kino niezależne lat dziewięćdziesiątych; warto wymienić tu takie produkcje jak Narkotykowy kowboj (1989), Moje własne Idaho (1991) czy I kowbojki mogą marzyć (1993). Za wszelką cenę, czarna komedia wyreżyserowana przez Van Santa w 1995 roku, z Nicole Kidman w roli głównej, była prezentowana na festiwalach w Cannes i Toronto, a wcześniej została wyróżniona Złotym Globem.

Buntownik z wyboru (1997) zyskał dziewięć nominacji do Oscara, w tym jedną dla Gusa Van Santa w kategorii Najlepszy Reżyser. Po perfekcyjnym, zrealizowanym z niezwykłą w stosunku do oryginału dbałością, remake'u Psychozy Alfreda Hitchcocka (1998), oraz Szukając siebie (2000) i Gerry (2002), którego scenariusz Van Sant napisał wspólnie z Casey’em Affleckiem i Mattem Damonem, reżyser nakręcił Słonia (2003). Film zdobył Złotą Palmę, nagrodę dla Najlepszego Reżysera oraz Prix de l'Education Nationale na Festiwalu w Cannes w tym samym roku. Dwa lata później jego kolejny obraz, Last Days, również został zaprezentowany w Cannes w oficjalnym konkursie.

Gus Van Sant wyreżyserował również wiele filmów krótkometrażowych, które nagradzane były na licznych festiwalach. Adaptacja opowiadania Williama S. Burroughsa, The Disciple of D.E., była prezentowana na Festiwalu w Nowym Jorku. W 1996 roku Gus Van Sant namówił Allena Ginsberga do recytowania swoich utworów do muzyki Paula McCartneya i Philipa Glassa – premiera zrealizowanego na podstawie tego filmu Ballad of the Skeletons miała miejsce na Festiwalu w Sundance w 1997 roku. Na liście krótkometrażowych filmów reżysera znajdują się również: Psychol (1987), Modlitwa dziękczynna (1991, kolejna współpraca z Burroughsem) oraz Easter (1999), do którego scenariusz napisał Harmony Korine.

Urodzony w Louisville w stanie Kentucky Gus Van Sant zdobył dyplom z zakresu sztuki w Rhode Island School of Design, zanim wyjechał do Hollywood. Przez dwa lata pracował w  świecie nowojorskiej reklamy, a następnie zamieszkał w Portland w stanie Oregon. Tutaj kontynuował swą zawodową aktywność jako reżyser i producent zajmując się ponadto malarstwem, pisaniem i fotografią.

W 1995 roku Van Sant wydał album, zatytułowany 108 portretów, a dwa lata później – swą pierwszą powieść, Pink, stanowiącą satyrę na świat kina. Sam będąc muzykiem realizował wideoklipy dla artystów takich jak David Bowie, Elton John, Red Hot Chili Peppers czy bracia Hanson.

WYBRANA FILMOGRAFIA GUSA VAN SANTA

2007  Paranoid Park

2003  Słoń

2002 Gerry

1998  Psychol

1997  Buntownik z wyboru

1995  Za wszelką cenę

1993  I kowbojki mogą marzyć

1991  Moje własne Idaho

BLAKE NELSON

Urodzony w Portland Blake Nelson pisał artykuły dla magazynu „Details” przed opublikowaniem fragmentów swej pierwszej powieści zatytułowanej Dziewczyna (Girl) w kultowym piśmie z lat dziewięćdziesiątych dla dziewcząt, „Sassy”. Wydana przez „Simon i Schuster” w 1994 roku książka została przetłumaczona na sześć języków i zaadaptowana na  potrzeby kina. Po napisaniu dwóch kolejnych powieści Nelson zdecydował się poświęcić więcej uwagi nastolatkom. Od czasu The New Rules of High School pisarz opublikował pięć kolejnych pozycji „młodzieżowych”: New Rules, Rockstar Superstar, Prom Anonymous, Gender Blender i Paranoid Park.

CHRISTOPHER DOYLE

Urodzony w 1952 roku Christopher Doyle opuścił swą rodzinną Australię, gdy miał osiemnaście lat. W kinie zadebiutował trzynaście lat później dzięki tajwańskiemu twórcy filmowemu, Edwardowi Yangowi, który dał mu szansę pracy na planie That Day, on the Beach (Haitan de yitian). To wówczas, na Tajwanie, operator nauczył się mandaryńskiego, przed przeprowadzką do Hongkongu. Od końca lat osiemdziesiątych Doyle stale współpracuje z Wong Kar-Waiem (poczynając od Dni naszego szaleństwa, a na 2046 kończąc). Operator pracuje także w Chinach, z reżyserami tak znanymi jak Chen Kaige (Uwodzicielski księżyc) czy Zhang Yimou (Hero). Współpracuje również z twórcami tajskimi – by wymienić tylko projekty zrealizowane z Pen-Ek Ratanaruangiem (Ostatnie życie we wszechświecie, Invisible Waves)

WYBRANA FILMOGRAFIA DOYLE'A

2007 - Paranoid Park (Gus Van Sant)

2000 – Spragnieni miłości (Wong Kar-Wai)

1998 - Psychol (Gus Van Sant)

1995 - Upadłe anioły (Wong Kar-Wai)

1994 - Chungking Express (Wong Kar-Wai)