Częsteczka, która decyduje o sukcesie ciąży

Jest to białko o skrótowej nazwie C/EBPb, które należy do tzw.
czynników transkrypcyjnych regulujących pracę genów.

Jak wynika z najnowszych badań, odgrywa ono kluczową rolę w
procesie zagnieżdżania się zarodka w ściance macicy (tzw.
implantacji) oraz w rozwoju łożyska, tj. struktury, za
pośrednictwem której zarodek pobiera substancje odżywcze i tlen, a
pozbywa się produktów przemiany materii.

Implantacja jest efektem skomplikowanej serii zdarzeń między
komórkami zarodka a macicy. Wymaga intensywnych podziałów komórek
błony śluzowej macicy. Cały proces nadzorują hormony płciowe -
estrogeny i progesteron, które jak się okazało, wykorzystują w tym
celu pośrednika - właśnie białko C/EBPb.

Badania przeprowadził zespół z Uniwersytetu Stanu Illinois w
Urbana-Champaign. Najpierw naukowcy sprawdzili jakie geny są
aktywne w czasie prawidłowej implantacji.

Okazało się, że w trakcie tego procesu gwałtownie rośnie
aktywność genu C/EBPb. Nasilenie aktywności genu obserwowano
jeszcze później w trakcie rozwoju łożyska.

Badacze wyhodowali następnie zmienione genetycznie myszy, które
były pozbawione genu C/EBPb i nie produkowały zapisanego w nim
białka. Okazało się, że samice z tego szczepu są bezpłodne. Gdy
zarodki pobrane od niezmienionych genetycznie matek przeszczepiano
do macicy samic pozbawionych genu C/EBPb, dochodziło do poronień.

Naukowcy przekonali się również, że aktywność białka w komórkach
nabłonka macicy jest regulowana przez hormony płciowe - estrogeny
i progesteron.

Jak tłumaczą, około 7-9 dnia prawidłowej ciąży przychodzi moment
na zagnieżdżenie się zarodka. Wówczas przyczepia się ona do ściany
macicy i wrasta w nią. Równolegle hormony płciowe pobudzają
produkcję dużych ilości białka C/EBPb, które inicjuje podziały i
różnicowanie komórek błony śluzowej macicy. Dzięki temu powstaje
tzw. błona doczesna, tj. matczyna część łożyska. Dopóki łożysko
nie wykształci się w pełni, doczesna odżywia zarodek i utrzymuje
go przy życiu.

Mysie białko C/EBPb ma swój ludzki odpowiednik, podkreślają
naukowcy. Dlatego może ono odgrywać równie ważną rolę w rozwoju
ciąży u ludzi.

Jeśli przyszłe badania to potwierdzą, wykrywanie obecności białka
w komórkach macicy pomoże oceniać czy jest ona dobrze przygotowana
do ciąży. Dzięki temu można będzie poprawić wydajność technik tzw.
wspomaganego rozrodu.

Obecnie, zaledwie 25 proc. ciąż, będących  efektem zapłodnienia
in vitro, kończy się sukcesem. Jedną z ważniejszych przyczyn tych
kiepskich statystyk jest niedostateczna gotowość macicy na
przyjęcie zarodka.

Obecnie naukowcy nie potrafią jej dobrze ocenić, więc aby
zwiększyć szanse powodzenia procedury, przeszczepiają kilka
zarodków na raz.

Ponieważ gen C/EBPb jest aktywny tylko wtedy, gdy macica jest
gotowa na przyjęcie zarodka, analiza jego aktywności pozwoliłaby
przeszczepiać zarodki w najbardziej optymalnym momencie, spekulują
naukowcy (PAP)