Puste kości pomagały pterozaurom w lataniu 
Prehistoryczne gady pterozaury potrafiły latać dzięki kościom wypełnionym powietrzem i specjalnym workom powietrznym wypełniającym ich ciało - informują naukowcy na łamach pisma "Public Library of Science ONE".
Naukowcy wiedzą, na podstawie badań skrzydeł pterozaurów, że zwierzęta te potrafiły stosować tzw. lot aktywny, czyli najprościej mówiąc utrzymywały się w powietrzu machając skrzydłami. Jest to typ lotu dużo bardziej kosztowny energetycznie niż lot pasywny, czyli szybujący, który obecnie występuje np. u niektórych ssaków.
Najnowsze badania, prowadzone przez naukowców z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, opisują rolę worków powietrznych, rozciągających się od płuc przez większą część ciała pterozaurów. Wspomagały one w powietrzu układ oddechowy, czyniąc go bardzo efektywnym, oraz zmniejszały masę zwierząt.
Pneumatyczny, wypełniony powietrzem szkielet, sprawiał, że przy mniejszej masie mogły wyewoluować większe gatunki. Pterozaury były największymi ze zwierząt w dziejach Ziemi, które potrafiły wzbić się w powietrze.
"Był to zadziwiająco wydajny mechanizm. Działał podobnie, jak aparat oddechowy u ptaków, mimo że 70 mln lat wcześniej" - wyjaśnia współautor badań, Dave Unwin, paleontolog z University of Leicester.
Naukowcy przeprowadzili najnowsze badania po obejrzeniu bardzo dobrze zachowanej klatki piersiowej pterozaura, przechowywanej w Museum fur Naturkunde w Berlinie.
Jak wyjaśnia Leon Claessens z College of the Holy Cross w Stanach Zjednoczonych, klatka piersiowa pterozaurów była ruchoma. Żebra poruszały się za sprawą przytwierdzonych do mostka mięśni. Ponieważ tkanki miękkie nie zachowały się, naukowcy porównywali szkielet pterozaura ze szkieletami ptaków. W badaniach zastosowano tomografię komputerową i promienie Rentgena.
Okazało się, że wiele kości pterozaura posiadało wgłębienia, które wypełniane były workami powietrznymi. Worki powietrzne rozciągały się aż do czubków skrzydeł.
Naukowcy odkryli proporcję zachodząca między rozmiarem ciała a gęstością kości. Drobniejsze ptaki, np. ptaki śpiewające, mają mniej kości pneumatycznych, ponieważ są lżejsze i przez to ich lot wymaga zużycia mniejszej ilości energii. Z kolei u większych ptaków i pterozaurów kości w dużej mierze były pneumatyczne. Dzięki temu ich gęstość była mniejsza i łatwiej było zwierzęciu utrzymać się w powietrzu.(PAP)
poleca:
