Nobel za badania początków Wszechświata
Dzięki badaniom tegorocznych noblistów z fizyki i astronomii docieramy do źródeł Wszechświata i poznajemy jego początkową ewolucję - powiedział PAP dr Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.
Za badania widma mikrofalowego promieniowania tła tegoroczną
Nagrodę Nobla z fizyki otrzymali we wtorek astrofizycy John C.
Mather i George F. Smoot z USA.
"Stosowane w kosmologii teoretyczne modele dotyczące ewolucji
Wszechświata mówiły, że tam, gdzie na początku istnienia
Wszechświata, powstawały pierwsze skupiska materii, powinno być też nieco cieplej. Teorie mówiły też, że powinniśmy to widzieć w tzw. promieniowaniu mikrofalowym tła" - tłumaczył dr Olech.
"Promieniowanie to dochodzi do nas +z początków Wszechświata. Cały Wszechświat jest nim wypełniony, przy czym jest ono bardzo
równomierne i wszędzie tam, gdzie patrzymy, jego temperatura
wynosi 2.7 kelwinów - podkreślił ekspert. - Teoria mówi jednak, że powinniśmy obserwować małe fluktuacje (odchylenia od średniej -
PAP) tego promieniowania - pozostałości po pierwszych zalążkach
galaktyk".
Badania noblistów potwierdziły istnienie fluktuacji
promieniowania reliktowego oraz to, że jego widmo (czyli rozkład
energii w zależności od długości fali) przypomina widmo
promieniowania ciała doskonale czarnego. "Potwierdzili oni, że
mniej więcej rozumiemy, jak przebiegały pierwsze chwile
Wszechświata" - powiedział astronom.
Pierwsze potwierdzenia teoretycznych przewidywań dały dane z
wysłanego w 1989 r. w przestrzeń kosmiczną satelity COBE. Jego
zadaniem było zmierzenie anizotropii mikrofalowego promieniowania tła. COBE wypatrzył te fluktuacje.
"Był to milowy krok - zaobserwowaliśmy pierwszy raz ślady
zagęszczeń materii, z których potworzyły się gromady galaktyk i
galaktyki" - podkreślił astronom.
Obecnie satelity dysponują znacznie bardziej czułymi
instrumentami niż COBE. Wystrzelony kilka lat temu satelita WMAP potwierdził informacje COBE i wzbogacił je o nowe dane -
przypomniał Olech.
Jak dodał astronom, kosmologia - nauka zajmująca się badaniem
początków Wszechświata - jest jedną z najszybciej i najprężniej
rozwijających się dziś dziedzin fizyki. (PAP)
poleca:
