Skrzydła motyla wzorem czystości

Być może już niebawem, znany z reklam proszków do prania obrazek zabłoconego dziecka wracającego z kolegami z boiska nie będzie nocnym koszmarem rodziców XXI wieku. A to, dzięki zbadaniu mikro i nano struktury powierzchni skrzydeł południowoamerykańskiego, zamieszkującego strefę tropikalną, motyla - Morpho aega.

Naukowcy chińscy, których badania koordynowane były przez doktora Xuefeng Gao z Chinese Academy of Sciences, korzystając z najnowszej techniki mikroskopowej - skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM) oraz mikroskopu sił atomowych (AFM) poznali dokładną budowę niebiesko zabarwionego motyla.

Morpho aega podczas lotu w deszczu zachowuje idealną czystość oraz suchość powierzchni skrzydeł. Każda kropla deszczu, która opadnie na skrzydła jest z nich strącana, gdy końcówki skrzydeł są skierowane w dół, a w raz z kropelkami "zabierany" jest również kurz i inne zabrudzenia znajdujące się na powierzchni skrzydeł.

Skrzydła motyla mają jeszcze jedną nietypową właściwość - ich budowa uniemożliwia ruch kropli wody w kierunku ciała owada, podczas ruchu skrzydeł ku górze. Ta cecha powoduje, iż owad jest zawsze idealnie suchy. Za kierunkową adhezję - różne przywieranie kropli do powierzchni skrzydeł w czasie ich wznoszenia i opadania, odpowiedzialne są nanoblaszki, z których zbudowane są tysiące mikroblaszek pokrywających skrzydła.

Dachówkowato ułożone blaszki, nie stawiają oporu podczas ruchu kropli, gdy skrzydła skierowane są w dół, jednakże "najeżają" się, podczas ruchu kropli w kierunku "ciała" owada - końcówki skrzydeł skierowane są w tym momencie w górę.

Według naukowców, pomysł podpatrzony u Morpho aega może zostać wykorzystany przy projektowaniu nowoczesnych urządzeń mikroprzepływowych, gdzie odpowiednia nanostruktura uniemożliwiałaby cofanie się próbki w mikrokanalikach. Innym zastosowaniem praktycznym mogłyby być samoczyszczące się wodoodporne tkaniny, które zrewolucjonizowałyby przemysł odzieżowy, podobnie jak wprowadzenie do handlu odzieży "oddychającej". (PAP)