Poznaliśmy sekwencję genów najstarszego Homo

Badane przez nich szczątki pochodzą z hiszpańskiej jaskini Sima de los Huesos, zagłębia skamieniałych kości człowiekowatych ze środkowego plejstocenu. W ciągu ponad dwóch dekad badań naukowcy hiszpańscy natrafili tam na fragmenty niemal 28 szkieletów. Uważa się, że reprezentują one gatunek Homo heidelbergensis, choć mają też cechy neandertalskie.

Do niedawna nie udawało się zbadać ich DNA. Teraz jednak naukowcy z Niemiec wyizolowali z kości DNA mitochondrialne i zbadali niemal kompletną jego sekwencję. Skupili się na DNA mitochondrialnym (mtDNA) - fragmentach genomu, przekazywanych wyłącznie w linii żeńskiej. Wyniki porównali z analogicznym materiałem pochodzącym od neandertalczyka, denisowian (wymarłych, azjatyckich krewnych neandertalczyka), ludzi współczesnych i małp człekokształtnych.

Porównując mutacje w materiale genetycznym badacze oszacowali, że osobnik z jaskini Sima żył ok. 400 tys. lat temu, zaś ok. 700 tys. lat temu miał wspólnych przodków z denisowianami. "Fakt, że DNA mitochondrialne osobnika z Sima de los Huesos wskazuje na jego wspólnego przodka z denisowianami wyraźniej, niż materiał genetyczny neandertalski - jest zaskakujący. Zwłaszcza dlatego, że szczątki szkieletu mieszkańca tej jaskini mają cechy przypominające cechy neandertalczyków" - podkreśla Meyer.

Uwzględniając wiek znaleziska i jego podobieństwa z neandertalczykami naukowcy sugerują, że osobnik z Sima mógł być spokrewniony z populacją przodków zarówno neandertalskich, jak i denisowian. Możliwe również, że w przeszłości osobników z Sima (lub ich przodków) doszło do krzyżowania się z jeszcze innymi człowiekowatymi. W konsekwencji materiał genetyczny człowiekowatych z Hiszpanii wzbogacił się o DNA mitochondrialne podobne do DNA denisowian.

"Możemy obecnie badać DNA przodków ludzi sprzed setek tysięcy lat. To otwiera nowe perspektywy, jeśli chodzi o badania genów przodków neandertalczyków i denisowian. To niesamowite" - zaznacza dyrektor lipskiego instytutu Maxa Plancka Svante Paabo.

"Taki wynik wskazuje na skomplikowany przebieg ewolucji przodków neandertalczyków i ludzi współczesnych. Mam nadzieję, że kolejne badania pomogą wyjaśnić genetyczne związki człowiekowatych z Sima de los Huesos z neandertalczykami i denisowianami" - dodaje dyrektor hiszpańskiego Centrum Badań Behawioru i Ewolucji Człowieka, Juan-Luis Arsuaga, którego zespół również uczestniczył w badaniach.