Wariant genu regulującego zegar biologiczny odpowiada za szczególny brak odporności niektórych osób na niewyspanie - wynika z najnowszych badań brytyjskich. Artykuł na ten temat zamieszcza pismo "Current Biology".
Ludzie różnią się znacznie pod względem odporności na niedobory snu. Najnowsze badania naukowców z Uniwersytetu Surrey w Guildford dowodzą, że różnice te są związane z posiadanym wariantem genu regulującego zegar biologiczny - tzw. genu PERIOD3.
W ogólnej populacji ludzi gen ten występuje w dwóch wersjach - kodującej krótszą lub dłuższą cząsteczkę białka. Dotychczasowe badania ujawniły, że od posiadanych wariantów PERDIOD3 zależy to, jak wcześnie kładziemy się spać i kiedy się budzimy. Innymi słowy, gen ten wpływa na to czy jesteśmy skowronkami (wariant dłuższy) czy sowami (wariant krótszy).
Teraz badacze brytyjscy sprawdzali, czy może on również decydować o naszej odporności na niewyspanie. Do doświadczenia zaproszono tylko posiadaczy dwóch długich, bądź dwóch krótkich kopii genu, ale nie osoby, które mają jedną kopię długą, a jedną krótką. Wszystkich przetrzymano dwie doby bez snu.
Okazało się, że niedobory snu znacznie pogarszały zdolności umysłowe osób z dwiema dłuższymi kopiami genu PERIOD3, podczas gdy na osoby z dwiema krótkimi wersjami nie miały tak negatywnego wpływu. Było to najsilniej widoczne w godzinach porannych, między godz. 4 a 8, kiedy to posiadacze dwóch długich wersji uzyskiwali bardzo słabe wyniki w testach na koncentrację uwagi i pamięć krótkotrwałą, tzw. roboczą. Wskazuje to, że PERIOD3 może wpływać na sprawność umysłową osób niewyspanych i zmęczonych oraz pracujących na nocne zmiany, uważają autorzy pracy.
Ich zdaniem, oznacza to zarazem, że gen PERIOD3 reguluje fizjologię snu. Dodatkowe testy ujawniły bowiem, że u osób z dwiema długimi kopiami tego genu fazy snu głębokiego trwały łącznie o 50 proc. dłużej, niż u osób z dwiema kopiami krótkimi. A jak przypominają naukowcy, sen głęboki odzwierciedla ogólne zapotrzebowanie danej osoby sen.(PAP)
poleca:
