Kolejny gen, który reguluje pracę zegara biologicznego ssaków, w tym także ludzi, zidentyfikowali naukowcy z Wielkiej Brytanii i USA. Artykuł na ten temat zamieszcza tygodnik "Science".
Większość aktywności życiowych organizmów żywych - np. jedzenie, ruch, zapadanie w sen, częstość bicia serca, temperatura ciała, zmienia się cyklicznie, w rytmie 24-godzinnym. W rzeczywistości, długość tego rytmu jest u różnych organizmów nieco krótsza lub nieco dłuższa niż doba, dlatego nazywa się go rytmem okołodobowym.
Rytm ten znajduje się pod kontrolą tzw. zegara biologicznego, złożonego z głównego mechanizmu obecnego w mózgu (tzw. jądra nadskrzyżowaniowe podwzgórza - SCN) oraz podrzędnych mu zegarów obecnych w każdym narządzie i tkance. Na poziomie komórek praca zegara jest regulowana przez aktywność różnych genów, z których do tej pory udało się zidentyfikować tylko niektóre.
Naukowcy kierowani przez Sofię Godinho z Medcial Research Council w Oxfordshire znaleźli kolejny gen zaangażowany w regulację rytmów okołodobowych u ssaków - tzw. gen Fbx13. Badania prowadzone na myszach wykazały, że mutacja w Fbx13 wydłuża cykl okołodobowy. Zmiany rytmu okołodobowego analizowano na przykładzie jednej z aktywności myszy, tj. swobodnego biegania na kołowrotku umieszczonym w klatce.
Okazało się, że gryzonie z dwiema zmutowanymi kopiami Fbx13 miały cykl dłuższy o ok. 3 godziny, czyli 27-godzinny. Dlatego mutacji nadano nazwę "po godzinach". Doświadczenia na komórkach nerwowych z centralnego mechanizmu zegara ujawniły, że mutacja ta prowadzi do spadku aktywności czterech genów regulujących rytmy okołodobowe - tj. genu Per1, Per2, Cry1 oraz Bmal1. Ponadto, mutacja opóźniała wyraźnie degradację białka Cry. A wiadomo, że cykliczny rozpad Cry determinuje długość cyklu okołodobowego. (PAP)
poleca:
