Chemia zdradza narkotykowe tajemnice

W Europie, jak i na całym świecie, istnieje zwiększający się systematycznie problem popularności "twardych" narkotyków wśród młodych ludzi.

Dotąd stosowane metody określania liczby osób narkotyzujących się były oparte na środowiskowych wywiadach oraz różnego rodzaju ankietach przeprowadzanych między innymi w szkołach. Tego typu badania obarczone były dość dużym błędem wynikającym z anonimowości ankiet oraz częstej niechęci ankietowanych do mówienia prawdy. Irlandzcy naukowcy (Dublin City University) wraz z norweskimi współpracownikami (NIVA-The Norwegian Institute for Water Research) opracowali metodę badawczą określania ilości zużywanych dziennie narkotyków przez całą aglomerację miejską.

Badanie polega na wyłapaniu poszukiwanych substancji ze ścieków komunalnych w odpowiednio dobranym absorbencie - metoda ekstrakcji do fazy stałej, (SPE, ang. solid phase extraction) - i ich analizie jakościowej (skład chemiczny) oraz ilościowej (stężenie wykrytych substancji) za pomocą nowoczesnych urządzeń analitycznych. W tym celu zastosowano układ złożony z chromatografu cieczowego oraz spektrometrów masowych pracujących w systemie tandemowym (LC-MS-MS - ang. liquid chromatography tandem mass spectrometry).

"Już w 2004 roku naukowcom udało się wykryć w ściekach śladowe ilości amfetaminy oraz jej metabolitów, jednak stosowana wówczas metoda analityczna uniemożliwiała odróżnienie narkotyków od leków o podobnych składnie chemicznym, przypisywanych przez lekarzy na receptę" - wyjaśnia profesor Brett Paull z Dublin City University. Metoda badawcza zaproponowana przez prof. Paulla pozwala wykryć oraz określić charakter badanego związku znajdującego się w miejskich ściekach w bardzo małej ilości - nawet w stężeniu 1 nanograma na litr analizowanej cieczy!

Dzięki znanej liczbie mieszkańców oraz powierzchni terenu, z jakiej odbierane są ścieki komunalne, można w prosty sposób przeliczyć ilość wykrytych narkotyków na 1000 osób mieszkających na danym terenie. Zespół badawczy profesora Paulla prowadził badania w Dublinie oraz w innych pobliskich oczyszczalniach ścieków. Wyniki analiz jednoznacznie wskazują, że w dużych aglomeracjach miejskich zużycie narkotyków jest niemal pięciokrotnie wyższe niż na prowincji.

Do dublińskiej oczyszczalni ścieków dziennie dopływa wraz z brudną miejską wodą aż 220 gramów kokainy, co wskazuje na zażycie przez mieszkańców tego miasta dziennie 2,2 kilogramów tego narkotyku, czyli 1,4 grama na 1000 mieszkańców! Według profesora Brett'a Paull'a opracowana przez jego zespół badawczy metoda analityczna powinna być zastosowana "globalnie", gdyż dzięki takim badaniom można w najbardziej precyzyjny sposób określić realny poziom "narkotykowego problemu". (PAP)