Komórki macierzyste wątroby człowieka

Wątroba jest zaliczana do organów o największych zdolnościach do samoregeneracji po uszkodzeniu. Naukowcy zdawali sobie sprawę, że jest to możliwe dzięki obecnemu w niej rezerwuarowi komórek macierzystych, czyli takich, które długo zachowują młodość i są w stanie dać początek nowym zastępom komórek wątroby (hepatocytom).

Wyizolowanie tych komórek mogłoby przyspieszyć rozwój nowych metod leczenia pacjentów z wątrobą uszkodzoną np. przez wirusy lub nadużywanie alkoholu. Do tej pory jednak udawało się to jedynie w przypadku gryzoni, ale nie ludzi. Teraz badacze, kierowani przez Nelsona Fausto z Uniwersytetu Stanu Waszyngton w Seattle, zrobili ważny krok naprzód w tych badaniach - znaleźli bowiem komórki macierzyste w wątrobach ludzkich płodów (z pierwszego i drugiego trymestru ciąży). Komórki te różniły się pod względem aktywności genów od dojrzałych komórek wątroby, hepatocytów.

Gdy przeszczepiono je myszom z uszkodzoną wątrobą, były jednak w stanie odnowić część zniszczonych tkanek tego organu. Jak podkreślają naukowcy, podobnie jak komórki macierzyste innych narządów, komórki te mają zdolności do długotrwałego odnawiania własnej populacji bez typowych oznak starzenia. Nie tracą przy tym swoich cech i zdolności rozwojowych.

Komórki macierzyste wątroby, umieszczone w pożywce z odpowiednimi czynnikami wzrostu, mogą się rozwijać w różne typy komórek - nie tylko wątroby i przewodów żółciowych, ale też tkanki tłuszczowej, kostnej, chrzęstnej oraz w komórki śródbłonka naczyń krwionośnych. Jak podkreślają autorzy najnowszej pracy, wyizolowane przez nich komórki mogą stanowić doskonały model do śledzenia rozwoju wątroby ludzkiej i procesów jej regeneracji oraz do zrozumienia podłoża wielu chorób wątroby.

Naukowcy liczą, że badania te przyspieszą rozwój terapii, wykorzystujących komórki macierzyste do naprawy wątroby. (PAP)