W latach 1984-1986, końcowych jak się potem okazało latach swego życia, jeden z najwybitniejszych fizyków XX wieku, laureat Nobla Richard Feynman wygłosił w California Institute of Technology cykl wykładów zatytułowany "Możliwości i ograniczenia maszyn liczących".
Wykłady cieszyły się ogromnym powodzeniem i zostały nagrane na taśmy. Z czasem powstał pomysł, by wydać je drukiem wraz z adnotacjami i uwagami autora. Jedno z wydawnictw poprosiło o przygotowanie ich do druku Tony Heya, angielskiego fizyka z Uniwersytetu Southampton, który znał Feynmana i często był jego słuchaczem.
Do pomysłu odniósł się entuzjastycznie również sam Feynman, ale choroba nie pozwoliła mu już ujrzeć swego dzieła w wydaniu książkowym. "Wykłady o obliczeniach" ukazały się w roku 1996, a więc w osiem lat po śmierci Feynmana. Ich celem było, zgodnie z zapowiedzią autora, zbadanie ograniczeń i możliwości komputerów. Mimo, że od czasu ich wygłoszenia do chwili obecnej minęło wiele lat większość materiału - jak pisze w przedmowie Tony Hey - jest ponadczasowa i ukazuje Feynmanowskie spojrzenie na kilka standardowych problemów związanych z obliczeniami numerycznymi.
W swoich wykładach Feynman analizuje m.in. ograniczenia, jakim podlega przeprowadzanie obliczeń, omawia zagadnienia związane z maszynami Turinga, z teorią obliczeń odwracalnych i kwantowych oraz ich termodynamiką, kompresją danych, czy kodowaniem informacji. Omawia też fizyczne aspekty obliczania - działanie urządzeń półprzewodnikowych, bramek i obwodów, konstrukcje układów o wielkiej skali integracji, konieczność i rezultat "upychania" przewodów. Feynman eksponuje w swych wykładach nie tylko fakty i wynikające z nich wnioski, ale co częste w jego wszystkich książkach - wagę samodzielnego odkrywania, testowania hipotez i przyglądania się zagadnieniom z wielu stron.
"Wykłady o obliczeniach" (Wydawnictwo Prószyński i S-ka) nie są pierwszą książką Feynmana, jaka ukazała się dotąd na polskim rynku. Dotychczas wydano u nas m.in. "Feynmana wykłady z fizyki", "Sześć łatwych kawałków", "Sześć trudniejszych kawałków", "Sens tego wszystkiego", "Charakter praw fizycznych", "Wykłady z grawitacji", "Charakter praw fizycznych", "Pan raczy żartować, panie Feynman!". (PAP)