Fizycy zbadali pióra z epoki dinozaurów
Fizycy z Grenoble prześwietlili znakomicie zachowane pióra z czasów dinozaurów, "zaklęte" w bursztynie. Przed kilku laty znaleziono je w kopalni na zachodzie Francji - informują paleontolodzy z uniwersytetu w Rennes na łamach "Proceedings of the Royal Society B".
Najnowsze badania wykazały, że siedem piór, liczących sto
milionów lat, ma cechy zarówno pióropodobnych struktur
występujących u dwunogich dinozaurów, teropodów, jak i piór
ptasich. Zdaniem Vincenta Perrichot z Museum fuer Naturkunde w
Berlinie, oznacza to, że można je traktować jako "brakujące
ogniwo" w ewolucji piór od dinozaurów do ptaków.
Naukowcy nie są pewni, czy pióra należały do dinozaura, czy do
ptaka. Odkopali jednak w pobliżu zęby dwóch dinozaurów. Gatunek
ten - według najnowszej wiedzy - mógł być opierzony. "Bardziej
prawdopodobne jest zatem, że pióra należały do dinozaurów nie zaś
do ptaków" - uważa Perrichot. Bursztyn znaleziono w 2000 r. w
kopalni w Poitou-Charentes w zachodniej Francji.
Następnie fizycy z Europejskiego Centrum Promieniowania
Synchrotronowego w Grenoble skanowali bursztyn w celu zbadania
budowy piór.
Okazało się, że jest ona dość prymitywna i przypomina
pióra ptasie stanowiące część puchu. Brakowało im na przykład
haczyków, które sprawiają, że delikatne promyki pióra łączą się ze
sobą. W puchu obecnie żyjących ptaków również brak takich
haczyków. Zdaniem naukowców, gdyby dzisiaj ptaki posiadały takie
pióra, nie potrafiłyby latać.
Pióra wyewoluowały prawdopodobnie u nielotnych dinozaurów po to,
by zatrzymywać w ich ciałach ciepło. Taką funkcję szczególnie
dobrze spełnia puch. Dopiero później zaczęły odgrywać rolę w
lataniu. Naukowcy spierają się jednak, czy bezpośredni przodek
ptaków wspinał się na drzewa i stamtąd szybował, czy też był
naziemnym dinozaurem, który rozpędzał się używając nóg i dzięki
temu wbijał się w powietrze.
Zdaniem naukowców znalezione pióra odznaczają się cechami
przejściowymi pomiędzy prymitywnym puchem a bardziej
zaawansowanymi piórami o kształcie lepiej przystosowanym do lotu.
Jak podkreślają, ten najbardziej krytyczny moment w ewolucji piór
nigdy nie został zaobserwowany w materiale kopalnym. Dodają, że
jego brak był dotąd argumentem przytaczanym przez kreacjonistów
przeciwko teorii ewolucji. Obecnie stracili oni ten argument.
Pióra są o około 50 mln lat młodsze od pra-ptaka archaeopteryksa,
który żył około 150 mln lat temu. Posiadacz piór jest bezpośrednim
przodkiem wyłącznie późnych dinozaurów, ale bardzo prawdopodobne,
że jego pióra posiadają cechy bardziej archaiczne.
Osobnik nie
jest formą przejściową, może jednak posiadać przejściowe cechy.
Jak podkreślają naukowcy, potrzebnych więcej próbek bursztynów.
"Mamy nadzieję, że nasze badania zachęcą teraz ludzi do
przyglądania się bursztynom pod kątem poszukiwanie piór
dinozaurów" - piszą.(PAP)
ostatnia zmiana: 2008-04-21
poleca:
