Oblicze współczesnego Pekinu

Pekin można podzielić na trzy części, których powstanie wiąże się z różnymi okresami historii Chin. Trzon miasta, stary Pekin, dzieli się na tzw. Miasto Wewnętrzne i Miasto Zewnętrzne, oba niegdyś otoczone murami miejskimi. Północną część (Miasto Wewnętrzne) zbudowano pod rządami dynastii Yuan (1280 – 1367). Za panowania dynastii Ming powstało „przyklejone” od południowej strony Miasto Zewnętrzne. Trzecie część to dzielnice, które wyrosły poza obrębem murów miejskich

Miasto Wewnętrzne z jego licznymi pałacami, świątyniami i parkami zachowało cechy starej stolicy. W centrum mieści się dawny Pałac Cesarski (Gugong), czyli Zakazane Miasto. Zręby tej budowli istnieją od czasu chana Kubiłaja, a więc powstały przed 800 laty. Od 1988 r. miejsce to udostępnione jest dla turystów. Na południe od Zakazanego Miasta znajduje się plac Tiananmen (plac Bramy Niebiańskiego Spokoju), centralny plac miejski. Powstał on w latach 50. i 60. XX w. po wyburzeniu znacznego fragmentu murów i kilku kwartałów budynków. Na placu znajduje się mauzoleum Mao.

Ulice w obrębie dawnego miasta biegną w kierunku północ – południe i wschód – zachód, przecinają się pod kątem prostym. Mieszkańcy Pekinu, wskazując drogę, często posługują się kierunkami stron świata i należy się ich nauczyć: bei – północ, nan –  południe, dong – wschód, xi – zachód. Wiele ulic dzieli się na części np. od placu Tiananmen biegnie szeroka ulica na zachód (Xichanganjie – Zachodnia Ulica Długiego Pokoju) i na wschód (Dongchanganjie – Wschodnia Ulica Długiego Pokoju), która dzieli miasto na część północną i południową. Na obszarze Miasta Wewnętrznego znajduje się wiele zabytków i parków wartych odwiedzenia.

Miasto Zewnętrzne rozwinęło się w przeszłości jako handlowe i rzemieślnicze centrum Pekinu. W południowej części Miasta Zewnętrznego znajduje się Świątynia Nieba (zob. rozdz. Pekin – Trasy zwiedzania miasta – Miasto – Trasa III). Granicę obu miast wyznacza tzw. pierwsza obwodnica, a dokładnie po granicach Miasta Wewnętrznego jeździ okrężna linia metra. Skrzyżowania na pierwszej obwodnicy noszą nazwy pochodzące od nazw dawnych bram miejskich, na miejscu których powstały. np. Andingmen Qiao (skrzyżowanie dwupoziomowe) to Most Bramy Anding. Na wschód od skrzyżowania jest Wschodnia Ulica Andingmen (Andingmen Dongjie), na zachód – Zachodnia Ulica Andingmen (Andingmen Xijie), na zewnątrz dawnych murów – Zewnętrzna Ulica Andingmen (Andingmen Waijie), do wewnątrz – Wewnętrzna Ulica Andingmen (Andingmen Neijie). Ten schemat z ulicami wewnętrznymi (nei) i zewnętrznymi (wai), często się powtarza, więc jeśli go zapamiętamy, ułatwi nam to orientację.

Poza Miasto Zewnętrzne wychodzą nowe dzielnice współczesnego Pekinu ostro kontrastujące z historycznymi dzielnicami. W ciągu ostatnich lat w Pekinie wyrosło wiele nowych domów mieszkalnych i biurowców, poszerzono ulice, ulepszono system zaopatrzenia w wodę. W Pekinie można spotkać sporo nowoczesnej ładnej architektury, ale też nieco pseudonowoczesnych potworków. Wysokie wieżowce, biurowce, nowoczesna architektura kolejowego Dworca Zachodniego robią potężne wrażenie. Wygląd nowych dzielnic stolicy jest wyznacznikiem obecnego kierunku rozwoju kraju.

Stolica jest ważnym ośrodkiem przemysłowym i centrum wielkiego okręgu przemysłowego. Wysoko rozwinięte jest wydobycie węgla kamiennego i rud żelaza, przemysł metalurgiczny (hutnictwo żelaza), środków transportu (produkcja samochodów i lokomotyw), produkcja obrabiarek
i innych maszyn, a także nowoczesne gałęzie przemysłu, takie jak: przemysł elektroniczny i elektrotechniczny, poligraficzny, chemiczny, papierniczy, włókienniczy (bawełna, wełna), odzieżowy, spożywczy, precyzyjny, materiałów budowlanych.

Rzemiosło artystyczne ma długą tradycję i jest kontynuowane. Pekin stanowi ważny węzeł kolejowy, drogowy i lotniczy. Jest także największym ośrodkiem kulturalno-naukowym Chin. Dwa uniwersytety z kilkudziesięciu szkół wyższych stolicy są najlepszymi w kraju: Uniwersytet Pekiński (Beijing Daxue) i techniczny Uniwersytet Qinghua (Qinghua Daxue).