Kupcy europejscy, zwłaszcza brytyjscy, importujący z Chin herbatę i porcelanę, nie mieli zbytu na swoje towary wskutek zamknięcia przed nimi rynku chińskiego. Rozwinęli więc import opium, by wpływami z narkotyku zrównoważyć bilans handlowy. Rząd cesarski zakazał importu opium, ale dla poparcia zakazu nie dysponował odpowiednią siłą. W trzech kolejnych wojnach, zwanych opiumowymi (w latach 1839 – 1842, 1856 – 1858 i 1859 – 1860), poniósł porażki zakończone kompromitującymi pokojami w Nanjing (Nankin) i Tianjin. Na mocy pokoju nankińskiego Cesarstwo Chin zobowiązało się do otwarcia pięciu portów dla okrętów angielskich, co wiązało się ze zniesieniem ograniczenia w dostawach opium. Równocześnie zostało zmuszone do zapłacenie wysokiej kontrybucji. Po zniszczeniu w 1857 r. fortów Taku broniących Pekinu, Chiny podpisały układ w Tianjin (1858 r.), w którym wyraziły zgodę na akredytowanie ambasadorów zwycięskich państw i ponowne zapłacenie kontrybucji. Próba zatrzymania okrętów francuskich i angielskich wiozących delegacje mające ratyfikować warunki pokojowe doprowadziła do wybuchu ostatniego konfliktu. Siły angielsko-francuskie zajęły Pekin i zniszczyły letnią rezydencję cesarską, unosząc wielkie łupy. Podpisany w tym mieście w 1860 r. pokój potwierdzał warunki przyjęte w Tianjin. Chiny utraciły na rzecz Wielkiej Brytanii Hongkong i półwysep Kowloon, musiały otworzyć dla zagranicznego handlu większość portów, zalegalizować handel opium i zapewnić eksterytorialność koncesjom zagranicznym i misjonarzom. Wojny ukazały militarną i polityczną słabość Chin. Rząd w Pekinie, zanadto oddalony od areny działań, nie mógł sprawnie reagować na wydarzenia w południowej części kraju.
Fragmenty z przewodnika turystycznego "Szlak transsyberyjski. Moskwa - Bajkał - Mongolia - Pekin". Wydawnictwo Bezdroża.
poleca:
