Leży w samym środku Kotliny Liptowskiej, na brzegach zalewu wodnego, jednego ze słowackich „mórz” – Liptovskiej Mary. Widać stąd szczyt, który jest symbolem Słowacji – Krywań.
Liptowski Mikulasz ma za sobą dzieje średniowiecznego miasteczka targowego i rzemieślniczego (będącego ośrodkiem zwłaszcza kuśnierstwa), znanego jako Święty Mikołaj, które wspomina się już w XIII w. W 1667 r. przeniesiono tu siedzibę żupy liptowskiej. To tutaj sąd żupny skazał na śmierć w 1713 r. słynnego zbójnika, postać na poły legendarną, Juraja Jánošíka, którego – zupełnie niesłusznie – po północnej stronie Tatr uważa się za Polaka...
W połowie XIX w. stał się Mikulasz ośrodkiem słowackiego odrodzenia narodowego, z pierwszą słowacką biblioteką publiczną (od 1829), pierwszym teatrem amatorskim (1830) czy słowackim towarzystwem kulturalnym Tatrin (1844). Tutaj zrodził się także pierwszy polityczny program Słowaków znany jako Postulaty narodu słowackiego (1848).
Miejsca, które warto zobaczyć
Centrum miasta stanowi plac Wyzwolicieli (Nám. osloboditeľov). W jego południowej pierzei znajduje się kościół św. Mikołaja, który zbudowany ok. 1280 r. na miejscu wcześniejszej kaplicy, jest najstarszym obiektem w mieście. W XVIII w. został przebudowany w stylu barokowym. W czasie II wojny światowej przywrócono mu gotycki charakter oraz zburzono mur. Naprzeciw kościoła widać dawny Dom Żupny (Župny dom), ukończony w 1793 r. Przebudowany za panowania Marii Teresy, otrzymał charakter klasycystyczny. Obecny wygląd nadała mu ostatnia renowacja w 1907 r.
Najstarszym zaś świeckim budynkiem w mieście jest dwór Pongraczów po przeciwnej stronie ulicy. Pongraczowie należeli do najbogatszych rodów królestwa węgierskiego, a ich historia spaja się z dziejami miasta. Dwór został zbudowany w XV w., w jego sąsiedztwie można dostrzec pozostałości murów obronnych. Obecnie mieści się tutaj niezwykle interesująca ekspozycja prac Kolomana Sokola, światowej sławy malarza i grafika, który urodził się w Liptowskim Mikulaszu (czynne: wt. – nd. 10.00 – 17.00).
Inną szlachecką siedzibą jest dwór Illésházych, mieszczący teraz Muzeum Janka Kráľa, znanego słowackiego poety okresu romantyzmu, związanego także z Orawą. W piwnicach znajdowała się kiedyś sala kaźni, gdzie torturowano Jánošíka, co upamiętnia wmurowana tu tablica.
Na tyłach hotelu przy ul. 1. mája, na zachód od rynku, stoi interesująca synagoga. Pierwsza, drewniana, powstała w 1731 r. Obecna, murowana, pochodzi z 1846 r. Bóżnica ucierpiała w dwóch pożarach: w roku 1878 i 1904. Obecny wygląd zawdzięcza renowacji wg projektu budapeszteńskiego architekta Ladislava Baumhorna. Chęć zwiedzenia trzeba zgłosić w Muzeum Janka Kráľa.
Warto także wybrać się na ul. Tranovského, gdzie uwagę przykuwa kilka obiektów. Neoromański kościół ewangelicki wzniesiono w latach 1783 – 85 za sprawą ziemianina ze znanej rodziny, Emeryka Berzevickiego. Po pożarze w 1885 r. świątynia została odnowiona.
W sąsiedztwie, przy ul. Školskiej 4, w pomieszczeniach byłego klasztoru Jezuitów z XVIII w., gdzie w XVIII w. działał pierwszy słowacki teatr amatorski, urządzono Muzeum Ochrony Przyrody i Jaskinioznawstwa (Slovenské múzeum ochrany prírody a jaskyniarstva) z interesującą ekspozycją minerałów (czynne XI – III: pn. – pt. 8.00 – 12.00, 12.30 – 16.00, IV – X dodatkowo sb. i nd. 9.00 – 17.00).
Przy ul. Tranovského 3 znajduje się Galeria Petra Michala Bohúňa. Kiedyś istniała tutaj ewangelicka szkoła ludowa, w której uczyli znani malarze, m.in. P.M. Bohúň, Ján Drahotín Makovický, Pavol Gallo. Obecnie eksponowana jest tu kolekcja sztuki gotyckiej, barokowej i współczesnej, urządzane są również wystawy czasowe (czynne: wt. – nd. 10.00 – 17.00).
Nie można także – będąc w Mikulaszu – pominąć Doliny Demianowskiej (Demänovská dolina) ze słynnymi jaskiniami.
Demianowska Jaskinia Lodowa (Demänovská ľadová jaskyňa), odległa o ok. 10 km od Mikulasza, jest jedną z pierwszych znanych jaskiń na świecie. Najwcześniejsze wzmianki pochodzą już z 1299 r., ale do zwiedzania została udostępniona dopiero pod koniec XIX w. Podobnie jak Jaskinia Wolności, ta również jest ulokowana na czterech poziomach z korytarzami o długości 1,7 km – zwiedzić można ok. 650 m (zwiedzanie codz., prócz pn., 15 – 31 V oraz IX: 9.30, 11.00, 12.30, 14.00; VI – VIII: co godzina 9.00 – 16.00; 1 X – 14 V: jaskinia zamknięta).
Podążając dalej na zachód główną drogą E50, dotrzemy także w pobliże znanych liptowskich cieplic. Usytuowana u podnóża Gór Choczańskich Bešeňova zachęca do pieszych wędrówek. Warto odwiedzić także sąsiednie uzdrowisko Lučky. W Bešeňovej znajduje się pomnik przyrody nieożywionej Bešeňovské travertíny. Kompleks wypoczynkowy ma – łącznie ze zbiornikami hotelowymi – 6 basenów: pływacki (884 m2, 160 cm), rekreacyjny (100 m2, 130 cm), męski siedzący (100 m2, 115 cm), żeński siedzący (100 m2, 115 cm), cieplicowy (336 m2, 135 cm), z toboganem (144 m2, 90 cm). Woda rdzawej barwy wydostaje się z głębokości 1987 m, u źródeł jej temperatura sięga 60 – 62°C, a w zbiornikach 36 – 40°C. Zawiera wapń, magnez, sód, potas, żelazo, mangan, pomagając w zwalczaniu chorób układu ruchowego, dróg oddechowych, dolegliwości urologicznych. Zimą nie byle jaką frajdę stanowić może wieczorne pluskanie się przy sztucznym oświetleniu, odważniejsi pewnie popróbują kąpieli śniegowych. Na miejscu można skorzystać z masaży rozluźniających całego ciała czy też zagrać w siatkówkę wodną i plażową. Czynne są solarium, bufety, restauracja.
W pobliżu Bešeňovej, na szczycie Úložisko, leży nad brzegami Liptovskiej Mary bardzo ciekawy skansen archeologiczny Wioska Celtycka, gdzie zrekonstruowano osadę Kotinov, która istniała tutaj na przełomie ery (czynne VII – VIII: pn. – nd. 9.00 – 17.00). Latem odbywają się tu atrakcyjne imprezy kulturalne na świeżym powietrzu – festyny historyczne z licznymi odwołaniami do kultury celtyckiej.
Docieramy do Rużomberku. Tu Wag malowniczo przełamuje się przez Wielką Fatrę, a w okolicy Kraľovan oddziela dwie fascynujące grupy górskie: Małą i Wielką Fatrę.
Fragmenty z przewodnika turystycznego "Słowacja. Karpackie serce Europy". Autor: A. Nacher, M. Styczyński, B. Cisowski, P. Klimek. Wydawnictwo Bezdroża.
poleca:
