Przewodniki i mapy

Można powiedzieć, że przewodniki w języku polskim po Bukowinie zarazem są, jak i ich nie ma. Niewątpliwie najbardziej aktualny jest przewodnik wydawnictwa Pascal „Rumunia”. Region Bukowiny zajmuje w nim jednak bardzo mało miejsca. Przewodnik ten skupia się na najważniejszych zabytkach, skracając do granic możliwości ich opis. Innymi przewodnikami po interesującym nas terenie są wydawnictwa z lat 70-tych: „Rumunia” Przemysława Burcharda i „Przewodnik po Rumunii” S. Bonifaciu, N. Doscănescu, I. Vasiliu-Ciotoiu, który jest przedrukiem przewodnika rumuńskiego. Oba te wydawnictwa zgodnie z manierą lat 70-tych opisują z namaszczeniem wielkie budowy socjalizmu i z niejakim masochizmem piszą o wyburzaniu starych dzielnic na rzecz „nowoczesnej” zabudowy. Zupełnie inną pozycją jest skromnie wydany przez Studenckie Koło Przewodników Górskich w Krakowie informator turystyczny „Bucovina” wyd. w 1987 roku, który bardzo kompetentnie opisuje geografię, historię i kulturę rumuńskiej Bukowiny. W każdej jednak z wymienionych tu pozycji brakuje dogłębnego scharakteryzowania i w miarę możliwości szczegółowego opisania najważniejszych zabytków tego regionu jakimi są niewątpliwie „malowane monastyry”.

Aktualnych przewodników rumuńskich praktycznie nie ma. Można jedynie kupić, na stoiskach obsługiwanych przez mniszki w monastyrach, foldery opisujące poszczególne klasztory. Wśród tych pozycji wybija się dostępna w wielu wersjach językowych pozycja „Bucovina... the monastic archipelago”. Jest ona wydana bardzo starannie, posiada ładne zdjęcia dające ogólny obraz wszystkich bukowińskich monastyrów. Ze starszych publikacji przewodnikowych na uwagę zasługuje książka „Obcinele Bucovinei” autorstwa Nicolae Barbu i Liviu Ionesi (seria Munţii Noştri), gdzie opisano szlaki górskie na terenie Obczyn Bukowińskich – dziś niestety w większości nieistniejące. Jeżeli chodzi o ukraińską Bukowinę, to jedynym, godnym uwagi przewodnikiem jest „Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie” Jacka Tokarskiego, który w formie katalogu opisuje zabytki okręgu czerniowieckiego.

Rynek map jest o wiele bardziej bogaty. Jeżeli chodzi o rumuńską część Bukowiny najlepszym zakupem jest „Suceava – Suceava County” obejmująca zarówno mapę Suczawy, jak i całego okręgu. Można ją kupić w księgarniach Suczawy lub w siedzibie „Automobil Clubul Român” (patrz: Plan Suczawy). Ukraińska Bukowina posiada jedną, lecz zupełnie przyzwoitą mapę „CZERNOWICKAJA OBŁAST’” (×ÍÎÂÖß ÎÁËÜ). Trzeba jej szukać w księgarniach regionu, najlepiej w Czerniowcach. Także w stolicy Północnej Bukowiny można nabyć całkiem przyzwoity plan tego miasta. Pomocą w dotarciu na Bukowinę, szczególnie samochodem, mogą okazać się mapy Rumunii wydane z serii „EURO CART” lub „MARKO POLO”, które choć są zupełnie niezłe, jeżeli chodzi o rumuńskie drogi krajowe, to często posiadają błędy w szczegółach. Z tej kategorii najlepszym wydawnictwem jest „Erdély” – węgierska mapa Transylwanii (Siedmiogrodu), która również obejmuje rumuńską część Bukowiny. W górskich wędrówkach nieocenioną pomocą mogą być reprinty map austriackich sprzed I wojny światowej (Cesarsko-Królewski Wojskowy Instytut Geograficzny) wydane w latach dziewięćdziesiątych (arkusze: Radowce, Wików, Suczawa, Kimpolung Mołdawski, Storożyniec, Hliboka).