Browar Kraków

Browar krakowski i fabryka przetworów słodowych J. Goetza to dawny browar Johna stojący na parceli przy ul. Lubicz 15 – 17. Wzniesiony w 1840 r. wg projektu von Pieretta dla R. Jennego, do 1903 r. stanowił własność rodziny Johno. Był to największy browar w mieście, zbierał liczne nagrody i medale na wystawach krajowych. W 1904 r. nabył go baron J. Goetz-Okocimski. W przededniu I wojny światowej browar produkował 36 tys. hl. Kryzys nadszedł po strajku robotniczym w roku 1936, kiedy browar na krótko zamknięto. Po 1945 r. zakład został rzecz jasna znacjonalizowany... i jako Browar Kraków podporządkowany Zarządowi Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu, a od roku 1968 przeszedł pod zarząd Okocimia.

W latach 70. zanotowano spadek produkcji z 230 tys. hl do 130 tys. hl. Przebojem okazało się w latach 80. piwo Krak Pils. Z uwagi na położenie na dwuhektarowej parceli w samym środku miasta browar nie mógł się rozwijać i ukierunkował się tylko na wytwarzanie jednej marki – Jasne Mocne, z roczną produkcją na poziomie 200 tys. hl. Połowa pomieszczeń piwowarskich znajduje się pod ziemią. Zakład ma nowoczesną szwedzką kotłownię parową. Stoi tu kilka zabytkowych budowli z 2. poł. XIX w. Najciekawszym jednak zabytkiem krakowskiego zespołu browarnego jest jedyny w Polsce przykład połączenia rezydencji właściciela z zakładem produkcyjnym. Siedziba właściciela (pod nr. 15) wybudowana została w latach 80. XIX w. wg projektu architekta A. Siedeka i połączona z salą restauracyjną. W latach 70. ubiegłego stulecia siedzibie nadano nową eklektyczną elewację, a w restauracji ulokowano kino (pierwsze z 1916 r. nazywało się „Lubicz”, ostatnie z lat 1952 – 90 „Młoda Gwardia”); obecnie przywrócono jej dawne funkcje. W 1985 r. zespół zabudowań browaru oficjalnie uznano za zabytkowy. W Krakowie można obejrzeć także zabudowania starszych browarów. Przy ul. Powiśle niszczeje budynek Browaru Królewskiego (nr 6 – 8) pochodzący z XVIII w. Browar ten został zamieniony w 2. poł. XIX w. na koszary, a obecnie planowane jest przekształcenie go w przedsionek szklanego hotelu amerykańskiej sieci Sheraton.

Dziś w Krakowie przy ul. Pachońskiego znajduje się też siedziba zarządu jędrzejowskiego browaru „Strzelec”.

Wiele z „czaru” średniowiecznego Krakowa przetrwało w knajpie przy Kalwaryjskiej 67, czyli firmowej piwiarni małego krakowskiego browaru Relakspol – klimat jak z PRL i piwo o dość specyficznym smaku za 2,5 zł. Warto spróbować! Zakład warzy dwa gatunki piwa – Pils (12% ekstraktu, 5,7 alk.) oraz Mocne (15,1% ekstraktu, 7,8% alk.). Założony w 1992 r. browar wciąż jest rozbudowywany, a jego wyroby sprzedawane są na rynek śląski.

Adres: Relakspol, ul. Borkowska 25, 30-438 Kraków, http://www.­re­laks­pol.com.pl

Najbardziej żywą w Krakowie legendą jest mit nieboszczki Austrii i dobrego cesarza Franza Jozefa. Na wielu ulicach dostrzeżemy cesarsko-królewską symbolikę zachęcającą do odwiedzin w pubie czy restauracji. Słynny krakowski minibrowar CK Browar, działający od 1996 r., nawiązuje także do habsburskiej belle époque – szkoda tylko, że naburmuszona obsługa nie zna owych dawnych dobrych i pięknych obyczajów.

Adres: CK Browar – pub, restauracja, night club, dyskoteka i Sala Myśliwska – Podwale 6 – 7, czynne do późnej nocy, http://www.ckbrowar.pl