Kina

Po pierwsze, kino to po węgiersku: mozi. Ostatnio – niestety – także: multiplex.

Po drugie, na Węgrzech większość filmów jest synchronizowana (szczególnie dotyczy to wielkich hitów kasowych). Jeśli nie chcemy zobaczyć Keanu Reevesa czy Sophii Loren mówiących po węgiersku, sprawdźmy, czy przy informacji o filmie nie podano skrótu mb. (magyar beszélő). Satysfakcjonujący ogromną większość
z nas skrót to fel. (felírátos), czyli projekcja w oryginalnym języku z podpisami.

Po trzecie, w dobie szerzącej się w świecie multipleksomanii w Budapeszcie udało się uchronić kilka niewielkich kin studyjnych, w których nie pachnie popcornem i w których holu można obejrzeć interesującą wystawę. Stało się tak dzięki utworzeniu sieci kin artystycznych Art Mozi, wspomaganej przez miasto. Zadaniem tej sieci jest prezentacja ambitnych filmów współczesnych, uznanych dzieł klasyki oraz – powiedzmy, zapożyczając wyrażenie od znanego duetu telewizyjnego – „pereł z lamu­sa”. Dodatkowe atuty sieci: tu znacznie częściej można zobaczyć filmy bez dubbingu, a bilety są dużo tańsze niż w multipleksach.

Poniżej zamieszczono krótkie opisy kilku kin wchodzących w skład sieci. Tak się złożyło, że większość z nich ma przedwojenną historię, są kameralne i nastrojowe, mają w sobie coś z ducha Cinema Paradiso. Po kątach snują się tu wzruszenia kilku pokoleń widzów, w powietrzu unosi się zapach kawy i nutka nostalgii. Bardziej przypominają dawne kluby filmowe niż współczesne bezosobowe sale kinowe. Zapalonym kinomanom polecam „kinową trasę”.

Művész (rok założenia 1930; Peszt, VII, Teréz krt. 30, tel.: 332 67 26; 5 sal projekcyjnych; ceny: 800 – 900 Ft, w pn. – 500 Ft). Największe z kin sieci. W holu wystawy fotograficzne. Punkt z książkami o filmie. Bufet i kawiarnia Underground. Raz na tydzień DJ.

Örökmozgó (rok założenia 1910; Peszt, VII, Erzsébet krt. 39, tel.: 342 21 67; ceny: 500 – 600 Ft). Głównie projekcja klasyki. Tygodnie mniej znanych kinematografii narodowych. Przemiła kawiarenka. Mały punkt z książkami.

Szindbád (rok założenia 1911; Peszt, XIII, Szent István krt. 16, tel.: 349 27 73; 2 sale; ceny: 500 – 700 Ft, pn. – 400 Ft, do 17.00 50% zniżki dla studentów). Głównie projekcje interesujących pozycji bieżących. Wystawy fotograficzne, plastyczne, często plakatów filmowych. Przytulna kawiarenka.

Bem (rok założenia 1916; Buda, II, Margit krt. 5/B, tel.: 316 87 08; 1 sala; ceny: 600 – 400 Ft) Kino trochę z innej epoki: zaniedbane, a jednak przyjazne. Z racji na ceny, szczególnie lubiane przez brać studencką. Głównie projekcje gło­śnych filmów z ostatnich 10 – 15 lat.

Toldi (rok założenia 1934; Peszt, V, Bajcsy-Zsilinszky út 36 – 38, tel.: 472 03 97; 2 sale; ceny: 700 Ft,  wt. – 400 Ft). Głównie projekcje ciekawych produkcji bieżących, premiery młodych krajowych filmowców, spotkania z twórcami. Gości Titanic Fesztivál – budapeszteński odpowiednik Warszawskiego Festiwalu Filmowego, prezentujący nowe, niepokazywane jeszcze na Węgrzech filmy.

Tabán (rok założenia 1913(?); Buda, I, Krisztina krt. 87 – 89, tel.: 356 81 62; 1 sala; ceny: 660 Ft, w pn. – 390 Ft). Głównie projekcje wartościowych filmów europejskich i węgierskich; tworzy własne cykle projekcyjne, prezentujące poszczególne epoki, style i reżyserów. W malutkim, przytulnym holu kawiarenka i zestaw zdjęć wszystkich działających i nieistniejących już budapeszteńskich kin!

Spośród multipleksów warto wymienić Corvin Budapest Filmpalota (Peszt, VIII, Corvin köz 1), którego historia sięga 1922 r. Było to wówczas największe i najbardziej imponujące kino w mieście, z salą projekcyjną na 1200 widzów i miejscem na 30-osobową orkiestrę! W 1996 r. kino przebudowano, tworząc 6 sal projekcyjnych. W budynku działa też kawiarnia Casablanca oraz wypożyczalnia kaset Odeon.