Winiarnie
Menu w winiarniach zazwyczaj nie ma wiele wspólnego z tradycyjną kuchnią czeską. W karcie znajdziemy typowe dania z mięsa, drobiu, ryb i dziczyzny, serwowane z sosami w towarzystwie gotowanych lub smażonych ziemniaków albo frytek. Niektóre lokale, zatrudniające zdolnych kucharzy, proponują bardziej oryginalne dania, określane zwykle w menu jako jídla na objednávku lub minutky. Są to potrawy na zamówienie, na których przygotowanie potrzeba ok. pół godziny. Czas ten łatwo wypełnić degustacją lokalnych win.
Wiele winiarni jest czynnych już od południa, ale część otwiera podwoje dopiero wieczorem. W dni wolne od pracy pozostają czynne do późna w nocy, z reguły do północy lub dłużej. W mniejszych miejscowościach winiarnie bywają zamknięte od poniedziałku do środy.
Restauracje i gospody
Około południa zwykle nie ma problemu ze znalezieniem miejsca, w którym można coś zjeść. Czesi w tym czasie jedzą obiad, który jest głównym posiłkiem dnia. Wieczorem spożywa się głównie kolację na zimno, złożoną z chleba z serem, wędliną lub mięsem. Większość restauracji (restaurace) zaczyna serwować obiady już od 11.30 i ciepłe posiłki można zamawiać aż do późnego wieczora. W karczmach i gospodach zasadniczo (hospoda i hostinec) podaje się mocne trunki, ale przeważnie w ofercie znajdują się też zakąski i ciepłe dania. Natomiast pohostinství i pivnice prawie nigdy nie serwują posiłków.
Karty dań są z reguły podzielone na dwie części. W pierwszej znajdziemy specjalności dnia i dania gotowe (hotova jidla), które podaje się w porze obiadowej, aż do ich wyczerpania. Druga część menu zawiera zimne i gorące przystawki (studené a teplé předkrmy), zupy (polévky), dania główne (jídla na objednávku lub minutky), dodatki (přilohy) i desery (zákusky).
Wiele droższych restauracji dodaje do rachunku opłatę za obsługę (couvert) w wysokości 10 – 20 Kč. W większości lokali, szczególnie tych tańszych, płacimy za wszystkie dodatki, np. słone paluszki i orzeszki (slané tyčinky a oříšky). Jeżeli więc nie zamawialiśmy, a kelner postawił je na stole, zapytajmy, czy płacimy i ile kosztują (za to se platí? i kolik to stojí?). Wybierając się coś, pamiętajmy o niepisanej zasadzie, mówiącej, że lokale gastronomiczne przy hotelach i w miejscach atrakcyjnych turystycznie są o wiele droższe od tych położonych na uboczu. Zwyczajowo zostawia się też ok. 10% napiwku, jeśli nie jest zawarty w cenie. Poza tym, im większe miasto, tym dłużej możemy zjeść coś gorącego. W dużych miejscowościach większe lokale gastronomiczne w ciągu tygodnia są otwarte na pewno do godz. 22.00, w weekendy dłużej i kuchnia powinna działać do samego końca. Natomiast w małych miasteczkach czy wsiach możemy mieć problem ze zjedzeniem czegoś gorącego po godz. 18.00.
Ceny są zróżnicowane. Nikogo nie zdziwi, że im lepszy lokal, tym ceny wyższe. Drugie danie może kosztować zarówno 50, jak i 400 Kč. Przeciętnie jednak wydając 100 Kč, najemy się do syta. Z ceną jest podobnie. Za kufel zapłacimy od 12 do 80 Kč (w Pradze).
Fragmenty z przewodnika turystycznego "Morawy Południowe. Na winnych ścieżkach". Autor: Richard Nebesky. Wydawnictwo Bezdroża.
poleca:
