Znojmo

Idealnym miejscem na rozpoczęcie wędrówki jest historyczne centrum Znojma, położone na wzgórzu ponad doliną rzeki Dyji (Dyje). W kilku dobrych sklepach winnych i barach znajdujących się w obrębie starówki można zakosztować lokalnych specjałów. W malowniczej panoramie miasta dominują wieże kościoła św. Mikołaja i ratusza. Najcenniejszym zabytkiem miasta jest romańska rotunda ze wspaniałymi freskami przedstawiającymi czeskie księżniczki.

W pobliżu miasta odkryto ślady prehistorycznych osad. Po przeciwnej niż zamek stronie doliny natrafiono na jedno z największych ufortyfikowanych osiedli z czasów Państwa Wielkomorawskiego. Dzisiejsze miasto założył, w XI w., książę Břetislav, a za panowania króla Przemysła Ottokara I otrzymało ono przywilej wolnego miasta królewskiego (1226 r.). Prawdziwy rozkwit nastąpił w XIV w., kiedy wybrukowano miejskie ulice, poprowadzono wodociąg i założono dwa szpitale. Było to wówczas jedno z zaledwie kilku miast królestwa czeskiego o tak nowoczesnej infrastrukturze. Podczas wojny trzydziestoletniej Znojmo było oblegane przez Szwedów. Ogromny okup uchronił miasto przed splądrowaniem. Pod koniec XVII w. zaraza, która pochłonęła 800 ofiar, spowolniła jeszcze odradzanie się miasta z ruin. W czasie wojen napoleońskich, na początku XIX w., Austriacy i Francuzi stoczyli kilka bitew w sąsiedztwie. Druga połowa XIX w. przyczyniła się do rozwoju nowych gałęzi przemysłu, takich jak ceramika i przetwórstwo owoców i warzyw, stanowiących do dziś ważną gałąź lokalnej gospodarki. Po I wojnie światowej Znojmo znalazło się w granicach nowopowstałej Czechosłowacji (1918 r.), by po dwudziestu latach zostać wcielonym do Trzeciej Rzeszy Niemieckiej. Po zakończeniu II wojny światowej stało się ponownie częścią niepodległej Czechosłowacji, a ostatecznie Republiki Czeskiej. W 1971 r. historyczne centrum miasta objęto ochroną konserwatorską i w całości uznano za zabytek.

Informacja turystyczna

Miła obsługa Biura Informacji Turystycznej (Turistické Informační Centrum), tel./faks: 515 22 25 52, e-mail: ti@beseda.znojmo.cz, http://www.znojmo.cz, mieszczącego się przy ul. Obrokovej 10, pomoże w znalezieniu noclegu. Pracownicy informują i rezerwują bilety na odbywające się w mieście i regionie imprezy oraz koncerty. Biuro jest czynne w dni powszednie w godz. 8.00 – 18.00, a w soboty w godz. 9.00 – 17.00. Od października do marca czynne tylko w soboty, w godz. 8.00 – 12.30.

Biuro Parku Narodowego Podyjí (správa národního parku podyjí) – tel.: 515 22 11 15, e-mail: info@nppodyji.cz, http://www.nppodyji.cz – usytuowane przy ul. Na vyhlídce 5, w okresie zimowym (podczas gdy jest nieczynne biuro informacji Čížov) udziela informacji dotyczących parku.

Stowarzyszenie Znojemskich Winiarzy (Sdružení znojemských vinařů), tel.: 515 22 47 01, znajdziemy przy ulicy Dvořákovej 21. Czynne w poniedziałki i środy w godz. 8.00 – 12.00.

Dojazd, połączenia, orientacja

Pociągi. Dworzec kolejowy jest położony niedaleko od centrum miasta, w kierunku południowo-wschodnim, ul. dr. M. Horákovéj, tel.: 515 21 91 49. Przechowalnia bagażu czynna codziennie w godz. 5.00 – 21.00. Należy jednak pamiętać, że pracownicy mają trzy przerwy w ciągu dnia. Znojmo jest końcową stacją podrzędnej linii kolejowej. Aby dostać się stąd do Wiednia (Wien Nord), należy przesiąść się w austriackim Retz (1 godz. 30 min, 480 Kč). Tylko jeden bezpośredni pociąg kursuje stąd do Pragi (4 godz., 257 km). W innym wypadku są konieczne dwie przesiadki na stacjach Okříšky i Jihlava. Miejscowości z bezpośrednimi połączeniami kolejowymi to: Šatov (7 połączeń dziennie, 11 km, 12 min), Hrušovany nad Jeviškou (9 dziennie, 26 km, 30 min), Břeclav (12 dziennie, 69 km, 2 godz., przez Mikulov) oraz Brno (6 dziennie, 89 km, 1 godz. 45 min).

Autobusy. Dworzec autobusowy znajduje się obok kolejowego. Nie ma tu kas ani informacji, jednak miejsce poznamy po słupkach stanowisk z rozkładami jazdy. Nieco chaosu wprowadza fakt, że kursy obsługuje trzech przewoźników, lecz żaden z nich nie ma swojego wyłącznego stanowiska. Również rozkłady jazdy nie podają, który kurs jest obsługiwany przez jaką firmę. Dwie z nich mają swoje biura w mieście: ČAS Znojmo, ul.Rudoleckého 28, tel.: 515 22 15 7522 15 75, oraz Autoexpres Psota, ul. Rudoleckého 25, tel.: 515 22 68 48. Trzy razy w tygodniu odjeżdżają stąd autobusy do Wiednia (93 km, 1 godz. 30 min, 300 – 350 Kč). Inne bezpośrednie autobusy kursują do Pragi (2 połączenia dziennie, 208 km, 3 godz.), Brna (9 dziennie, 22 km), a także do wielu wiosek, takich jak Šatov, Jaroslavice czy Lechovice. Powyższe kursy odchodzą tylko w dni powszednie. W weekendy kursów jest zaledwie kilka lub nie ma w ogóle.

Komunikacja miejska. Autobusy miejskie kursują nieregularnie. Bilety kupuje się u kierowcy (6 Kč). Działa tu duża ilość przedsiębiorstw taksówkowych. Polecić można Taxi – nádraží, tel.: 515 22 10 10).

Orientacja. Większość zabytków i miejsc przydatnych turyście znajduje się w obrębie historycznego centrum. Na spacer po starówce można udać się ulicami Rudoleckého i Lidicką, na północny zachód od stacji kolejowej i dworca autobusowego. Głównymi placami miasta są Masarykovo i, dalej na północ, Horní. Obok mieści się poczta. Zamek jest położony na wschód od Horní nám.

Miejsca, które warto zobaczyć

Spacer po starym mieście najlepiej rozpocząć od nám. Svobody. Z południowego krańca placu odchodzi w prawo ul. Jezuitská, prowadząca na Jezuitské nám. Znajdujący się tu barokowy kościół św. Michała (kostel sv. Michala), pierwotnie romański, należał do zakonu jezuitów. Idąc ul. Veselá, przez Václavské nám., dochodzimy do ul. Přemyslovců. Pod numerem 6 – w budynku dawnego klasztoru minorytów – mieści się Muzeum Południowych Moraw (Jihomoravské muzeum). Ekspozycja obejmuje kolekcję orientalnej broni, wyroby kowalskie oraz miejscowe znaleziska archeologiczne i geologiczne. Muzeum jest czynne w dni powszednie w godz. 10.00 – 18.00 (od maja do sierpnia) i 8.00 – 17.30 (od września do kwietnia). Bilet wstępu kosztuje 15 Kč.

Naprzeciw znajduje się browar Hostar. Po lewej stronie głównego budynku browaru można przejść do zamku i rotundy św. Katarzyny. Znojemski zamek (Znojemský hrad), wzniesiony w wieku XI, w ciągu XVIII w. gruntownie przebudowano w stylu barokowym. Zwiedzającym są prezentowane dawne rzemiosła, meble z epoki, broń, druki i lokalne wyroby ceramiczne. Rotunda NMP i św. Katarzyny (rotunda Panny Marie a sv. Kateřiny) jest XI-wieczną budowlą romańską. Wewnątrz zachowały się cenne freski z XII w., przedstawiające najprawdopodobniej księżniczki czeskie z rodu Przemyślidów. Rotundę można zwiedzać codziennie z wyjątkiem poniedziałków, w godz. 10.00 – 18.00, w okresie od czerwca do września. W maju rotunda jest otwarta tylko w weekendy. Wstęp wynosi 90 Kč. Kompleks jest otwarty przez cały rok w godz. 9.00 – 22.00 (zimą do 20.00). Wstęp jest bezpłatny.

Powróciwszy na ul. Přemyslovců, można zejść następnie wzdłuż ul. Velká Františkánská do Mikulášské nám. Znajdujący się tu kościół św. Mikołaja (kostel sv. Mikuláše) z 1138 r. jest główną świątynią miasta. Dużej wartości architektonicznej są chór i nawa kościoła. Wewnątrz znajduje się figura Chlebowej Madonny, nazwanej tak od domu, w którym pierwotnie była ustawiona. Według legendy, u jej stóp nigdy nie zabrakło chleba, niezależnie od tego, ile go zjadano. Obok kościoła stoi dwupiętrowa, cmentarna kaplica św. Wacława (svatováclavská kaple).

Kontynuując spacer ulicą Velká Mikulášská, dochodzimy do Masarykovo nám. z barokowymi: kolumną morową (barokní morový sloup) z lat 1679 – 82 i fontanną (kašna). Po południowej stronie placu stoi klasztor kapucynów (Kapucínský klášter) wraz z kościołem św. Jana Chrzciciela (kostel sv. Jana Křtitele). W XVI-wiecznej kamienicy, pod numerem 11, mieści się filia Muzeum Południowych Moraw (Dům umění, Jihomoravské muzeum). Ekspozycja stała prezentuje sztukę gotycką i barokową. Czynne codziennie w godz. 10.00 – 18.00. Wstęp kosztuje 20 Kč.

W północnej pierzei Masarykovo nám., przy ul. Obrokovej stoi piękna wieża ratuszowa (radniční věž). Wzniesiono ją w 1. poł. XV w. Wieża ma 80 m wysokości i roztacza się z niej wspaniała panorama miasta i jego okolic. Za 20 Kč można się wspiąć , po 162 schodach, na sam szczyt. Taras widokowy jest udostępniony dla zwiedzających codziennie od maja do września w godz. 9.00 – 17.00, codziennie z wyjątkiem niedziel w kwietniu i październiku oraz w weekendy w marcu i listopadzie w godz. 9.00 – 16.00.

Na wschód od wieży, po przejściu ul. Kramářskiej dojdziemy do nám. Slepičí trh. Pod numerem 2 znajdziemy zejście do znojemskich katakumb (Znojemské podzemí). Jest to labirynt o łącznej długości 30 m, łączący miejskie piwnice. Początkowo służąc jako skład, stał się wkrótce miejscem schronienia mieszczan podczas najazdów. 40-minutowe przejście katakumbami kosztuje 40 Kč, lecz musi się uzbierać przynajmniej 10-osobowa grupa. Podziemia można zwiedzać w godz. 9.00 – 16.00 (kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik) i 9.00 – 17.00 (lipiec, sierpień).

Warto wybrać się do położonej 1 km na północ od Znojma wioski Přímětice, gdzie znajduje się jedna z największych w kraju piwnic, zwana Krzyżową (Křížový sklep). Wybudowali ją znojemscy jezuici w XVIII w. Turyści indywidualni mogą ją oglądać w piątki w godz. 12.00 – 15.00. Dla zorganizowanych grup jest możliwe zamówienie zwiedzania połączonego z degustacją win (od stycznia do sierpnia, tel.: 515 22 50 14).

Wydarzenia

Najhuczniej obchodzone w mieście jest Znojemskie Winobranie. Świętowaniu plonów towarzyszy obszerny program kulturalny: parada w kostiumach historycznych, tradycyjny jarmark i występy trup aktorskich, niczym w wiekach średnich. Zwyczajowo Winobranie urządza się w weekend najbliższy połowie września. W połowie marca ma miejsce Degustacja „Na św. Józefa” (Josefský košt). Doroczny Puchar Znovínu i Vinařská 50 zainteresuje z pewnością zapalonych cyklistów. Jest to rajd na rowerach górskich szlakami winnymi regionu Znojma. Odbywa się zazwyczaj końcem czerwca.

Noclegi

Gwiazdkami oznaczono kategorię cenową noclegu. Objaśnienie znajdziesz na s. 81.

Kempingi. W samym miasteczku nie ma pola namiotowego. Jednak 7 km na północ od Znojma leży obszerny Camp Colorado, ul. Žerůtky 98, *, tel./faks: 515 25 53 27, czynny od maja do września. Posiada bungalowy i basen.

Schroniska młodzieżowe. Spośród kilku w mieście można polecić schronisko Ubytovna města Znojma, znajdujące się przy ul. Kuchařovickiej 25, *, tel.: 22 43 47, o podstawowym standardzie.

Pensjonaty i hotele. Cyklopenzion u Mikuláše przygotowano z myślą o turystach na dwóch kółkach (jest tu specjalne miejsce do przechowywania rowerów). Pensjonat mieści się w zabytkowym budynku stojącym przy Mikulášskim nám. 8, **, tel.: 515 22 08 56, 0603 83 66 93. W szykownym pensjonacie Jesuitská, ul. Jesuitska 5, ***, tel./faks: 515 22 14 40, pokoje są czyste i nowocześnie urządzone. W razie kłopotów ze znalezieniem miejsca można się udać do hotelu Dukla, znajdującego się na południe od centrum, ul. Dukelska 2869/147, ***, tel.: 515 22 73 20, faks: 515 22 73 22. Ten wielkopłytowy wysokościowiec, jak na hotel, jest dość wyeksploatowany, ale przynajmniej tani. Dużo lepiej prezentuje się hotel U Divadla, nám. Republiky 16, ****, tel.: 515 22 45 16, w którym śniadanie jest wliczone w cenę. Najbardziej luksusowy jest hotel Doktor, ul. Na Valech 7, ****, tel./faks: 515 26 07 29, e-mail: hotel-doktor@volny.cz. Urządzono go w stylowej willi z pięknym widokiem na dolinę rzeki Dyji. Śniadanie jest wliczone w cenę, a goście mają do dyspozycji niewielki fitness club.

Gastronomia

Targ warzywno-owocowy znajdziemy przy południowym krańcu Masarykovo nám. Kilka supermarketów napotkamy przy ulicach: Vídeňská třída i Pražská. Niewielki dom towarowy jest przy nám. Slepičí trh.

Lokale gastronomiczne podzielono według kategorii cenowych. Objaśnienie znajdziesz na s. 82.

Restauracje. W świetnej restauracji wegetariańskiej Hospůdka Na Věčnosti, ul. Velká Mikulášská 11, *, tel.: 515 22 18 14, e-mail: navecnosti@navecnosti.cz, serwują halušky przyrządzane na 21 sposobów, również z różnymi gatunkami sera. Oferuje także niedrogi posiłek dnia, jednak tylko w dni powszednie. Większość sal jest dla niepalących. Otwarta codziennie w godz. 10.00 – 22.00. Restauracja U radnice, ul. Zelenářska 11, **, tel.: 515 24 11 94, jest ulubiona przez mieszkańców miasta. Mięsa, drób i ryby są tu przyrządzane w wymyślny sposób. Wegetarianie mogą spróbować ruskich pierogów (pirogy) i serowych kotlecików. Vinárna V podkroví, ul. Kramářska 3, **, tel.: 515 22 09 18, oferuje wiele dań mięsnych i rybnych oraz dobry wybór win. Lokal czynny od poniedziałku do czwartku w godz. 10.30 – 22.00, w piątek i sobotę do 2.00. Nowoczesna i modna restauracja La Casa Navarra, ul. Kovářska 10, ***, tel.: 515 26 68 15, ma w menu dania różnych kuchni, obficie okraszane dodatkami.

Winiarnie. Znajdujący się w piwniczce przy Horní nám. 20 Znojemský vinný sklípek, tel.: 515 26 18 72, proponuje różnorodny wybór miejscowych win i kilka przekąsek. Winiarnia czynna codziennie w godz. 9.30 – 18.00, w piątek i sobotę do 22.00, w niedzielę od południa do 20.00. Interesującym miejscem jest również Kafe U soudu, ul. Vídeňska 3. Prócz wina serwuje się tu także inne alkohole (głównie piwo), kanapki i sałatki. Czynne: w piątki w godz. 9.00 – 23.00, w sobotę przerwa trwa od południa do 17.00, w niedzielę jest otwierany o 16.30.

Puby, kawiarnie i herbaciarnie. Przyjemna Holandská Hospůdka, Mikulášske nám. 8, ma swój klimat, podobnie jak staromiejskie uliczki w tej okolicy. Czynna w dni powszednie w godz. 15.00 – 22.00, w weekend: 15.00 – 23.00. Pařížská kavárna, Mariánské nám., zadowoli nie tylko amatorów dobrej kawy, ale także tych, którzy spędzić chcieliby czas w miłym towarzystwie. Jest to jedno z ulubionych miejsc spotkań znojemskiej młodzieży. Przejście w bramie, Horní nám. 10, i w dół do piwniczki prowadzi do herbaciarni Naše čajovna. Herbaty w ogromnym wyborze są tu serwowane w dni powszednie w godz. 10.00 – 22.00, w piątek i sobotę: 10.00 – 23.00.

Winoteki. Spośród kilku sklepów z winem rozsianych po mieście warto zajrzeć do Vinotéki Vinných sklepů Lechovice, należącego do winiarzy z wioski Lechovice, położonej na wschód od Znojma. Sklep znajduje się przy ul. Dolní Česká 25. Duże przedsiębiorstwo Znovín Znojmo (z siedzibą w Šatovie, na południe od Znojma) posiada dwa sklepy z bogatym wyborem win. Jeden leży przy ul. Horní Česká 2, tel.: 515 22 07 00, drugi natomiast jest położony w Louckým klášterze, tel.: 515 26 72 37, ul. Loucká (przecznica od Vídeňskiej třídy). Sklepy prowadzą też sprzedaż wysyłkową. Czynne od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 18.00, w sobotę: 8.00 – 12.00. Alfra, ul. Fr. Všetečka, Rooseveltova 41, tel.: 515 22 40 14, proponuje wybór win różnych producentów z całego regionu Znojma. Czynny w dni powszednie w godz. 14.30 – 20.00, w sobotę: 9.00 – 11.00.

Rozrywka

Bilety na przedstawienia i koncerty można kupić zarówno w Biurze informacji turystycznej, jak i przy wejściu na wieżę ratuszową, ul. Obroková 12. Miejscowe kino – Kino Svět, znajduje się przy ul. Havlíčkovej 7. Koncerty muzyki klasycznej odbywają się w Znojemskiej Besedzie, Masarykovo nám. 22, lub w którymś z kościołów. Teatr miejski – Městské divadlo, nám. Republiky, wystawia sztuki wyłącznie w języku czeskim. Hospůdka Na Věčnosti, ul. Velká Mikulášská 11, tel.: 515 22 18 14, e-mail: navecnosti@navecnosti.cz, kilka razy w miesiącu organizuje koncerty muzyki rozrywkowej i alternatywnej. Z programem można się zapoznać na stronie internetowej: http://www.navecnosti.cz. Dyskoteka Chevignon mieści się w suterenie kąpieliska miejskiego, nám. Svobody. Czynna codziennie do 5.00. Disco Club Manhattan, ul. F. J. Curie 10, jest otwarty tylko w piątki i soboty w godz. 22.00 – 4.00.

Miejscowa drużyna hokejowa HC Excalibur Znojemští orli bierze udział w ekstraligowych rozgrywkach. Mecze z ich udziałem można oglądać od września do marca na Lodowisku (Zimní stadion) przy ul. Dvořákovej 21.

Informacje praktyczne

Liczba mieszkańców: 37 000, położenie: 250 – 300 m n.p.m.

Poczta. Znajdujący się przy ul. Milady Horákové 6 urząd pocztowy jest czynny w dni powszednie w godz. 7.00 – 18.00, w sobotę: 7.00 – 13.00. Chociaż nie ma centrali telefonicznej, działa tu kilka budek telefonicznych.

Wymiana waluty. Kilka banków z bankomatami znajduje się w różnych punktach miasta. Jednym z nich jest Komerční banka na nám Svobody 18 – czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 17.00.

Pomoc medyczna. Spośród wielu aptek Lékárna „U radnice” jest najdogodniej położona – przy ul. Obrokovej 18. Szpital i poliklinika znajdują się w północnej części miasta, ul. Mudr. Jana Janského 11, tel.: 515 21 51 11.

Posterunek policji znajdziemy przy ul. Jana Palacha 2, tel.: 515 22 55 55.

Internet. W miasteczku kawiarenki internetowe ciągle się zmieniają, pojawiając się, ale często równie szybko znikając. Jedyną, jaką znaleźliśmy, była Video půjčovna Svět, przy ul. Havlíčkovej 7, czynna codziennie w godz. 10.00 – 22.00.

Rowerzyści. W Znojmie działa kilka sklepów rowerowych, prowadzących również serwis. Cyklo Kučera znajduje się przy ul. Kovářskiej 11, tel.: 515 22 56 18, a Cyklo Santé przy ul. Coufalovej 15, tel.: 515 58 28 11. Cyklosport Šuler, Horní nám. 8, tel.: 515 22 20 33, ma jeszcze dwa inne punkty w mieście. Sklepy zwykle są otwarte w dni powszednie w godz. 8.00 – 17.00, z przerwą od 12.00 do 13.00, w sobotę: 8.00 – 12.00.

Przewodniki i mapy. Godną polecenia księgarnią z odpowiednim wyborem map jest Knihkupectví Houdková D., znajdująca się przy nám. Divišovo 12.

Sprzęt sportowy (turystyczny i górski) oferuje Top sport, ul. Horní Česká 48, tel.: 515 24 36 77.

Obiekty sportowe. Miejskie kąpielisko (Městské lázně), przy nám. Svobody 15, ma dwa 15-metrowe baseny. Korty do tenisa i squasha są w hali sportowego klubu Ronja, ul. Dvořákova 21, tel.: 515 22 88 68.