ORGANIZACJA STUDIÓW
Bułgaria zaprasza na studia na 51 uczelni, w tym 37 publicznych i 14 prywatnych. Są to uniwersytety (universiteti), wyższe szkoły specjalistyczne (spezializirani visshi uchilishta) i koledże o profilu zawodowym (samostojatelni kolei). Studia doktoranckie oferuje również m.in. Bułgarska Akademia Nauk i niektóre instytuty naukowe. Pełna lista uczelni znajduje się na stronie www.studyinbulgaria.bg. Rok akademicki trwa w Bułgarii 32 tygodnie i jest podzielony na dwa semestry. Dokładne terminy rozpoczęcia nauki ustalają uczelnie.Stopnie akademickie
Bułgaria uczestniczy w Procesie bolońskim, w kraju tym obowiązuje więc trzystopniowy system wyższej edukacji. Maturzyści mają do wyboru trzy- lub czteroletnie studia I stopnia. Te pierwsze – zwykle zawodowe - kończą się uzyskaniem tytułu professional bachelor in… (w szkołach specjalistycznych) lub college degree (w koledżach), te drugie - dyplomem licencjata (bachelor). Studia II stopnia obejmują kierunki roczne lub dwuletnie (w zależności od długości studiów I stopnia), umożliwiające uzyskanie dyplomu magistra (master). W przypadku medycyny, stomatologii, prawa, architektury i niektórych innych kierunków dostępna jest ścieżka zintegrowana, 5- lub 6-letnia. Studia III stopnia – czyli doktoranckie – trwają minimum 3 lub 4 lata. By zakończyć każdy etap studiów trzeba zdać państwowy egzamin i obronić pracę. Studenci mogą wybrać kierunki w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin, dostępne są też kursy zdalne.
REKRUTACJA
Każda uczelnia samodzielnie prowadzi rekrutację i ustala zasady przyjęć. Podstawą do ubiegania się o miejsce jest dyplom maturalny wraz z Suplementem do Dyplomu, czyli formularzem precyzującym charakter odebranego dotąd wykształcenia. Świadectwo dojrzałości należy przetłumaczyć na język bułgarski, poświadczyć w bułgarskim konsulacie w Polsce i nostryfikować w biurze ENIC/NARIC (działa przy Ministerstwie Edukacji, Młodzieży i Nauki). Dyplom i certyfikat jego nostryfikacji należy dostarczyć na uczelnię wraz z kompletem pozostałych dokumentów. Pracownikom uczelni trzeba przedstawić formularz aplikacyjny (z opisem poziomu znajomości j. bułgarskiego), zaświadczenie o stanie zdrowia (do zdobycia w konsulacie), kopię dokumentu tożsamości (przetłumaczoną i potwierdzoną notarialnie) oraz cztery zdjęcia.
Znajomość języka, certyfikaty
Bułgaria konsekwentnie rozwija i coraz aktywniej promuje ofertę studiów w językach angielskim, niemieckim i francuskim. Głównie chodzi tu o kierunki medyczne (medycyna, farmacja, pielęgniarstwo) oraz architekturę. Kto ma ochotę studiować po angielsku, musi przedstawić certyfikat TOEFL (min. 550 punktów), IELTS (ocena min. 6.0) lub FCE (First Certificate in English). W przypadku jęz. francuskiego wymagane są certyfikaty DELF (Diplôme d’Etudes en Langue Française) lub DALF (Diplôme Approfondi de Langue Française), a niemieckiego – np. TestDaF (Test Deutsch als Fremdsprache). Kto ma ochotę studiować w języku bułgarskim, musi zaliczyć rok przygotowawczy (rekrutacja zwykle do 30 września) lub przejść intensywny kurs. Np. Uniwersytet Sofijski zaprasza na zajęcia trwające 9 miesięcy (800 - 1000 godzin), w nie większych niż 10-osobowe grupach, za „jedyne” 3300 euro. Zdanie końcowego egzaminu oznacza otrzymanie państwowego certyfikatu i umożliwia podjęcie studiów.
KOSZTY STUDIOWANIAUtrzymanie i zakwaterowanie
Studia w Bułgarii są płatne - i dość drogie. Stawki różnią się w zależności od uczelni. Na kierunkach technicznych rok studiów I stopnia kosztuje od 2200 do 3500 euro, na kierunkach ekonomicznych – od 2200 do 4000, a za medycynę, stomatologię i farmację trzeba zapłacić od 5500 do 8000 euro. Opłata za naukę na kierunkach wykładanych w językach obcych wynosi od 3800 do 6500 euro rocznie (w zależności od poziomu studiów).
Utrzymanie i zakwaterowanie. Bułgarskie uniwersytety oferują miejsca w akademikach i kampusach studenckich. Ceny nie są wygórowane. Dwuosobowy pokój z łazienką i współdzielonym aneksem kuchennym kosztuje 35-70 euro miesięcznie, trzyosobowy - 30 euro. Wynajem mieszkania kosztuje od 150 do 300 euro. W sumie, by przeżyć miesiąc w Bułgarii trzeba mieć ok. 400–500 euro.
Stypendia
Studenci z Polski mogą ubiegać się o stypendia w ramach programu CEEPUS II. Wszystkie szczegóły na stronie Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej. Stypendia naukowe i socjalne przyznają również uniwersytety (ale tylko dla studiujących w jęz. bułgarskim), każdy według nieco innych kryteriów. Informacje o stypendiach na Uniwersytecie Sofijskim znajdziesz na stronie internetowej Departamentu Nauczania Języków Obcych i Studentów Międzynarodowych.
PRACA DLA STUDENTA
Rynek pracy jest otwarty, trudno jednak zarobić pieniądze na studia. Płaca minimalna w przeliczeniu na euro w sierpniu 2011 r. wynosiła zaledwie 122 euro, a średnia 310 euro. Znacznie powyżej średniej zarabiają mieszkańcy Sofii oraz Warny i Płowdiw. Pierwsze kroki w poszukiwaniu pracy należy skierować do uczelnianego biura karier. Z pewnością pomogą również organizacje studenckie i młodzieżowe. Więcej informacji znajdziesz na stronie bułgarskiej Krajowej Agencji ds. Zatrudnienia. Możesz też skorzystać z internetowych wyszukiwarek ofert pracy: www.jobtiger.bg, www.jobs.bg, www.itjobs.bg, www.need.bg.
UWAGI
LINKI
Lista uczelni wraz z www i mapami
Szkolnictwo wyższe we Włoszech
Centrum karier uniwersytetu Sofijskiego
Bułgarska agencja ds. Oceny i Akredytacji
Strona poświęcona Bułgarii