Freyung

Freyung – „wolne miejsce” – to określenie nawiązuje do prawa udzielania schronienia każdemu zbiegowi (z wyjątkiem ludzi oskarżonych o morderstwo), które nadano zakonnikom kościoła Schotten. To samo prawo posiadała także katedra św. Szczepana. Zniosła je dopiero cesarzowa Maria Teresa. Na placu niegdyś przekrzykiwały się przekupki i sprzedawcy słodyczy, wystawiano przedstawienia kukiełkowe. Pośród tego zgiełku stała szubienica, na placu odbywały się bowiem szybkie egzekucje bez wyroku. Dopiero w XVIII w. wzniesiono kamienice i plac nabrał obecnego wyglądu. Zbudowano wtedy, pod nr. 2, pałac Ferstel oraz pałace: Harrach (pod nr. 3), Kinskich (pod nr. 4) i jeden z najstarszych (z 1546 r.) – Porcia.

Pałac Kinskich, z piękną fasadą i wspaniałymi schodami, został wzniesiony między 1713 a 1726 r. w stylu włoskiego renesansu, wg projektu Johanna Lucasa von Hildebrandta. Architekt, urodzony w Genui (1668 r.), przybył do Wiednia jako nadworny inżynier w roku 1701. Początkowo pałac należał do hr. Dauna. Później wszedł w posiadanie zamożnej czeskiej rodziny hrabiów Kinskich. W 1763 r. urodził się w nim książę Józef Poniatowski (syn Andrzeja Poniatowskiego – generała austriackiego i Teresy z Kinskich). Okna na drugim piętrze mają obramienia podobne do tych na budynku Czeskiej Dworskiej Kancelarii.

Pośrodku placu stoi fontanna – dzieło Ludwiga Schwanthalera. Zdobi ją wykonana z brązu figura kobiety symbolizująca Austrię i główne rzeki cesarstwa – Po, Elbę, Weischel i Dunaj. Modelką była prawdopodobnie 17-letnia Alma von Goethe, wnuczka poety. Jak głosi anegdota Schwanthaler szmuglował w posągu z ­Niemiec do Austrii papierosy, a że figurę bardzo szybko postawiono na placu, najprawdopodobniej nie zdołał jej opróżnić... Być może papierosy tkwią w nim do dziś!

Palais Ferstel – Pasaż Freyung - pałac został zbudowany w latach 1856 – 1860 wg projektu Heinricha Ferstela – architekta, który zaprojektował m.in. kościół Wotywny i uniwersytet. Do roku 1877 mieściła się tu Giełda. Zaniedbany przez lata został wspaniale odbudowany. W jego wnętrzu, przykrytym szklanym dachem, znajduje się elegancki pasaż, w którym znajdują się sklepy i jedna z najsłynniejszych wiedeńskich kawiarni – Café Central. Pośrodku pasażu stoi fontanna zwieńczona rzeźbą przedstawiającą nimfę Dunaju (z rybą w dłoni), dłuta Antona Fernkorna. Pasaż z jednej strony wychodzi na Freyung, a z drugiej na Herrengasse.

Kawiarnia Centralna została ponownie otwarta w 1986 r. Wchodzących od strony Herrengasse wita figura Petera Altenberga, który jako swój adres podawał Vienna 1, Café Central. Innymi stałymi bywalcami byli m.in. Egon Friedell, Franz Werfel, Stefan Zweig, Karl Kraus, Lew Trocki i Alfred Polgar. Warto zatrzymać się tu na filiżankę kawy, aby przyjrzeć się pięknemu sklepieniu i marmurowym kolumnom (czynna codziennie 8.00 – 22.00, oprócz niedzieli).