Pierwotnie kolej z Irkucka na wschód przebiegała wzdłuż Angary aż do stacji Port Bajkał. Tu zaczynał się najpóźniej wybudowany odcinek, tzw. Kolej Krugobajkalska, wiodąca wzdłuż brzegów południowego Bajkału (zob. rozdz. Szlak Transsyberyjski – Kolej Transsyberyjska – Linia Krugobajkalska oraz rozdz. Bajkał – Miasta i trasy – Kolej Krugobajkalska). Po wybudowaniu tamy w Irkucku fragment trasy położony nad Angarą został zatopiony. Nową trasę przeprowadzono przez Góry Nadmorskie do stacji Kułtuk. Na odcinku Irkuck – Ułan Ude pociągi dalekobieżne zatrzymują się tylko na stacjach Sludianka i Babuszkin (Mysowa). Więcej postojów ma jedynie pociąg Irkuck – Nauszki.
Po wyjeździe z Irkucka pociąg początkowo jedzie wzdłuż rzeki Irkut. Pierwszym mijanym miasteczkiem jest Szelechow (stacja Gonczarowo, 49,3 tys. mieszkańców). Jest to miasto przemysłowe założone w 1957 r., działają tu huta aluminium i zakłady elektrotechniczne. Nazwa nadana została na cześć rosyjskiego podróżnika i kupca G.I. Szelichowa (1747 – 1795).
Za Szelechowem pociąg wjeżdża w porośnięte tajgą Góry Nadmorskie. Co jakiś czas mijamy niewielkie stacje, wokół których rozłożyły się letniskowe domki. Około 5228. kilometra, po lewej stronie można zobaczyć wyrzeźbioną w skale na zboczu góry twarz Lenina. Od 5274. kilometra co pewien czas otwiera się wśród wzgórz widok na jezioro Bajkał. Po przejechaniu 5292. kilometra Bajkał pojawia się w całej okazałości, na horyzoncie nad wodami jeziora wznoszą się szczyty gór Chamar Daban.
Wkrótce dojeżdżamy do Kułtuka (5,5 tys. mieszk.) – jednej z najstarszych osad na Syberii Wschodniej, założonej przez kozaków w 1647 roku. Rozpoczyna się tu droga do Doliny Tunkińskiej. W Kułtuku mieszkali przez pewien czas polscy badacze Bajkału – zesłańcy Benedykt Dybowski i Wiktor Godlewski. W czerwcu 1866 roku Kułtuk był jednym z ośrodków powstania polskich zesłańców.
Za Kułtukiem mijamy stację Sludianka II i wreszcie dojeżdżamy do stacji Sludianka I (5312 km od Moskwy), gdzie pociągi transsyberyjskie zatrzymują się na dłuższy postój (około 15 min) Sludianka słynęła w Rosji z kopalni miki. Ciekawostką miasta jest oryginalny, niewielki dworzec kolejowy, zbudowany z bloków marmuru.
Od Sludianki aż do stacji Bajkalskij priboj trasa wiedzie brzegiem Bajkału. Prawie przez cały czas za oknami widać Bajkał i rozciągające się po drugiej stronie jeziora Góry Nadmorskie. Niestety, południowe wybrzeże jest zeszpecone betonowymi umocnieniami. Co jakiś czas widać też zaparkowane nad samą wodą samochody turystów. Mijane stacje są dobrym punktem wypadowym w góry Chamar Daban, których stoki, porośnięte gęstą tajgą widoczne są po prawej stronie.
Prawie 50 kilometrów za Sludianką mijamy Bajkalsk (5358 km od Moskwy) – założone w latach 60. miasteczko przemysłowe (16,7 tys. mieszkańców). Znajduje się tu kombinat celulozowo-papierniczy – źródło 80% zanieczyszczeń Bajkału (Bajkał – Informacje krajoznawcze – Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego). Przez okno do pociągu wpada nieprzyjemny zapach przemysłowych wyziewów. Każdego roku na początku sierpnia odbywa się tu festiwal muzyki młodzieżowej. W Bajkalsku działają wyciągi narciarskie, dlatego zimą zjeżdżają tu miłośnicy sportów alpejskich.
Kolejną większą miejscowością na trasie jest Wydrino (5390 km od Moskwy) – osada u ujścia rzeki Śnieżnaja. Przebiega tu granica miedzy obwodem irkuckim a Republiką Buriacji. Osada cieszy się złą sławą ze względu na mieszczący się tu zakład karny. Kilka kilometrów w górę rzeki Śnieżnaja, na jej lewym brzegu, położone są trzy tzw. Ciepłe Jeziora. Nad jednym z nich znajduje się baza turystyczna. Miejsce to jest malownicze, otoczone lasem. Nad rzeką rosną potężne topole wonne. Wstęp na teren bazy jest płatny.
Między stacjami Wydrino i Miszicha otwierają się najpiękniejsze widoki na góry Chamar Daban. 36 kilometrów dalej znajduje się Tanchoj (5426 km od Moskwy) – średniej wielkości (3 tys. mieszkańców) osada zamieszkana głównie przez Rosjan. Mieści się tu dyrekcja Rezerwatu Bajkalskiego. Drugą stacją, na której zatrzymują się wszystkie pociągi dalekobieżne, jest Babuszkin (5477 km od Moskwy). Obecną nazwę miasteczko otrzymało w roku 1941 dla upamiętnienia rewolucjonisty Iwana Babuszkina, rozstrzelanego tu w 1906 r., jednak miejscowa ludność używa starej nazwy Mysowa. W pobliżu Mysowej zatonął w 1918 roku prom Bajkał.
Około kilometra za stacyjką Bajkalskij Priboj trasa kolei opuszcza wybrzeże Bajkału kierując się w stronę Selengi. Kilka kilometrów dalej mijamy miejscowość Bolszaja Rieczka. 10 kilometrów stąd, nad brzegiem Bajkału znajduje się stara osada Posolskoje. Jej nazwa nadana została na cześć Jerofieja Zabołockiego – rosyjskiego posła do Chin i Mongolii, zamordowanego tu w 1650 r. Na miejscu jego śmierci założono w 1666 r. klasztor – dziś zachowany w stanie ruiny (pomnik architektury XVII – XVIII w.). Przez Posolskoje wiódł szlak handlowy z Chin, tu jadący z Kiachty kupcy przeprawiali się na drugą stronę Bajkału do Listwianki i Irkucka. W Posolskoje mieszkają głównie Rosjanie. Można tu zobaczyć tradycyjną zabudowę syberyjskich wsi.
Od stacji Selenga (5562 km od Moskwy) trasa przebiega wzdłuż lewego brzegu największej rzeki wpadającej do Bajkału – Selengi. Wypływająca z gór Mongolii rzeka ma 1024 km długości (od źródeł Ider Gol 1480 km). Delta Selengi objęta jest ochroną jako Rezerwat Kabański.
W pobliskim Selengińsku znajdują się zakłady celulozowe.
Niedaleko za 5613. kilometrem trasa przecina Selengę i aż do Ułan Ude przebiega prawą stroną leniwie płynącej rzeki.
W Ułan Ude (5642 km odMoskwy), stolicy Republiki Buriacji (zob. rozdz. Bajkał – Miasta i trasy – Ułan Ude) kolej rozwidla się – główna trasa Transsibu biegnie na wschód, do Władywostoku (i do Pekinu przez Harbin – odnoga transmandżurska), zaś jej boczna odnoga prowadzi na południe – do Mongolii i Chin.
Fragmenty z przewodnika turystycznego "Szlak transsyberyjski. Moskwa - Bajkał - Mongolia - Pekin". Wydawnictwo Bezdroża.
poleca:
