PODSTAWOWE ZACHOWANIA I ICH ŹRÓDŁA

Większość podstawowych gestów komunikacyjnych wygląda tak samo bez względu na to, w jakiej kulturze się znajdziemy. Gdy ludzie są szczęśliwi - uśmie­chają się; gdy są smutni lub źli – marszczą brwi albo są pochmurni.

Kołysanie głową w górę i w dół jest prawie ogólnoświato­wym znakiem akceptacji lub potwierdze­nia. Wydaje się być formą schylania głowy i należy prawdopodobnie do grupy gestów wrodzonych, stosują je bowiem także lu­dzie głusi i niewidomi. Potrząsanie głową w lewo i prawo powszechnie oznacza za­przeczenie lub dezaprobatę i prawdopo­dobnie należy do tych gestów, których uczymy się w dzieciństwie. Gdy dziecko ma dosyć matczynego mleka, kręci głową w lewo i prawo, aby pozbyć się matczynej piersi. Gdy małe dziecko nie chce już jeść, także kręci głową w obie strony dając w ten sposób znać rodzicom, że nie zje już ani łyżki zupy. W ten sposób szybko uczy się wykorzystywania tego gestu do wyrażania dezaprobaty czy negatywnych odczuć.

Ewolucyjne źródła niektórych gestów mogą być śladem naszej prymitywnej zwierzęcej przeszłości. Zaciskanie zębów wywodzi się z działań atakujących i jest wciąż wykorzystywane przez współczesne­go człowieka przy drwinie czy podobnych wrogich gestach, choć przecież nikt już nie rzuca się na przeciwnika z zębami. Uśmiech był pierwotnie gestem groźby, ale dzisiaj pojawia się łącznie z innymi niewer­balnymi gestami wyrażającymi zadowole­nie czy przyjemność.

Wzruszenie ramion jest także dobrym przykładem uniwersalnego gestu wykorzy­stywanego po to, aby okazać, że nie rozu­miemy wypowiedzi rozmówcy. To złożony gest, który składa się z trzech elementów: pokazania wnętrza dłoni, uniesienia ramion i podniesienia brwi.