Wielka Brytania

JEDNOCZONE KRÓLESTWO - ANGLIA

Na placówki dotowane ze środków publicznych składają się szkoły dotowane znane jako maintained schools,oraz academies,które - choć z prawnego punktu widzenia są niezależne - są również finansowane przez Departament Edukacji (Department for Education) na takich samych zasadach, jak szkoły dotowane (maintained schools).Szkoły niedotowane znane są jako szkoły prywatne lub niezależne.

Według danych opublikowanych w styczniu 2011 roku, 91% uczniów uczęszczało do szkół dotowanych ze środków publicznych (z wyjątkiem szkół specjalnych), a 6% dzieci uczących się w szkołach dotowanych ze środków publicznych uczęszczało do academies.1,2% uczęszczało do szkół specjalnych, a 7% uczęszczało do niedotowanych szkół niezależnych.¹

Szczebel krajowy

Za organizację edukacji dzieci w Anglii odpowiadają następujące instytucje: Departament Edukacji (DfE) oraz Ministerstwo ds. Biznesu, Innowacji i Umiejętności (Department for Business, Innovation and Skills,BIS). Do obowiązków DfE należą: planowanie i monitorowanie organizacji edukacji w szkołach, zapewnianie zintegrowanych usług dla najmłodszych oraz koordynacja polityki dotyczącej dzieci i młodzieży. BIS jest odpowiedzialne za kształcenie i innowacje, umiejętności, further education, szkolnictwo wyższe i działalność gospodarczą. Urząd ds. Standardów Kształcenia, Usług na Rzecz Dzieci i Umiejętności (Office for Standards in Education, Children's Services and Skills,Ofsted) jest pozaresortowym wydziałem rządowym odpowiedzialnym za inspekcję i kontrolę opieki dziennej oraz opieki społecznej dla dzieci, jak również inspekcję usług na rzecz dzieci, szkół, kolegiów, kształcenia nauczycieli, inicjatyw młodzieżowych, kształcenia w miejscu pracy i edukacji dorosłych. Na poziomie szkolnictwa wyższego istnieje Agencja ds. Zapewnienia Jakości w Szkolnictwie Wyższym (Quality Assurance Agency for Higher Education,QAA), która zapewnia jakość w usługach na terenie Zjednoczonego Królestwa. Agencja jest niezależna od rządów w Zjednoczonym Królestwie i jest własnością organizacji, które reprezentują dyrektorów instytucji szkolnictwa wyższego w Zjednoczonym Królestwie.

Od kwietnia 2010r. Agencja Finansowania Umiejętności (Skills Funding Agency)jest odpowiedzialna za finansowanie i organizowanie edukacji i szkoleń dla młodzieży w wieku ponad 19 lat. Agencja Finansowania Umiejętności, wraz z Agencją Nauki Młodych Ludzi (Young People's Learning Agency, YPLA) zastąpiły Radę Finansowania Umiejętności (Learning Skills Council,LSC), której zakres działań był szerszy i obejmował finansowanie całości edukacji dla młodzieży w wieku powyżej 16 lat. YPLA zostanie zlikwidowana w kwietniu 2012 roku.

Organem odpowiedzialnym za finansowanie szkolnictwa wyższego jest Rada ds. Finansowania Szkolnictwa Wyższego w Anglii (Higher Education Fundind Council for England,HEFCE). Koszty bezpośrednie poszczególnych projektów badań są finansowane przez Rady na Rzecz Badań w Zjednoczonym Królestwie (UK Research Councils),które znajdują się pod ustawową kontrolą BIS i swoją działalnością obejmują teren całego Zjednoczonego Królestwa.

Szczebel lokalny

Na szczeblu lokalnym organizacją kształcenia w szkołach finansowanych ze środków publicznych zajmują się 152 organy lokalnych władz różnego szczebla. Obowiązkiem tych władz jest zapewnienie edukacji odpowiedniej jakości i możliwości szkoleń tak, aby zaspokoić podstawowe potrzeby wszystkich młodych ludzi w ich okolicy. Dotyczy to młodzieży powyżej wieku obowiązkowego nauczania, ale poniżej 19 roku życia, lub pomiędzy 19 a 25 rokiem życia z potwierdzonymi trudnościami w nauce. Oceniając przydatność danego typu kształcenia lub szkoleń władze lokalne muszą brać pod uwagę między innymi ich jakość i mogą wyrazić sprzeciw, jeżeli jest ona niska lub nieodpowiednia. Władze lokalne odgrywają również główną rolę w zapewnianiu dostępności szkół, jednak ta rola obecnie się zmniejsza ze względu na fakt, iż znaczna liczba szkół średnich przekształca się w academies,które są niezależne od władz lokalnych.

Władze lokalne przydzielają dotacje rządowe dla szkół dotowanych w danym obszarze stosując lokalny algorytm finansowania. Nie finansują academiesani kształcenia i szkoleń dla 16-19-latków (choć kształcenie 16-19-latków w szkołach dotowanych finansują właśnie władze lokalne). Władze te finansują również kształcenie trzy- oraz czterolatków w różnych instytucjach wczesnej edukacji, włącznie z placówkami prywatnymi i społecznymi, jak również szkoły dotowane oraz przedszkola.

W ostatnich latach nastąpiły zmiany w zakresie odpowiedzialności władz lokalnych za usługi edukacyjne. Od 2005 roku, po wprowadzeniu polityki określonej przez dokument "Liczy się każde dziecko" ('Every Child Matters)oraz Ustawę o Dzieciach z 2004 roku, władze lokalne mają obowiązek mianować Dyrektora ds. Usług na Rzecz Dzieci (Director of Children's Service,DCS) odpowiedzialnego zarówno za edukację, jak i za pomoc społeczną przeznaczoną dla dzieci. Obowiązkiem DCS jest zapewnianie odpowiedniego poziomu usług świadczonych przez władze lokalne oraz podnoszenie jakości kształcenia dla wszystkich dzieci. Zgodnie z wymogami, jeden z wybranych radnych powinien zostać mianowany Głównym Przedstawicielem (Lead Member)dla wszystkich usług na rzecz dzieci i młodych ludzi.

Szczebel placówek

Wszystkie placówki mają organ prowadzący, odpowiedzialny za ogólne kierowanie placówką, w którego skład wchodzą przedstawiciele różnych grup społecznych.

Ramy prawne dla dotowanych szkół podstawowych i średnich dzielą je na szkoły lokalne (community schools),szkoły społeczne (voluntary schools)oraz szkoły fundacyjne (foundation schools). Większość stanowią szkoły lokalne, które są zakładane i w całości finansowane przez lokalne władze. Szkoły społeczne były pierwotnie zakładane przez organizacje i instytucje społeczne, głównie kościoły, które zachowały pewną kontrolę nad ich zarządzaniem, a obecnie są finansowane przez władze lokalne, ale zarządzane przez organ prowadzący lub fundacje charytatywne. Trust schoolssą szkołami fundacyjnymi, które tworzą fundusz charytatywny wraz z partnerem zewnętrznym, np. z firmą lub organizacją dobroczynną. Istnieje również mniejsza, jednak rosnąca liczba academies,które są finansowane bezpośrednio przez Departament Edukacji na takich samych zasadach, jak szkoły dotowane przez władze lokalne.

Wszystkie szkoły posiadają szeroką autonomię, zaś academiesposiadają dodatkowy zakres autonomii.

Placówki further educationi szkolnictwa wyższego są w pełni autonomiczne. Uczelnie wyższe mające status uniwersytetów są upoważnione na mocy dekretu królewskiego lub ustawy parlamentarnej do opracowywania programów studiów i nadawania stopni akademickich.

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO - SZKOCJA

Za ogólny nadzór nad edukacją i rozwój usług edukacyjnych odpowiada Pierwszy Minister ds. Szkocji. W jego imieniu obowiązki te wykonuje Sekretarz Stanu ds. Edukacji i Uczenia się przez Całe Życie. Jest wspierany przez dwóch ministrów - Ministra ds. Dzieci i Młodzieży i Ministra ds. Szkół i Umiejętności.

Obsługę tych ministrów zapewnia Ministerstwo Edukacji Rządu Szkockiego (Scottish Government's Directorate General of Education)Ministrom doradza Inspektorat Jej Wysokości ds. Edukacji (Her Majesty's Inspectorate of Education, HMIE)oraz instytucje państwowe zajmujące się opracowywaniem programu nauczania (Szkockie Biuro ds. Uczenia się i Nauczania - Learning & Teaching Scotland)i ogólnokrajowymi egzaminami (Szkocki Urząd ds. Kwalifikacji - Scottish Qualifications Authority).Szkocka Rada ds. Finansowania (Scottish Funding Council, SFC)odpowiada za finansowanie 42 collegesi 20 szkockich uczelni.

Blisko 96% uczniów kształci się w szkołach finansowanych ze środków publicznych (choć w stolicy kraju, Edynburgu, ta liczba wynosi 75%), szkoły tzw. "prywatne" są niezależne, nie podlegają lokalnym władzom i dlatego nie otrzymują środków publicznych na swoja działalność.

Organizacją kształcenia finansowanego ze środków publicznych zajmują się 32 rady terytorialne (unitary councils),tzw. szkockie władze lokalne (Local Authorities, SLAs).Zakres ich odpowiedzialności obejmuje bezpośrednią odpowiedzialność za szkoły w tym zatrudnianie pracowników szkół, finansowanie większości usług edukacyjnych oferowanych przez szkoły oraz nadzór nad wdrażaniem polityki edukacyjnej rządu. Na mocy podpisanego 14 listopada 2007r. konkordatu pomiędzy ministrami i Konwentem Szkockich Władz Lokalnych (Convention of Scottish Local Authorities, CoSLA), władze lokalne są współodpowiedzialne za tworzenie polityki oraz nowe Narodowe ramy dot. wyników (National Performance Framework).Dyrektorzy szkół administrują ok. 80%, a w rzeczywistości blisko 90%, budżetu szkół przyznanego przez władze lokalne. Do zadań dyrektorów szkół należy m.in. kierowanie i zarządzanie szkołą, ustalanie strategii, zarządzanie personelem, przygotowanie programu nauczania i wychowawczego szkoły. Począwszy od sierpnia 2007, rady rodziców zastąpiły rady szkoły jako oficjalne forum umożliwiające kontakt miedzy poszczególną szkołą a rodzicami.

Placówki prowadzące tzw. further education(kształcenie na poziomie poniżej szkolnictwa wyższego dla osób, które przekroczyły wiek obowiązku szkolnego) i uczelnie są instytucjami autonomicznymi. Są finansowane przez rząd szkocki za pośrednictwem Szkockiej Rady ds. Finansowania (Scottish Funding Council) oraz generują własny dochód. Proporcje środków prywatnych do publicznych różnią

się w zależności od placówki, nie wpływa to jednak na ich autonomiczny status. Każda uczelnia i placówka odpowiada za swoją administrację podlegającą rygorom prawnym i warunkom grantu.

Inspektorat Jej Wysokości ds. Edukacji (Her Majesty's Inspectorate of Education, HMIE)odpowiada za nadzór zewnętrzny nad usługami edukacyjnymi działając niezależnie i bezstronnie, a w zakresie standardów swoich działań, podlegając jedynie ministrom.

Władze lokalne również przeprowadzają monitoring jakości w zakresie różnych aspektów usług edukacyjnych, które oferują.

Na poziomie instytucji, szkoły i further education colleges,same przeprowadzają monitoring i ocenę swojej pracy i postępów i są zobowiązane do sporządzania rocznego raportu standardów i jakości (Standards and Quality)bądź raportu z wewnętrznej oceny pracy szkoły, realizacji planu rozwoju zawierającego wyniki audytu wewnętrznego oraz plany i cele na przyszłość.