Za system edukacji odpowiada całościowo Ministerstwo Edukacji, Szkolnictwa Wyższego i Nauki (Ministero dell'Istruzione, dell'Universita e della Ricerca)działające na poziomie centralnym. Przedstawicielem ministerstwa na szczeblu lokalnym są urzędy ds. edukacji w regionach i prowincjach. Regiony mogą przekazać niektóre obowiązki prowincjom i gminom.
Zgodnie z ustawą nr 59 z 15 marca 1997 i późniejszym rozporządzeniem (DPR 275/1999) wszystkie szkoły posiadają autonomię w zakresie administracji, organizacji, dydaktyki, badań oraz prowadzenia przedsięwzięć eksperymentalnych i rozwojowych.
Konstytucja Włoch stanowi, że państwo ma obowiązek zapewnić/ finansować naukę w szkołach publicznych, ale szkoły niepubliczne mają prawo istnieć. Mówi się o dwóch typach szkół niepublicznych: szkołach o równym statusie (paritarie) i szkołach o nierównym statusie (non paritarie) (ustawa 27/2006). Te pierwsze mogą być prowadzone przez podmioty prywatne bądź państwowe.
Szkoły o równym statusie uzyskały go na skutek spełnienia pewnych wymagań m.in: posiadania programu zgodnego z przepisami prawa, przyjmowania wszystkich kandydatów,, zatrudniania nauczycieli posiadających kwalifikacje pedagogiczne wg ogólnokrajowych regulacji prawnych (ustawa 62/2000). Szkoły o równym statusie mogą wydawać uznawane przez państwo świadectwa i stanowią część krajowego systemu edukacji i szkoleń. Szkoły o nierównym statusie to takie, które nie ubiegały się o otrzymanie równego statusu lub nie spełniają określonych wymagań. Szkoły te nie mają prawa wydawać oficjalnych świadectw, nie są nazywane szkołami i nie są instytucjami zapewniającymi kształcenie w ramach obowiązku i prawa (diritto/dovere)do nauki. W roku szkolnym 2007/08 uczęszczający do tych szkół stanowili 5,5 % populacji szkolnej.
W roku 2004 powstał Servizio Nazionale di Valutazione,którego zadaniem jest przeprowadzanie oceny skuteczności i badanie jakości kształcenia na poziomie centralnym, a także w kontekście międzynarodowym. W ramach narodowego systemu badania jakości kształcenia działa Państwowy Instytut ds. Oceny Systemu Edukacji Instituto nazionale di valutazione del sistema educativo di istruzione e formazione - INVALSI.
Uczelnie również uzyskiwały stopniowo autonomię w zakresie administracji, finansów i księgowości. Ministerstwo odpowiada za rozdział funduszy oraz monitorowanie i ocenę jakości kształcenia, które przeprowadza Agencja Narodowa ds. ewaluacji systemu szkolnictwa wyższego i nauki (Agenzia nazionale per la valutazione del sistema universitario e Della ricerca - Anvur)założona w 2008 roku.
W myśl rozporządzenia nr 509 z 3 listopada 1999 w ramach autonomii uczelnie same decydują o organizacji zajęć, które muszą być przeprowadzone pod kątem realizacji założonych celów. Szczegółowa organizacja zajęć oraz ich struktura opisana jest w wydawanym przez uczelnię dokumencie i zatwierdzana przez ministerstwo.
poleca:
