Niemcy

a) Etapy

Kształcenie w pełnym wymiarze jest obowiązkowe w wieku od 6 do 15 w większości landów (Badenia- Wirtembergia, Bawaria, Hamburg, Hesja, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Dolna Saksonia, Nadrenia Północna-Westfalia w Gymnasium, Nadrenia-Palatynat, Saara, Saksonia, Saksonia-Anhalt, Szlezwik-Holsztyn) lub 16 lat (Berlin, Brandenburgia, Brema, Nadrenia Północna-Westfalia w innych typach szkół poza Gymnasium, Turyngia), a kształcenie w niepełnym wymiarze jest obowiązkowe do wieku 18 lat dla osób, które nie uczęszczają do szkoły w pełnym wymiarze.

b) Kryteria przyjęć

Na ogół przyjmuje się do Grundschule dzieci 6-letnie.Dzieci objęte obowiązkiem nauki szkolnej wstępują do jednakowej dla wszystkich lokalnej szkoły podstawowej. Przejście ze szkoły podstawowej do jednej z kilku rodzajów szkół średnich odbywa się zgodnie z różnymi przepisami, zależnie od ustawodawstwa danego landu. O wyborze szkoły średniej I stopnia decydują rodzice, szkoła lub władze nadzorujące szkoły na podstawie oceny dokonanej przez szkołę podstawową. Przyjęcie do różnych szkół średnich może być uzależnione od wyników w nauce i/lub decyzji władz edukacyjnych. Kształcenie obowiązkowe jest bezpłatne na wszystkich jego etapach.

c) Dzienny/tygodniowy/roczny wymiar zajęć

Rok szkolny obejmuje od 188 dni (pięciodniowy tydzień nauki szkolnej) do 208 dni (sześciodniowy tydzień nauki szkolnej) w okresie od sierpnia do lipca. Dzienny i tygodniowy wymiar zajęć szkolnych ustalają poszczególne landy. Szkoły są czynne przez pięć lub sześć dni w tygodniu (w większości przed południem). Każdy tydzień składa się z 20-29 lekcji w szkole podstawowej i 28-32 lekcji w szkole średniej. Na poziomie 8-letniego Gymnasium tygodniowy wymiar godzin lekcyjnych w szkołach średnich I i II stopnia jest zwiększany średnio o 2 do 4 godzin lekcyjnych. Lekcja trwa 45 minut. Zajęcia mogą być oferowane w blokach.

d) Wielkość klas/podział uczniów na klasy

W 2009 r. klasy w szkołach podstawowych liczyły średnio 21,5 uczniów, a w szkołach średnich I stopnia - średnio 24,6 ucznia, zależnie od rodzaju szkoły i landu. Uczniów dzieli się na ogół na klasy według wieku, a na poziomie średnim tworzy się również grupy przedmiotowe. Klasy szkół podstawowych mają początkowo jednego nauczyciela do wszystkich przedmiotów, natomiast w szkołach średnich uczą nauczyciele przedmiotu.

e) Programy i treści nauczania

Ministerstwa w landach ustalają program nauczania, zalecają metody dydaktyczne i zatwierdzają podręczniki. Do przedmiotów nauczanych w szkole podstawowej należą: czytanie, pisanie, arytmetyka, Sachunterricht - wprowadzenie do przedmiotów przyrodniczych i społecznych, wychowanie plastyczne, wychowanie muzyczne, wychowanie fizyczne i edukacja religijna. Programy nauczania na poziomie średnim zależą od rodzaju placówki, ale zwykle stanowią kontynuację przedmiotów ze szkoły podstawowej i obejmują co najmniej jeden język obcy oraz przedmioty przyrodnicze i społeczne.

Programy i treści nauczania opracowywane są w taki sposób, aby spełniały kryteria zawarte w przyjętych przez Stałą Konferencję krajowych standardach kształcenia dla szkoły podstawowej i szkół średnich prowadzących do uzyskania świadectw: Hauptschulabschluss (otrzymywane po ukończeniu 9 klasy Hauptschule lub jakiejkolwiek innej szkoły średniej I stopnia) i Mittlerer Schulabschluss (otrzymywane po ukończeniu 10 klasy Realschulen lub, w niektórych przypadkach, innej szkoły średniej I stopnia). Standardy kształcenia precyzują cele edukacyjne, programy nauczania natomiast opisują i określają sposoby ich osiągnięcia.

f) Ocena, promocja i kwalifikacje

Na wszystkich poziomach powszechną praktyką jest ocena ciągła, prowadzona w oparciu o wypowiedzi pisemne i ustne. W większości przypadków oceny dokonuje nauczyciel.

Dzieci są automatycznie promowane z klasy I do II szkoły podstawowej. Od II klasy szkoły podstawowej uczniowie, w zależności od osiągnięć (wyników w nauce) mogą być promowani bądź powtarzać klasę. Decyzja o promocji ucznia jest podejmowana na podstawie stopni jakie uczeń otrzymuje na koniec roku szkolnego (odnotowywanych na świadectwie Zeugnis). Decyzję podejmują nauczyciele uczący danego ucznia (Klassenkonferenz) lub cała radę pedagogiczną czyli wszystkich nauczycieli danej szkoły (Lehrerkonferenz). Decyzja o promocji lub jej braku jest odnotowywana na świadectwie.

Uczniowie, który osiągnęli zadawalający poziom na zakończenie nauki w szkole średniej I stopnia, otrzymują świadectwo ukończenia szkoły (Hauptschulabschluss i Mittlerer Schulabschluss).