Austria

a) Rodzaje kształcenia

b) Kryteria przyjęć

Po VIII klasie uczniowie wybierają jeden z wielu profili w ramach kształcenia ogólnego lub techniczno- zawodowego w szkole średniej II stopnia. Wybór dalszej drogi kształcenia wymaga ukończenia VIII klasy i jest również uzależniony od dotychczasowych ocen. Szkołę wybierają rodzice ucznia. Kandydaci, którzy nie spełniają kryteriów dotyczących ocen, obowiązkowo przystępują do wstępnego sprawdzianu.

Wyjątek stanowią szkoły politechniczne (przedzawodowe), które przyjmują uczniów po VIII klasie bez świadectwa ukończenia szkoły średniej I stopnia. Chodzi bowiem o jak najlepsze przygotowanie uczniów do podjęcia dalszego kształcenia zawodowego (w ramach dualnego systemu kształcenia) lub przejścia do szkoły kształcącej na wyższym poziomie. Kierowanie uczniów ogólnokształcących szkół średnich II stopnia lub szkół technicznych/zawodowych z powrotem do szkół politechnicznych (przedzawodowych) możliwe jest wyłącznie do 31 grudnia bieżącego roku szkolnego.

Na niektórych ścieżkach kształcenia w szkołach technicznych/zawodowych oraz szkołach przygotowujących nauczycieli przedszkolnych i pozadydaktyczny personel szkolny sprawdzane są predyspozycje fizyczne i artystyczne, jak również komunikatywność i umiejętności społeczne kandydatów. W szkołach dla pracowników służb paramedycznych przyjęcie uzależnione jest od ukończenia kształcenia obowiązkowego, dobrego stanu zdrowia oraz wiarygodności kandydata, a także, w niektórych przypadkach, rozmowy rekrutacyjnej lub egzaminu wstępnego.

Po ukończeniu dziewięciu lat kształcenia obowiązkowego, uczniowie mogą zawrzeć z pracodawcą umowę o przyuczenie do zawodu, przy czym w przypadku uczniów niepełnoletnich wymaga to zgody rodziców. Uczeń-praktykant staje się równocześnie uczniem obowiązkowej szkoły zawodowej w niepełnym wymiarze.

c) Programy i treści nauczania

Programy nauczania na tym poziomie zależą od wybranego profilu kształcenia, ale ogólny obowiązkowy program nauczania obejmuje język niemiecki, matematykę i nowożytny język obcy.

W szkołach przedzawodowych kładzie się nacisk na orientację zawodową i podstawowe przygotowanie zawodowe w określonych specjalizacjach - zgodnie z podziałem na takie szerokie dziedziny zawodowe, jak technika i handel, handel i praca biurowa oraz usługi i turystyka.

Szkoły i kolegia techniczno-zawodowe prowadzą kształcenie w wielu różnych dziedzinach i specjalizacjach. Istotne znaczenie mają konsultacje z partnerami społecznymi, ponieważ programy nauczania obejmują zarówno teoretyczne przedmioty zawodowe, jak i kształcenie praktyczne. Nauczyciele mają swobodę w doborze metod kształcenia. W programach nauczania kładzie się nacisk na podmiotowość ucznia, prace projektowe, zajęcia międzyprzedmiotowe oraz możliwość zdobycia kluczowych kwalifikacji. Również na tym szczeblu podręczniki i inne materiały wybiera samodzielnie szkoła.

Treści programowe i inne warunki regulujące kształcenie w szkołach dla pracowników służb paramedycznych ujęte są w odpowiednich rozporządzeniach.

d) Ocena, promocja i kwalifikacje

Uczniowie, którzy zdali egzamin na zakończenie allgemein bildende hóhere Schule, otrzymują świadectwo maturalne (Reifeprufungszeugnis).

Uczniowie-praktykanci otrzymują świadectwo ukończenia kształcenia w niepełnym wymiarze w szkole zawodowej (Jahres- und Abschlusszeugnis). Mogą przystąpić do egzaminu kończącego przyuczenie do zawodu przed komisją egzaminacyjną. Świadectwo otrzymane przez praktykanta uprawnia do podjęcia pracy w niektórych zawodach, przyjęcia na kursy dla brygadzistów i mistrzów, przystąpienia do egzaminów umożliwiających uzyskanie dyplomu zawodowego i przyjęcia na kursy dla „pracujących osób dorosłych”, jak również przystąpienia do egzaminu Berufsreifeprufung (uprawniającego do podjęcia studiów) i Studienberechtigungsprufung.

Zdanie egzaminu Berufsreifeprufung uprawnia do podjęcia studiów na uniwersytetach, w szkołach wyższych, w Fachhochschulen oraz Kollegs, a także umożliwia podjęcie pracy na stanowiskach średniego szczebla w sektorze publicznym. Otwiera to perspektywy kariery zawodowej przed absolwentami szkół działających w systemie dualnym (posiadającymi świadectwo ukończenia przyuczenia do zawodu), szkół średnich (z co najmniej 3-letnim okresem nauki), szkół dla pracowników służb paramedycznych oraz przygotowujących w zakresie pielęgniarstwa i służby zdrowia. Trzy z czterech części egzaminu Berufsreifeprufung (język niemiecki, język obcy nowożytny, matematyka oraz przedmiot praktyczny z obszaru przyuczenia do zawodu) mogą być zdawane przed egzaminem zawodowym.

Uczniowie, którzy ukończyli kształcenie przedzawodowe trwające od roku do 2 lat, otrzymują świadectwo ukończenia wstępnego kształcenia zawodowego. Uczniowie w 3 - i 4-letnich szkołach techniczno-zawodowych przystępują do egzaminu końcowego (pisemnego/praktycznego i ustnego). Świadectwo ukończenia tej szkoły uprawnia do wykonywania określonych zawodów regulowanych i uzyskania kwalifikacji na wyższym poziomie, np. po zdaniu egzaminu Berufsreifeprufung.

Po ukończeniu 5-letniego cyklu kształcenia, uczniowie mogą przystąpić do egzaminu Reife- und Diplomprufung, składającego się z części pisemnej/praktycznej i ustnej, który prowadzi do podwójnych kwalifikacji - kwalifikacji uprawniających do podjęcia studiów w uczelni na wszystkich kierunkach oraz kwalifikacji zawodowych bezpośrednio uprawniających do podjęcia pracy na stanowiskach wyższego szczebla (uznawanych za kwalifikacje na poziomie dyplomu w Ue).

Decyzję o skierowaniu uczniów na egzamin Reife (-und Diplom)prufung podejmują nauczyciele przedmiotów, a zatwierdzają regionalne władze szkolne (Regionalne Komisje Szkolne), działające na szczeblu landu.

Uczniowie kończący kształcenie na poziomie policealnym (Kollegs) przystępują do Diplomprufung, umożliwiającego uzyskanie kwalifikacji zawodowych. Uczniowie szkół przygotowujących do podjęcia pracy w służbie zdrowia również przystępują do Diplomprufung lub do egzaminu końcowego przed komisją, którego zdanie uprawnia ich do rozpoczęcia pracy na stanowiskach odpowiadających ich kwalifikacjom.