a) Rodzaje kształcenia
Po ukończeniu 16 lat, lub 15 lat pod warunkiem ukończenia pierwszego etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej, uczniowie mogą kontynuować kształcenie obowiązkowe w niepełnym wymiarze (obowiązkiem nauki są objęci do czasu ukończenia 18 lat). Zreformowany system kształcenia alternatywnego wymaga od tych uczniów pełnego zaangażowania - nie mniej, niż 28 godzin w tygodniu (tak samo, jak w kształceniu w pełnym wymiarze na poziomie szkoły średniej) i przewiduje podział zajęć na komponent teorii i komponent praktyk zawodowych. Młodzież ma do wyboru:
leertijd (praktyki), łączące szkolenie teoretyczne na jednym z 24 kampusów SYNTRA ze szkoleniem praktycznym w małym lub średnim przedsiębiorstwie (na podstawie umowy o praktykę z pracodawcą);
kształcenie w niepełnym wymiarze godzin w jednym z 48 CDO (Centra voor Deeltijds Beroepssecundair onderwijs - Ośrodki kształcenia zawodowego w niepełnym wymiarze godzin, które są połączone z szkołami średnimi prowadzącymi TSO w pełnym wymiarze (kształcenie techniczne na poziomie szkoły średniej) lub BSO (kształcenie zawodowe na poziomie szkoły średniej), w połączeniu ze szkoleniem w miejscu pracy, w skład którego może wchodzić uczestnictwo w rynku pracy, osobista ścieżka rozwoju zawodowego, ścieżka przygotowawcza lub projekt pomostowy.
Zbierane są informacje na temat kariery zawodowej i edukacyjnej młodych ludzi rejestrujących się na szkolenie alternatywne, a uczniowie otrzymują systematyczne wsparcie w wyborze ścieżki do zatrudnienia.
Młodzi ludzie, którzy nie mają sprecyzowanych planów zawodowych i są niezdecydowani odnośnie wyboru programu szkolenia, mogą wybrać ścieżkę przygotowawczą (do 312 godzin)
Ci, którzy są przygotowani do pracy, ale ciągle pracować nad swoją postawą i umiejętnościami mogą skorzystać z projektu pomostowego, aby uzyskać 40-tygodniowe doświadczenie zawodowe (maksymalnie 800 godzin) w administracji publicznej lub organizacji typu non-profit.
Młodzież z grup defaworyzowanych, i nadal niezdolna do pracy zawodowej, jest kierowana na ścieżkę rozwoju osobistego prowadzoną przez ośrodek szkolenia w niepełnym wymiarze godzin.
21 oficjalnych ośrodków szkolenia w niepełnym wymiarze (CDV) zajmuje się, oprócz prowadzenia ścieżek rozwoju osobistego, kształceniem ogólnym w niepełnym wymiarze i pomocą w organizowaniu specjalistycznych zajęć dla uczniów w CDO (ośrodku kształcenia w niepełnym wymiarze). W celu dopasowania kształcenia i szkolenia do potrzeb regionalnych powołane zostały regionalne platformy konsultacji.
W skład ponadobowiązkowego kształcenia na poziomie szkoły średniej wchodzą:
IV etap kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej, który jest obecnie wygaszany i zostanie przekształcony w kształcenie zawodowe wyższego stopnia, tj. zaawansowane kształcenie na poziomie szkoły średniej lub Se-n-Se (poprzednio siódma klasa).
Kształcenie Secundair-na-Secundair (Se-n-Se; zaawansowane kształcenie na poziomie szkoły średniej), organizowane przez placówki prowadzące kształcenie w pełnym wymiarze na poziomie szkoły średniej; w celach organizacyjnych placówki te mogą współpracować z innymi placówkami prowadzącymi kształcenie na poziomie szkoły średniej, ośrodkami kształcenia dorosłych, kolegiami uniwersyteckimi, publicznymi organizatorami szkolenia zawodowego dla dorosłych, sektorami zatrudnienia, firmami lub organizacjami, a także z kolegiami policyjnymi lub strażackimi.
Szkolenie alternatywne mogą podjąć wszyscy młodzi ludzie, których obowiązuje niepełnowymiarowe kształcenie obowiązkowe w niepełnym wymiarze (obowiązek nauki), a nauka w tym wymiarze może być kontynuowana do czasu ukończenia 25. roku życia.
Uczniowie ci nie kwalifikują się do programu ścieżki rozwoju osobistego chyba, że zapisali się na konkretne szkolenie w CDO (ośrodek kształcenia w niepełnym wymiarze), a nawet w takim wypadku szkolenie trwa tylko do końca roku szkolnego, w którym obowiązek nauki przestaje ich dotyczyć.
IV etap kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej i secundair-na-secundair onderwijs (kształcenie zaawansowane na poziomie szkoły średniej) są dostępne dla młodzieży posiadającej diploma secundair onderwijs (świadectwo ukończenia kształcenia na poziomie szkoły średniej) lub studiegetuigschrift van het 2e leerjaar van de 3e graad van het secundair onderwijs (świadectwo ukończenia II i III etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej).
c) Programy i treści nauczania
Kształcenie na poziomie szkoły średniej w niepełnym wymiarze prowadzone jest przez 40 tygodni w roku i składa się z 15 godzin lekcyjnych w tygodniu, 50 minut, poświęconych kształceniu ogólnemu i zawodowemu. Ośrodki CDO mają dowolność w podziale planu lekcji na zajęcia ogólne i zawodowe.
Een opleiding in de leertijd (praktyka zawodowa) trwa zwykle 3 lata, nie może być krótsza niż rok.
Praktyka zawodowa obejmuje:
szkolenie teoretyczne, w skład którego wchodzi kształcenie ogólne (minimum 4 godziny w tygodniu). Program ten może być uzupełniany przez inne zajęcia, takie jak kursy językowe czy kursy wyrównawcze dla uczniów, którzy mają zaległości w nauce. Szkolenie jest prowadzone przez nauczycieli w kampusie SYNTRA i trwa 1 dzień w tygodniu.
Szkolenie praktyczne (4 dni w tygodniu) pod opieką osoby prowadzącej działalność gospodarczą lub w małym lub średnim przedsiębiorstwie, prowadzone jest przez pracodawcę.
Ścieżki rozwoju osobistego są elastyczne i mogą składać się z następujących elementów:
ścieżka rozwoju osobistego w wymiarze 28 godzin lekcyjnych, składająca się z części „nauka” i „praktyka zawodowa” (bez uczestnictwa w rynku pracy).
ścieżka rozwoju osobistego w wymiarze 15 godzin lekcyjnych, składająca się z części „nauka” w połączeniu z projektem pomostowym bądź ścieżką przygotowawczą;
ścieżka rozwoju osobistego w wymiarze 13 godzin lekcyjnych, składająca się z części „praktyka zawodowa” (bez uczestnictwa w rynku pracy) w połączeniu z kształceniem w niepełnym wymiarze godzin prowadzonym przez ośrodek kształcenia w niepełnym wymiarze godzin (CDO).
Od 1 września 2009 roku kształcenie zaawansowane na poziomie szkoły średniej obejmuje dawny rok specjalizacji prowadzony na III etapie TSO (kształcenie techniczne na poziomie szkoły średniej) i KSO (kształcenie artystyczne na poziomie szkoły średniej) trwający przez dwa następujące po sobie semestry; w przyszłości w ramach tego rodzaju kształcenia realizowane będą także programy trwające jeden lub trzy następujące po sobie semestry.
d) Ocena, promocja i kwalifikacje
Ukończenie kształcenia w niepełnym wymiarze potwierdzane jest następującymi świadectwami i dyplomami:
Attest van verworven competenties (świadectwo kompetencji): jeśli uczeń nie zaliczył modułu wchodzącego w skład programu modułowego lub programu nie-modułowego.
Deelcertificaat (świadectwo modułowe): jeśli uczeń z sukcesem ukończył dany moduł programu.
Certificaat (świadectwo): jeśli uczeń z sukcesem ukończył program modułowy bądź nie- modułowy.
Getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs (świadectwo ukończenia II etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej): jeśli uczeń otrzymał przynajmniej jedno świadectwo i osiągnął cele programu nauczania.
Studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs (świadectwo ukończenia II klasy III etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej): jeśli uczeń otrzymał przynajmniej jedno świadectwo i osiągnął cele programu nauczania.
Diploma van secundair onderwijs (dyplom ukończenia kształcenia na poziomie szkoły średniej): jeśli uczeń jest w posiadaniu getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs (świadectwa ukończenia II etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej), otrzymał przynajmniej jedno świadectwo i osiągnął cele programu nauczania.
Uczniowie, którzy z sukcesem ukończyli swoją praktykę zawodową otrzymują oficjalne getuigschrift (świadectwo), które otwiera drogę do szkolenia w przedsiębiorstwie. Osoba posiadająca świadectwo automatycznie spełnia warunki licencyjne w zakresie wiedzy zawodowej dla większości uregulowanych prawnie zawodów. Z powodu wprowadzenia nowego rozrządzenia z 10 lipca 2008 dotyczącego systemu szkolenia alternatywnego, pewne zasady uległy zmianie od roku szkolnego 2009/10:
Certificaat (świadectwo): jest przyznawane jeśli uczeń ukończył z sukcesem swoje szkolenie.
Getuigschrift leertijd (świadectwo odbycia praktyki): jest przyznawane jeśli uczeń z sukcesem ukończył ścieżkę szkolenia.
Dodatkowo (tak, jak w przypadku kształcenia w niepełnym wymiarze godzin), getuigschrift van de tweede graad van het secundair onderwijs (świadectwo ukończenia II etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej), studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs (świadectwo ukończenia II klasy III etapu kształcenia na poziomie szkoły średniej) oraz diploma secundair onderwijs (dyplom ukończenia kształcenia na poziomie szkoły średniej) mogą być także przyznane uczniom, którzy ukończyli kształcenie ogólne pod warunkiem, że otrzymali co najmniej 1 świadectwo.
Uczniowie, którzy podążali ścieżką rozwoju osobistego otrzymują od CDV (ośrodka kształcenia w niepełnym wymiarze godzin) een attest van verworven competenties binnen een persoonlijk ontwikkelingstraject (świadectwo uzyskania kompetencji w ramach ścieżki rozwoju osobistego). Świadectwo zawiera szczegółowy opis etapów, które uczniowie ukończyli w ramach danej ścieżki.
Uczniowie, którzy z sukcesem ukończyli VII klasę BSO (kształcenie zawodowe na poziomie szkoły średniej) i I klasę IV etapu BSO otrzymują diploma secundair onderwijs (dyplom ukończenia kształcenia na poziomie szkoły średniej).
Niezależnie od profilu, uczniowie II i III klas III etapu każdej ścieżki kształcenia, a także uczniowie każdej klasy IV etapu, mogą otrzymać getuigschrift over basiskennis van het bedrijfsbeheer (świadectwo znajomości podstaw administracji biznesowej). Świadectwo może również zostać przyznane w ramach kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej w niepełnym wymiarze, o ile uczeń przez co najmniej 4 lata pobierał kształcenie na poziomie szkoły średniej lub w ramach praktyki zawodowej (wyłączając pierwszy etap).
Opcjonalny siódmy rok ASO (kształcenie ogólne na poziomie szkoły średniej) lub KSO (kształcenie artystyczne na poziomie szkoły średniej) przygotowujący do kształcenia na wyższej uczelni kończy się uzyskaniem attest van regelmatige lesbijwoning (świadectwa regularnego uczestnictwa w zajęciach).
W ramach Se-n-Se (zaawansowanego kształcenia na poziomie szkoły średniej), które ma miejsce w ramach III etapu TSO (kształcenie techniczne na poziomie szkoły średniej) i KSO, uczniowie mogą otrzymać certificaat van een opleiding secundair-na-secundair (Se-n-Se; świadectwo ukończenia zaawansowanego kształcenia na poziomie szkoły średniej). Ci uczniowie, którym nie udało się ukończyć danego programu nauki lub którzy przerwali naukę w placówce przed końcem programu, otrzymują orienteringsattest C (świadectwo typu C).
Wspólnota Niemieckojęzyczna
a) Rodzaje kształcenia
|
Kształcenie na poziomie średnim w pełnym wymiarze - 2 i 3 etap szkoły średniej Vollzeitsekundarschule (2. und 3. Stufe) |
Wiek: 15-18/19 lat |
|
Kształcenie na poziomie średnim w niepełnym wymiarze Teilzeitsekundarschule |
Wiek: 15/16-18/19 lat |
|
Przyuczenie do zawodu/szkolenie zawodowe Lehrvertrag und mittelstandische Ausbildung |
Wiek: 15/16-18/19 lat |
|
Kształcenie zawodowe na poziomie policealnym Postsekundare berufliche Ausbildung |
Wiek: 18-21 lat |
Po ukończeniu kształcenia obowiązkowego w pełnym wymiarze większość uczniów kontynuuje naukę w pełnym wymiarze na poziomie średnim II stopnia (2 i 3 etap szkoły średniej).
Uczniowie, którzy kończą naukę w pełnym wymiarze w wieku 15, 16 lub 17 lat, obowiązkowo kształcą się nadal w niepełnym wymiarze w szkole lub w ramach przyuczenia do zawodu do czasu ukończenia 18 lat.
Na poziomie policealnym prowadzi się jedynie kształcenie zawodowe przygotowujące do zawodu pielęgniarki szpitalnej.
Do szkół średnich II stopnia kształcących w pełnym wymiarze przyjmuje się uczniów, którzy ukończyli pierwszy etap nauki na poziomie średnim, opanowując przynajmniej kluczowe kompetencje określone dla tego etapu w zarządzeniu z dnia 16 grudnia 2002 r.
Kształcenie zawodowe w niepełnym wymiarze lub przyuczenie do zawodu/szkolenie zawodowe mogą rozpocząć uczniowie w wieku 16 lat (lub 15 lat - jeśli ukończyli pierwszy etap szkoły średniej). Kształcenie na tym poziomie jest bezpłatne, a rodzice mogą sami wybrać placówkę dla swego dziecka.
c) Programy i treści nauczania
Programy nauczania dla szkół średnich II stopnia kształcących w pełnym wymiarze leżą w gestii organów prowadzących, które przedkładają je do zatwierdzenia ministerstwu. Nie opracowuje się listy zalecanych podręczników ani materiałów dydaktycznych, a szkoły posiadają znaczną swobodę w zakresie doboru metod nauczania. Odpowiedni poziom kształcenia zapewniają szkolni inspektorzy.
W ośrodkach prowadzących kształcenie w niepełnym wymiarze szczegółowe programy nauczania są opracowywane przez kierownictwo danej placówki. Programy te łączą kształcenie ogólne z przygotowaniem do zawodu.
Dla uczniów-terminatorów organizuje się kształcenie praktyczne przez trzy lub cztery dni w tygodniu i kształcenie teoretyczne w pozostałe dni.
d) Ocena, promocja i kwalifikacje
Zob.: pkt 4 (f).
W szkołach średnich II stopnia kształcących w pełnym wymiarze uczniowie, którzy ukończyli dwa ostatnie lata (tj. trzeci etap) kształcenia ogólnego lub technicznego na poziomie średnim, otrzymują świadectwo ukończenia szkoły średniej (Abschlusszeugnis der Oberstufe des Sekundarunterrichts). Po ukończeniu ostatnich lat kształcenia zawodowego (klasy V i VI) uczniowie otrzymują „świadectwo kwalifikacji”, ale mogą również uzyskać Abschlusszeugnis der Oberstufe des Sekundarunterrichts po ukończeniu dodatkowego roku nauki (klasy VII).
Kształcenie w niepełnym wymiarze jest formalnie uznawane i może zakończyć się wydaniem „świadectwa kwalifikacji”, równorzędnego świadectwu uzyskiwanemu po ukończeniu kształcenia zawodowego w pełnym wymiarze.
Przyuczenie do zawodu kończy się świadectwem umiejętności zawodowych i/lub świadectwem ukończenia przyuczenia do zawodu wydawanym na podstawie oceny ciągłej i egzaminu końcowego.
Wspólnota Francuska
a) Rodzaje kształcenia
|
Kształcenie przemienne (łączące okresy nauki z pracą) |
Wiek: 15/16-18/21 lat |
|
Przyuczenie do zawodu/kształcenie zawodowe |
Wiek: 15/16-18/21 lat |
Uczniowie, którzy kończą kształcenie obowiązkowe w pełnym wymiarze w wieku 15/16 lat, muszą kontynuować naukę w ramach kształcenia przemiennego, przyuczenia do zawodu lub innej formy kształcenia zawodowego do czasu osiągnięcia wieku 18 lat.
Uczniowie w wieku 16 lat (i uczniowie w wieku 15 lat, którzy ukończyli dwie klasy szkoły średniej) mogą rozpocząć naukę w ramach kształcenia technicznego, kształcenia przemiennego lub kształcenia zawodowego obejmującego okres obowiązkowego kształcenia. Na tym poziomie kształcenie jest bezpłatne (pod warunkiem spełnienia wspomnianych wyżej wymogów dotyczących kształcenia w pełnym wymiarze), a rodzice mogą wybrać szkołę lub inną placówkę, do której ma uczęszczać ich dziecko.
c) Programy i treści nauczania
Za programy nauczania placówek prowadzących kształcenie przemienne odpowiada ich kierownictwo. Tego rodzaju kształcenie łączy kształcenie ogólne z przygotowaniem do pracy zawodowej. Praktyczne kształcenie uczniów-terminatorów odbywa się trzy lub cztery razy w tygodniu, a w inne dni uczęszczają oni na zajęcia praktyczne lub lekcje teoretycznych przedmiotów zawodowych.
d) Ocena, promocja i kwalifikacje
Kształcenie przemienne jest uznawane oficjalnie i może kończyć się wydaniem świadectwa równoważnego świadectwu, jakie otrzymuje się na zakończenie kształcenia w szkole w pełnym wymiarze. Po zakończeniu etapu przyuczenia do zawodu otrzymuje się świadectwo „umiejętności zawodowych” i/lub świadectwo przyuczenia do zawodu, wydawane na podstawie oceny ciągłej i egzaminu końcowego. O tym, którzy uczniowie mogą uzyskać te kwalifikacje, decyduje kadra pedagogiczna.
W zarządzeniu z 2001 r. wyodrębnia się dwie formy kształcenia przemiennego: kształcenie kończące się takimi samymi świadectwami i kwalifikacjami jak kształcenie w pełnym wymiarze (świadectwo kwalifikacji, świadectwo ukończenia szkoły średniej itp.) i kształcenie prowadzące do kwalifikacji na niższym poziomie, po ukończeniu kursów w wąskich specjalnościach. Istnieją mechanizmy umożliwiające uczniom przejście z jednej ścieżki na drugą. Przejrzystość kwalifikacji (włącznie z kwalifikacjami w wąskich specjalnościach) zagwarantowano dzięki temu, że są one zgodne z listą umiejętności (profili kształcenia zawodowego) opracowaną przez Komisję Wspólnoty ds. Zawodów i Kwalifikacji (Commission communautaire des professions et des qualifications, CCPQ).
poleca:
