Dlaczego nowy londyński Most Milenijny tuż
po jego otwarciu w 2000 r. rozkołysał się tak, że dla bezpieczeństwa zamknięto go na kolejnych 20 miesięcy? Przyczyną nie był żaden błąd konstrukcyjny, ale fenomen, który czasem zdarza się w naturze - dowodzą amerykańscy naukowcy na łamach najnowszego "Nature".
Millenium Bridge to kładka dla pieszych, która miała w 2000 r.
połączyć południowy brzeg Tamizy z londyńskim City. Jej
oryginalną, nowatorską konstrukcję nazywano "ostrzem światła".
Na uroczystości otwarcia mostu w czerwcu 2000 r. zjawiły się
tłumy londyńczyków i turystów, chcących "wypróbować" długi na 320
metrów most. Ten zaś zaczął się niebezpiecznie kołysać. Dwa dni
później most zamknięto.
Okazuje się, że przyczyna leży nie w wadliwej konstrukcji czy
wykonaniu - jak sądziło wiele osób, lecz w fenomenie zwanym
zbiorową synchronizacją - dowodzi matematyk Steven Strogatz z
Uniwersytetu Cornell w stanie Nowy York.
Na czym polegał wtedy ten fenomen? Ludzie, którzy spacerowali po
moście z przypadkową, obraną przez nich prędkością, spontanicznie
zsynchronizowali swoje kroki - wyjaśnia Strogatz. - Nieświadomie
zaczęli "równo" iść.
Elastyczna konstrukcja kładki zaczęła wibrować z taką samą
częstotliwością, jak kroki ludzi idących po niej. Powstał więc
rezonans. Gdy ludzie poczuli drgania mostu, instynktownie
przyspieszyli kroku i zwiększyli dystans między sobą. Taką reakcją
pogorszyli jeszcze bardziej sytuację i - jak opisuje naukowiec -
most zaczął się niebezpiecznie kołysać.
"Nikomu nie przyszło do głowy, że taka sytuacja mogłaby się
zdarzyć. Projektanci i inżynierowie też tego nie przewidzieli" -
dodaje Strogatz. Być może przypadek ten zmieni sposób
konstruowania mostów - uważa - gdyż architekci będą musieli
uwzględniać taką możliwość.
Zbiorowa synchronizacja występuje czasem w naturze np. kiedy
świerszcze zaczynają "grać" unisono. Zdarza się także, że robaczki
świętojańskie "mrugają" w idealnej harmonii. Zjawisko to
zaobserwowano też wśród ludzi - cykle menstruacyjne kobiet
mieszkających razem często także synchronizują się.
Most Milenijny w Londynie otwarto ponownie w lutym 2002 r - po 20
miesiącach przerwy oraz modyfikacjach, które kosztowały pięć
milionów funtów.
(PAP)