Zamiłowanie do zgniliny i 7 płci

Jego bogate życie seksualne sprawia, że znalazł się pod lupą naukowców. O kim mowa? O jednokomórkowym orzęsku Tetrahymena thermophila.

Pokryty rzędami falujących rzęsek Tetrahymena lubi zbiorniki wodne, w których coś gnije. Zamiłowanie do zgnilizny nie przeszkadza mu szybko się rozmnażać, jest też częstym obiektem badań biochemicznych, fizjologicznych i genetycznych.

U Tetrahymena występuje 7 płci (nazywanych po prostu I,II,III,IV,V,VI i VII), z których każda może współżyć z każdą inną. Możliwych jest zatem 21 orientacji seksualnych. Orzęski różnej płci wyglądają tak samo, ale nie występują równie często.

U ludzi oraz wielu zwierząt sprawa płci jest zwykle dość prosta - osobnik z dwoma chromosomami X to samica. Jednak u Tetrahymena płeć kontroluje gen zwany "mat". Każdy jego allel (możliwa odmiana) nie tyle decyduje o płci, co określa jej prawdopodobieństwo. I tak orzęsek, który "od urodzenia" ma allel mat2 nie może być typem I, za to ma 0,15 szans na bycie typem II, 0,09 - na typ III i tak dalej.

W sumie jest co najmniej 14 alleli, podzielonych na 2 główne grupy: A i B. W grupie A możliwa jest każda płeć poza IV i VII, w B - każda inna od I.

Także sam akt seksualny jest dość osobliwy. Większość komórek ma jedno jadro komórkowe, kryjące DNA; w przypadku Tetrahymena są dwa jądra- małe (mikronukleus) i duże (makronukleus). Makronukleus kontroluje codzienne funkcje życiowe, mikronukleus odpowiada za życie seksualne. Podczas połączenia dwóch orzęsków, zwanego koniugacją mikronukleusy wymieniają geny. Po tej wymianie powstają nowe makronukleusy. Później zmodyfikowane koniugacją orzęski mogą się rozmnażać przez podział.(PAP)

Foto: forum.biolog.pl


ostatnia zmiana: 2011-03-04
Komentarze
Polityka Prywatności