Istota szara w mózgu wpływa na altruizm

Ten interesujący obszar mózgu zwany jest skrzyżowaniem skroniowo-ciemieniowym. Naukowcy z Uniwersytetu w Zurichu pod kierunkiem Ernsta Fehra dowiedli, że u ludzi o skłonnościach altruistycznych w obszarze tym jest więcej tzw. istoty szarej.

Dlaczego jedni ludzie są altruistami, a drudzy egoistami? Dotychczasowe badania, które brały pod uwagę płeć, dochody czy wykształcenie, nie potrafiły zbyt wiele wyjaśnić.

Tym razem w prostym eksperymencie ochotnicy mieli za zadanie dzielić się pieniędzmi z innymi uczestnikami badania oraz z anonimowymi beneficjentami lub też zatrzymywać pieniądze dla siebie. Dzielenie się pieniędzmi traktowano jako działanie altruistyczne. Część badanych prawie w ogóle nie dzieliła się z innymi, część zaś zachowywała się bardzo altruistycznie. Celem badań było ustalenie, dlaczego takie różnice występują.

Wcześniejsze badania, prowadzone przez inne zespoły, dowiodły, że TPJ odpowiada za naszą zdolność do wczucie się w sytuację drugiego człowieka, tzn. spojrzenia na świat oczami osoby, z którą wchodzimy w relację, dzięki czemu rozumiemy, co może myśleć i czuć. Altruizm jest prawdopodobnie ściśle związany z tą umiejętnością.

Naukowcy założyli zatem, że indywidualne różnice występujące w tej części mózgu mogą odpowiadać za postawę altruistyczną lub jej brak. Okazało się, że ludzie, którzy zachowywali się bardziej altruistycznie, mieli więcej istoty szarej w tej właśnie części mózgu.

Co więcej, mózg osoby egoistycznej pracuje nieco inaczej niż altruistycznej. U egoisty TPJ "rozpala się do czerwoności" nawet wtedy, kiedy zachowanie atruistyczne niesie minimalne koszty. Z kolei u altruisty to samo dzieje się tylko wtedy, kiedy zachowanie altruistyczne ma dużo większy wymiar. A zatem TPJ aktywuje się szczególnie silnie, gdy ludzie osiągają limit swoich chęci bycia altruistami.

Być może chodzi wówczas o maksymalne wczucie się w sytuację drugiej osoby i zawieszenie własnego egocentryzmu.

"Wyniki tych badań są ekscytujące. Nie można jednak wyciągnąć prostych wniosków, że altruistyczne zachowania są po prostu determinowane przez biologiczne czynniki" – wyjaśnia Ernst Fehr. Jak dodaje, objętość istoty szarej może być skutkiem również oddziaływań środowiskowych. Badania stawiają zatem fascynujące pytanie: czy można wspierać rozwój obszarów mózgu, które są istotne dla altruistycznych zachowań, poprzez trening lub normy społeczne.