Nie jesteśmy dumni z bycia Polakami

Amerykańskie Narodowe Centrum Badania Opinii opublikowało swój najnowszy raport o poczuciu dumy narodowej u obywateli 33 krajów na świecie. W każdym z państw przeprowadzono takie same ankiety, których wyniki następnie porównano z podobnymi badaniami sprzed 10 lat.

Naukowcy chcieli w ten sposób zbadać zmiany zachodzące w postawach patriotycznych oraz wpływ globalizacji na stopień identyfikacji z własnym krajem. Ankiety składały się z dwóch zestawów pytań. W pierwszej, "ogólnej" części, ankietowani musieli ustosunkować się do stwierdzeń typu: "Chciałbym być obywatelem mojego kraju bardziej niż jakiegokolwiek innego" lub "Mój kraj jest lepszy niż większość krajów świata".

Druga część ankiety dotyczyła poczucia dumy narodowej w konkretnych dziedzinach - osiągnięć danego kraju w nauce i technologii, sztuce, sporcie oraz jego wpływu na ogólną sytuację polityczną na świecie. Okazało się, że najbardziej dumnymi ze swych krajów obywatelami są mieszkańcy Stanów Zjednoczonych oraz Wenezueli. W pierwszej dziesiątce "rankingu patriotyzmu" znalazły się też: Australia, Austria, RPA, Kanada, Chile, Nowa Zelandia, Filipiny i Izrael. Według naukowców, liderzy rankingu - USA i Wenezuela - mają podobną historię - oba to stosunkowo młode państwa, które w przeszłości były koloniami.

Podobnie jest w przypadku większości krajów ze szczytu listy. "Tożsamość narodową tych narodów kształtowały liczne w historii konflikty, które tworzyły i umacniały więzi obywateli z państwem" - podkreśla główny autor raportu, Tom Smith z Narodowego Centrum Badania Opinii. Na "szarym końcu" rankingu znalazły się kraje Europy - Czechy, Szwajcaria, Francja, zachodnie Niemcy, piąta od końca Polska, Słowacja, Szwecja oraz - na ostatnim miejscu - wschodnia część Niemiec.

W ostatniej dziesiątce, jako jedyny kraj spoza Europy, jest także Tajwan. Przyczyna tak słabego wyniku leży być może w większej podatności tych narodów na globalizację, szczególnie wśród młodych ludzi - interpretuje te wyniki Smith. Jego zdaniem, wielu młodych Szwedów czy Francuzów uważa się w takim samym stopniu za Europejczyków, jak obywateli swego kraju. Dla niektórych narodów Europy - np. w Niemczech - koncepcja silnego patriotyzmu ma zaś bardzo negatywne skojarzenia - dodał badacz. Z raportu wynika, że rosnącym w ostatniej dekadzie poczuciem dumy narodowej cechują się te narody, które przeżyły ataki terrorystyczne na swoich obywateli, jak USA oraz Australia.

"Doświadczenia tego typu zwykle umacniają solidarność w narodzie" - podkreślił Smith. Okazało się też, że najmniej dumni ze swego kraju są - we wszystkich badanych narodach - przedstawiciele mniejszości narodowych lub etnicznych, ludzie o wyższym wykształceniu oraz młodzi dorośli. Wyniki raportu "National Pride in Comparative Perspective: 1995- 96 and 2003-04" ukazały się w piśmie "International Journal of Public Opinion Research". (PAP)