Dlaczego zasłaniają twarze?

Wskazówki dotyczące stroju muzułmanek można znaleźć w Koranie. Jest tam m.in. napisane, by kobiety "spuszczały skromnie swoje spojrzenia i strzegły swojej czystości, i żeby pokazywały jedynie te ozdoby, które są widoczne na zewnątrz, i żeby narzucały zasłony na piersi, i pokazywały swoje ozdoby jedynie swoim mężom i ojcom (...)" - cytowała dr Nalborczyk z Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego na wykładzie pt. "Stroje i ubiory Azji i Afryki - historia i znaczenie mody w kulturach Azji i Afryki".

Człowiek ma sam interpretować Koran - podkreśliła dr Nalborczyk. Dlatego o to, czy wymienione w tej księdze "ozdoby" należy rozumieć jako części ciała, np. włosy, oczy, ręce i usta - czy też jako biżuterię, spierają się muzułmańscy teologowie. Koran wspomina też o "szczelnym" zakrywaniu okryciami kobiet wierzących. "Muzułmanie nie są zgodni również co do tego, jak szczelnie mają się zakrywać ich kobiety, a na ile mogą pokazać twarz lub dłonie" - dodała specjalistka.

Dr Nalborczyk zwróciła uwagę, że muzułmanki z różnych krajów bardzo się od siebie różnią. "Zupełnie inaczej wyglądają kobiety z krajów Półwyspu Arabskiego, niż mieszkanki Indii i Pakistanu, Malezji czy Somalii. Są ludy, gdzie kobiety odsłaniają tylko jedno oko. Natomiast w Ghanie muzułmanki trudno jest odróżnić od miejscowych chrześcijanek" - przekonywała. Wypowiedź ilustrowała przeźroczami kobiet - zasłoniętych od stóp do głów albo z luźno założonymi chustami, w ubraniach przypominających spodnie lub długie suknie.

W Iranie nowoczesne kobiety "pozwalają sobie" na więcej, zsuwając noszoną na głowie chustę w tył tak, że widać im nieco włosów. Z zasłon często zupełnie rezygnują wierzące feministki muzułmańskie, np. zajmujące się pracą naukową. Za to w Iranie nawet nie- muzułmanki muszą kryć twarz. "Nie jest też zgodny z prawdą stereotyp, że w Europie wszystkie muzułmanki muszą nosić chusty" - zauważyła. - Mimo tego, że nie istnieje tu prawo nakazujące im się zasłaniać, to wiele muzułmanek mieszkających w Europie zakłada chusty".

"Nie jest tak, że chustę traktują one jako wyraz ucisku. Mówią często, że jej noszenie to ich wybór; że chcą zachować skromność, czystość; że dzięki zasłonie mężczyźnie nie traktują ich jako obiekty seksualne, a bardziej doceniają walory wewnętrzne" - tłumaczyła dr Nalborczyk. Jak dodała, zasłanianie się pozwala też unikać niewybrednych, męskich zaczepek. Są kobiety noszące chusty w manifestacji antyamerykanizmu. Dla innych jest to po prostu tańsze niż np. systematyczne chodzenie do fryzjera.

Teoretycznie decyzja o nałożeniu zasłony powinna zależeć od samej kobiety, choć w praktyce tak się nie dzieje - dodała ekspert. Dr Nalborczyk zwróciła uwagę, że muzułmanki zasłaniają twarz przed obcymi, natomiast w domu mogą nosić praktycznie wszystko. "Nie ulegajmy stereotypom, że muzułmanki to szare myszy. Pod czadorem mogą nosić, co chcą. Bywają ubrane bardzo elegancko i nieraz dość drogo. Jeśli są bogate, bywa to moda prosto z Paryża" - opowiadała. Po arabsku zasłona to "hidżab".

W Afganistanie nazywa się ją "burką", w Arabii Saudyjskiej jest to "dzilbab" lub "nikab" - zasłona na twarz, w której widać tylko oczy. (PAP)